TARİHTE BUGÜN/DOĞRUHABER - 24 AĞUSTOS

MS 79- Pompei, Vezüv yanardağının lavları altında kaldı; 20 bin kişi öldü. Vezüv yanardağı püskürdü; Pompeii, Herculaneum, ve Stabiae şehirleri volkanik küller altında kaldı. Pompeii, Pompei Komünü sınırları içeriside, İtalya'nın kısmi özerk bölgesi Campania'da, Napoli şehri yakınlarında bulunan ve hâlâ kısmen gömülü olan yıkıntı halindeki antik Roma kentidir.

Burası, yakınlarındaki Herkulaneum ile birlikte, 24 Ağustos 79 tarihinde Vezüv Yanardağı'nın iki gün süren faaliyeti sonucu volkanik kül ve cürufun altına gömülerek yok olmuştu.[1]
Vezüv' ün korkunç patlamasının ardından yaklaşık 1700 yıl boyunca kayıp durumda olan kent, 1748 yılında tesadüfen yeniden keşfedildi. O zamandan beri yapılan kazılar, şehre ait pek çok bilgiyi gün yüzüne çıkararak Roma İmparatorluğu'nun kentlerindeki yaşama ait bilgilere ulaşılmasını sağladı. Yapılan araştırmalar Pompeii halkının da Sodom ve Gommore halkı gibi sapkın eğlence hayatına daldıklarını göstermektedir. Bunun ilahi bir gazap tufanı olduğu tam olarak bilinmese de ortaya çıkan manzara Kur`an`da helak edilen kavimlerin durumuyla benzerlik göstermektedir.

1516- Yavuz Sultan Selim (I. Selim), Mercidabık'ta Memlükleri yendi. Mercidabık Savaşı yapıldı. I. Selim'e bağlı kuvvetler, Memlük ordusunu yendi. Mercidabık Muharebesi, Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi sırasında Memluk Devleti ile yapılan birinci savaştır. Osmanlı ordusu ile Memluk ordusu arasında Halep şehrinin kuzeyinde yapılan savaşı Osmanlılar kazandı. Muharebenin sonucunda Suriye, Lübnan ve Filistin Osmanlı topraklarına katıldı. Doğu hattını sağlama alamadan batıya yönelemenin çözüm olamayacağını analayan Sultan Selim, Safevi`lere karşı sefer hazırlığına girdiği görüntüsünü vererek yönünü İslam Halifesi`ni kontrolü altında tutan ve bu yönüyle İslam Ümmeti`nin merkezi konumunda olan Mısır Memluk Devleti`ne çevirdi. Yavuz Selim`in gerçek niyetini anlayan Memluk Sultanı, bir orduyla Suriye`de Osmanlı ordusunu karşıladı. Mısır Seferi`nin ikinci ayağı olan Mısır savaşında ise Memlükler Devleti`ne son verilecek ve hilafet makamı İstanbul`a taşınacaktı.

1572- Paris'te, St. Barthelemy Günü'nde Kral IX. Charles, Katoliklerin Protestanları hedef alan katliamın emrini verdi. Tarihçilerin tahminlerine göre yaklaşık 50 bin silahsız ve savunmasız Protestan'ın öldüğü olay, tarihe ''St. Barthelemy Katliamı'' olarak geçti. Olaylar Paris civarında başladı, daha sonra diğer şehirlere de sıçradı.

1814 - İngiliz birlikleri Washington`u işgal etti, White House ve pek çok başka binayı ateşe verdi.
1851- Osmanlı Hükümeti, Palmer ve Goloschimid şirketleriyle sözleşme imzalayarak borç para aldı.
1858 – ABD`de Richmond-Virginia'da 90 zenci, eğitim almak suçuyla tutuklandı. Amerikan yasalarında siyahların eğitim alması yasaktı.

1891 - Thomas Edison, günümüzün tüm gelişmiş kameraların anası sayılan, hareketli çekim yapan kameranın patentini aldı.

1909 - Panama Kanalı'nın ilk betonları dökülmeye başlandı. Panama Kanalı, Orta Amerika'nın en güney ülkesi Panama topraklarında yer alır ve Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus'unu birbirine bağlayan su yoludur.
İnşaat ABD tarafından tamamlanmış ve kanal 1914'te hizmete açılmıştır. 77 kilometre uzunluğundaki kanalın yapımı sırasında, sıtma ve sarı humma gibi hastalıklardan büyük toprak kaymalarına kadar her türlü güçlükle karşılaşılmış ve yaklaşık 27.500 kanal çalışanı bu süreçte can vermiştir.Bu kanal Güney Amerika ve Kuzey Amerika'yı birbirinden ayırır.

1912 - Alaska, ABD topraklarına dahil oldu. Alaska, ABD'nin yüz ölçümü en büyük, nüfus yoğunluğu en az olan eyâletidir. Rusya İmparatorluğu'ndan 30 Mart 1867 de 7,2 milyon dolar karşılığında satın alınarak ABD'ye katılmıştır. (Bugünün parasıyla 113 milyon dolardır) Oldukça soğuk bir iklime sahiptir.

