BATMAN- Yazar Nurettin Sapan Batman Üniversitesi tarafından düzenlenen Bilim ve Kültür Sempozyumunda ilk robotu yapan ve sibernetik ilminin babası olarak bilinen İsmail Ebul-İz El-Cezerî'yi poster ile tanıttı.

Sibernetiğin; haberleşme, karşılıklı bilgi alış-verişi, kontrol, denge kurma ve ayarlama bilimi olduğunu ifade eden Sapan: "Kısaca; sibernetik, otomasyon teknolojisine ad olan bilimdir. İlim ve tekniğin birleşmesiyle, hayal sanatının toplamı anlamına gelen eserin özellikleri saymakla bitmiyor. Batının Jazari (Gazari) olarak tanıdığı bilim adamı, Cizre'de doğmuştur. (1153-1233) tarihleri arasında yaşamış olan bilginin icatları, 800 yıl sonra da insanı hayretlere düşürecek niteliktedir. Kısaca "El -Cezerî" olarak anılan "İbnü'r-Rezzâz el-Cezerî" otomatlar, su kaldırma düzenleri, fıskiyeler, şifreli anahtar ve benzeri pek çok pratik düzenek ve düzenin tasarlanmasını ve gerçekleşmesini anlatan 'Kitabü'l-Câmi'bene'l-İlm ve'l-Amel en-nâ-fî fî sınâât'l-hiyel' (Mekanik Hareketlerden Mühendislikte Faydalanmayı İçine Alan Kitap) adlı kitabın yazarıdır" dedi.

Cezerî'nin sibernetiğe ait temel bilgileri ilk defa İngiliz Nöroloji Profesörü Rosa Ashby'nin 1951 yılında ortaya koyduğu "üstün denge durumu" ile ilgili bilgileri Ashby'den yıllar önce Cezerî tarafından açıklandığını kaydeden Nurettin Sapan: "Charles Babbage'den 670 yıl önce bilgisayara ait temel bilgileri şekilleri ile birlikte açıklamıştır. Su gücünden, hidro-mekanik sistemlerle çalışan otomatik makineleri ilk defa, Sıvıların kaldırma kuvvetleri, bileşik kaplar, basınç valfleri, basınçlı depolar, hidrolik pompalar, karbüratör şamandra devreleri gibi sistemler el-Cezerî nin çizimlerinden dizayn edilmiştir" şeklide konuştu. (Veysi rüzgar-İLKHA)