TEKNOLOJİ SERVİSİ

Kolayca bulabileceğiniz malzemelerle evde gerçekleştirebileceğiniz bu etkinlik sayesinde siz de meyve ve sebzeleri kullanarak kendi pilinizi tasarlayabilirsiniz.

Patates kullanarak yapacağımız pil ile mesela bir LED`i yakabilirsiniz.

Hayal gücünüzden ilham alarak limon, domates, elma, portakal gibi farklı meyve ve sebzelerle deneyebilir ve elde ettiğiniz sonuçları karşılaştırabilirsiniz.

PİLLER OLMASAYDI HAYATIMIZ NASIL DEĞİŞİRDİ?

Piller elektrik enerjisinin kimyasal enerji şeklinde depolandığı cihazlardır. Eğer piller olmasaydı birçok taşınabilir elektronik cihaz (örneğin tabletler, telefonlar, saatler, işitme cihazları, kalp pilleri) hayatımızda olmazdı.

Bir kimyasal tepkime gerçekleşirken enerji açığa çıkabilir ya da kimyasal tepkimenin gerçekleşmesi için enerjiye ihtiyaç duyulabilir. Örneğin kömürün oksijenle tepkimesi yani yanması sonucu ısı enerjisi açığa çıkar.

Pillerde gerçekleşen tepkime sonucu ise elektrik enerjisi açığa çıkar. Tekrar doldurulabilir piller şarj edilirken bu sürecin tersi gerçekleşir. Bu tür tepkimeler elektrokimyasal tepkimeler olarak isimlendirilir. Elektrokimyasal tepkimede yer alan maddelerden biri elektron alarak indirgenirken, diğeri elektron vererek yükseltgenir. Bir elektrokimyasal tepkimenin oluşabilmesi için indirgenme ve yükseltgenme süreçlerinin birlikte gerçekleşmesi gerekir.

NELERE İHTİYACIMIZ VAR?

1 adet LED

1 adet bakır levha

1 adet çinko levha

2 adet bağlantı kablosu (krokodil kablo)

1 adet patates

NASIL YAPILIR?

1. Bir çinko ve bir bakır levhayı patatese batıralım. Elektrotların bir kısmı patatesin içine girmeli bir kısmı dışarıda kalmalıdır.

2. Çinko elektrota bağlı kablonun diğer ucunu LED`in kısa bacağına, 

3. Bakır elektrota bağlı kablonun diğer ucunu LED`in uzun bacağına bağlayalım.

5. LED yandı mı? LED yanmadıysa daha fazla sayıda patates kullanarak yeni bir pil hazırlayabilirsiniz.

NASIL ÇALIŞTI?

Patatesin içinde asit özelliği gösteren maddeler var. Bu maddeler patatesteki suyun içinde çözünür. Bu nedenle patatesin içindeki suda artı yüklü hidrojen iyonları bulunur ve patatesteki su elektrokimyasal hücrelerdeki elektrolit çözeltisinin işlevini görür. Taze patatesler daha fazla su içerdiği için elektrik potansiyelleri daha yüksektir.

Hazırladığımız patates pilinde patatese batırdığımız çinko (çinko elementinin kimyasal simgesi Zn`dir) elektrottaki çinko atomları iki elektron vererek yükseltgenir ve artı yüklü çinko iyonları oluşur.

Açığa çıkan elektronlar elektrik devresinden akarak bakır elektrota ulaşır. Bakır elektrotun etrafındaki artı yüklü hidrojen iyonları (H+) ise elektron alır ve hidrojen molekülü (H2) oluşur.

LED`ler (ışık yayan diyotlar) telefon, bilgisayar ve televizyon ekranlarının yanı sıra ev, ofis ve şehir aydınlatmalarında da sıkça kullanılır. LED`lerin bacaklarının uzunluklarının birbirinden farklı olduğuna dikkat etmişsinizdir. LED`ler elektrik akımını tek yönde iletir. Bu nedenle LED`lerin uzun bacağını pilin (+) kutbuna, kısa bacağı ise (-) kutbuna bağladık. Tersi durumda LED yanmazdı.

UYARI

Pil olarak kullandıktan sonra meyve ve sebzeleri yemeyin.

NOT

Gerçi patates fiyatları bu günlerde el yakıyor, herhalde bir patates bir kalem pilden daha pahalı oldu. Ama yinede size söyleyeceklerimiz aklınızda olsun belki bir gün patates fiyatları ucuzlarsa ve size de lazım olursa kullanırsınız.

Kaynak, TÜBİTAK