1919 - Şark Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu.

1920 Kurtuluş Savaşı sırasında 2. Milli Aşireti Ayaklanması çıktı. Ayaklanmacılar Viranşehir ve civarını kısa bir müddet kontrollerinde tutmuşlarsada yöredeki diğer aşiretlerin yardımıyla mağlup edilmiş ve Suriye tarafına göç etmek zorunda kalmışlardır.
1925 Mustafa Kemal, "Bir Türk dünyaya bedeldir" dedi. Bu söz zamanın modası olan Milliyetçilik bağlamında ilk etapta sempati toplamışsa da zamanla ırkçı bir söylem gibi algılanmış kimse tarafından söylenemez hale gelip yadırganmıştır. Kemalizmin birçok ilkesi gibi bu söz de tarihin tozlu sayfaları arasında yerini almıştır.

1929 - Türkiye ve İran dostluk antlaşması imzaladı.

1929 - Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat,doğdu. Yaser Arafat, tam adıyla Muhammed Abdurrahman Abdurrauf Arafat el-Hüseyni, kod adı Ebu Ammar, Filistinli lider. Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) lideri ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin ilk başkanı. Hayatının çoğunu 1958 ile 1960 yılları arasında kurduğu el Fetih örgütünün liderliğini yaparak geçirdi. Önceleri İsrail'in varlığına karşı idiyse de 1988 yılında ABD ve Batılı ülkelerin baskısıyla BM Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı kararını kabul ederek bu görüşünü değiştirmiştir. Arafat`ın siyonist-terörist İsrail`i tanıması Filistin açısından büyük ve telafisi zor bir kayıp olmuş ve Filistin halkı bu kararı asla benimsememiştir. Hiçbir ülke tarafından tanınmayan Filistin`in sözde kalan Ulusal Yönetimi`nin Başkanı, İsraili tanımakla siyonistlerin elini güçlendirmişti.  Arafat, 1960'ların sonu ile 1970'lerin başında, el Fetih`in bir iç savaş sırasında Ürdün ile açıkça karşı karşıya kaldığında olduğu gibi sürekli anlaşmazlıkların ortasında kaldı. Ürdün'den dışarı zorla çıkarılan ve Lübnan'a yerleşen Arafat ve el Fetih, ülkenin işgal edildiği 1978 ve 1982 yıllarında İsrail'in hedefi oldu. Hayatının son dönemlerinde Arafat, Filistin ile Siyonistler arasında onyıllardır süren anlaşmazlığı sona erdirmek için batılı ülkelerin yönlendirmesiyle bir takım tavizler vererek siyonistlerle bir dizi müzakereye girişti. Bunların arasında 1991 Madrid Konferansı, 1993 Oslo İlkeler Anlaşması ve 2000 Camp David Zirvesi bulunur. Müslüman Filistin Halkı ve Filistin Direnişi Arafat`ın yozlaştığını ve siyonizm karşısında taviz verdiğini söyleyerek kınamış ve muhalif olmuşlardı. 1994 yılında Arafat, Oslo'da yapılan müzakerelerden ötürü İzak Rabin ve Şimon Peres ile birlikte siyonizm patentli Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü. Bu esnada Filistin Halkı Arafat`tan umudunu keserek Hamas ve diğer İslami hareketlere destek vermiştir. 2004 yılının sonlarında Ramallah'da bulunan binalarda iki yılı aşkın bir süredir İsrail Ordusu tarafından zorla tutulmaktayken Arafat hastalandı ve komaya girdi. Gerçek ölüm sebebi tam olarak bilinmese de doktorlar idiyopatik trombositopenik purpura ve sirozdan söz etti ama otopsi yapılmadı. Arafat 11 Kasım 2004'te 75 yaşında öldü.

1931 - Fransa ve SSCB saldırmazlık antlaşması imzaladı.

1949- NATO Antlaşması yürürlüğe girdi. NATO (North Atlantic Treaty Organization-Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü), resmen açıklanmasa da II. Dünya Savaşı sonrası oluşan politik ayrımda, İngiliz Lord Ismay'ın deyişi ile "Rusları dışarıda, Almanya'yı alaşağı edilmiş halde ve ABD'yi içeride" tutmak için kurulmuştur. Yani amaç salt SSCB'ye karşı güvenlik değil, aynı zamanda Avrupa'nın güvenliği için ABD'nin katkı sağlamasını sağlamak, Almanya'nın yeniden silahlandırılmasını bölgeye tehdit oluşturmadan gerçekleştirmektir. Soğuk Savaş döneminde Batı İttifakı olarak da bilinirdi. Çünkü bilindiği gibi o dönemde ABD kongresi ve kamuoyu ülkenin Avrupa ülkeleri arasındaki ilişkilere karışmasını istemiyordu.
4 Nisan 1949'da Washington Antlaşması ile kurulan NATO bir kollektif savunma örgütü olarak bilinmektedir. Kurucu antlaşmanın özellikle üçüncü, dördüncü ve beşinci maddeleri önemlidir. Bu maddelerle üye ülkeler, ortak savunma için yeteneklerini geliştirmeye, herhangi bir üyenin toprak bütünlüğü, siyasî bağımsızlık ve güvenliği tehlikede olduğunda bir araya gelmeyi ve herhangi birine saldırıldığında bu saldırıya hepsine karşı yapılmış bir saldırı olarak kabul etmeyi taahhüt etmişlerdir. Bu çerçevede belki de en önemli ve tartışmalı madde, NATO'nun görev sahasını belirleyen 6. maddedir. Literatürde "alan-dışılık" (out of area) kavramıyla anılan bu düzenlemeye göre, NATO sadece sınırları antlaşmada açıkça tarif edilen Kuzey Atlantik bölgesinde meydana gelen saldırılara karşı işlevseldir. Soğuk Savaş'ın sona ermesinden sonra "esnek yorum" yöntemiyle içeriği genişletilen bu madde, özellikle Afganistan müdahalesiyle tamamen ihlal edilmiştir.
1953: Amerika Başkanı Eisenhower'ın beyanatı: "Kore'deki diğer Birleşmiş Milletler askerlerinin yanında Türk Tugayı'nın elde ettiği başarılar, Türkiye'nin fevkalade savaş kabiliyetini ve hür dünyanın yanında daima yer almak azminde olduğunu ispat etmiştir." Türkiye`nin Kore Savaşı`nda bu iltifatlı sözlerden başka eline hiçbir şey girmediği gibi sayıları hala belirlenememiş binlere varan vatan evlatlarını da burada telef etmiştir.

1961 - İstanbul Petrol Rafinerisi A.Ş. (İPRAŞ) törenle üretime başladı. Şirketin %51 hissesinin Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'na (TPAO), %49'unun ise ABD Şirketi Caltex'e ait olduğu açıklandı.

1961 Devlet Başkanı ve Başbakan Cemal Gürsel "İslam dini Arap dilinin esaretinden kurtulmalı" dedi. Bu sözler yeniden Türkçe ezan ve namazın gündeme getirilmesi şeklinde algılanmış ve cuntacı Cemal Gürsel`in maksadının İslam`ı himaye etmek mi yoksa dejenere etmek mi olduğu anlaşılamamıştır.

1968- Fransa, Pasifik'teki hidrojen bombası deneyinin ardından ''Nükleer Kulüp''ün beşinci üyesi oldu.

1981--İngiltere'de yayımlanan Euromoney dergisi Başbakan Yardımcısı Turgut Özal'ı "Yılın Ekonomi Bakanı" seçti.

1983--Doğru Yol Partisi, DYP, ve Sosyal Demokrasi Partisi, SODEP Milli Güvenlik Konseyi vetoları nedeniyle gerekli işlemleri tamamlayamadı. 6 Kasımda yapılacak seçimlere katılamıyor.

1991- Sovyetler Birliği'nde Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, Komünist Parti'nin feshedilmesini istedi ve parti genel
sekreterliğinden istifa etti. Aynı gün, Estonya, Letonya ve Ukrayna bağımsızlığını ilan etti. Sovyetler Birliği'nin dağılma süreci başladı.

1993 - Keşmir'de Müslümanlar ile Hindular arasında çıkan çatışmada 20 Müslüman öldü. Irkçılığın ve İslam düşmanlığının yıllardır hüküm sürdüğü Putperest çoğunluğun oluşturduğu Hindistan`da Keşmir sorunu İslam Ümmeti`nin kanayan yarası olarak tazeliğini halen korumaktadır.

1996 Diyarbakır'da yayın yapan Can TV'yi güvenlik kuvvetleri bastı. Polisler "Kürt Sorunu" konulu canlı yayına katılan 4 kişi ile sunucuyu gözaltına aldılar.

2005: Bülent Ersoy, bir magazin programındaki açıklamaları üzerine basında yer alan haberlere ilişkin düzenlediği basın toplantısında, CHP Genel Başkanı Baykal ile sahne yasağının kaldırılmasına ilişkin görüştüğünü belirterek, “Ben diyorumki, (Böyle böyle görüşmemiz oldu, 100 milyon lira para istedi o zaman başkan benden). E çok doğal. O zaman bir avukattı” dedi. CHP Genel Merkezi'nden yapılan açıklamada, Ersoy'un açıklamalarının “gerçekdışı” olduğu kaydedilerek, “Baykal ile Ersoy yüz yüze görüşmemişlerdir. Telefonla görüşmede para konuşulmamıştır” denildi. Bülent Ersoy hakkında dava açılacağı ve gerekli hukuki yollara başvurulacağı bildirildi.

2011 Türkiye Futbol Federasyonu, UEFA'nın isteği doğrultusunda, Fenerbahçe'yi Şampiyonlar Ligi'ne katılmaktan men ettiğini açıkladı.