Fıstık ağaçlarında ender görülen salkım ve meyve dökümlerinin görülmesi üzerine Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Ergün Demirhan, Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Koray Özrenk, Ziraat Fakültesi Biyosistem Bölüm Başkanı Yusuf Aydın, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Teknik elemanları ile birlikte Fıstık bahçelerine giderek incelemelerde bulunuldu.

Fıstık bahçelerinde ender görülen salkım ve yaprak dökülmelerinin görülmesi üzerine konu ile ilgili İLKHA muhabirine açıklamada bulunan Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Ergün Demirhan, fıstık dökülmelerinin mevsimsel sıkıntılardan kaynaklandığını söyledi.

Fıstık üreticilerinin şikâyetlerinin artması üzerine fıstık bahçelerine giderek sorunu bizzat yerinde tespit ettiklerini ve bu konuda bazı tedbirler aldıklarını belirten Demirhan, "Üniversite ve Ziraat Fakültesi ile temasa geçtik. Yaklaşık bir haftadır hocalarımızla beraber fıstık bahçelerini geziyoruz. Alan tespitlerinde bulunuyoruz. 2008 yılında ilk defa İran'da görülen bu durumun ender de olsa ülkemizde görülmeye başladığını tespit ettik. Bu ender rastlanan bir durum, hocalarımızla beraber bir mutabakata vardık. Üreticilerimizin mevcut durumu koruya bilmeleri adına bazı tedbir ve çözüm önerilerimiz olacak. Bununla ilgili hocalarımızla birlikte alan çalışmaları ve uygulamaları yapıp hocalarımızın verdiği raporlar çerçevesinde üreticilerimize önerilerde bulunacağız. Bu şekilde mevcut olan ürünü en az zayiatla kurtarmış olacağız. Önümüzdeki yıllarda çiftçilerin aynı sorunla karşılaşmaması ve daha az etkilenmesi için eğitim çalışmalarımızı yaygınlaştırarak devam edeceğiz. İsteğimiz en azında bu yılki mahsulün beklenenden daha aşağılara düşmemesini temenni ediyoruz." şeklinde konuştu.

"Belirtiler mevsimsel ve ani sıcaklık düşüşlerinden kaynaklı"

Fıstık ağaçlarında yaşanan sorunların mevsimsel değişikliklerden kaynaklandığını belirten Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Koray Özrenk şunları söyledi:

"Arazi taramalarında gördüğümüz belirtiler, özellikle mevsimsel ve ani sıcaklık düşüşlerinden kaynaklı meyve dökülmeleri, salkım dökülmeleri ve kısmen yaprak dökülmeleri şeklindeydi. Tabi bu noktada paraziter etmene rastlamadık. Ağacın tamamen mevsimsel değişikliklerden ve güçsüz olmasından kaynaklı bu tür belirtilerin olduğunu tespit ettik. Geçen yıllarda da ani sıcaklık düşüşlerinde bazı problemler yaşanmıştı. Maalesef bu sene de aynı problemle karşı karşıya kaldık. Meyve ağaçlarında özellikle kış soğuklarını tamamlayamadığı noktalarda, erken uyanmalarda, erken hava ısınmalarında bu tür ani değişiklikler ve şoklar olabiliyor. Bu durumda ağaç dinlenmeden erken çıkmış oluyor. Erken çıktığı için de soğuklanmasını karşılayamamış oluyor. Bu bağlamda belki bir sonraki yıl gelişmesini etkileyebilecek bir tepki verebiliyor. Tabi ağaç bunu kendini koruma amaçlı, meyve dökülmeleri, yaprak dökülmeleri ve salkım dökülmeleri şeklinde tepki veriyor."

"Gübrelemenin eksik olmasından dolayı böyle bir durumla karşılaştık"

Gübrelemenin eksik yapılmasından dolayı fıstık ağaçlarının ani mevsim değişikliği karşısında güçsüz kaldığını söyleyen Özrenk, "Maalesef sıcaklar erken başladı. Soğukların geri gelmesinden edişe ediyorduk ki korktuğumuz oldu. Dinlenmenin erken bitmesinden sonra ağaçlar uyandılar, sürgün gelişimlerini tamamladılar, meyveye yattılar. Daha sonra yağmurların gelmesiyle beraber ani sıcaklıkların düşüşü ile beraber meyvelerde dökülmeye sebep oldu. Bunu tamamen fizyolojik bir şoktan kaynaklandığını düşünüyoruz. Yaşanan bu gelişmelerde ağacın güçlü kalması bizlere yardımcı olacaktı. Ancak geçen yıldan üreticilerimizin ağaçları güçlü kılmak adına gübreleme yapmalarının eksik olmasından dolayı böyle bir durumla karşılaştık." dedi.

"Üreticilerimiz maddi imkânsızlıklardan dolayı gübrelemeyi ihmal ediyor"

Soğuk havanın altta birikmesinden ve Siirt'in engebeli arazisinden dolayı her yerde aynı etkini görülmediğine dikkat çeken Özrenk şu önerilerde bulundu:

"Bundan sonra neler yapıla bilir onlara bakmak lazım, üreticilere yapacağımız en büyük öneri ağaçları güçlü tutmaları gerekiyor. Bu tür dökülmelerin önüne geçebilmek için de özellikle gübre takviyesi yapmamız gerekiyor. Bu anlamda özellikle kalsiyum ve bor takviyeli gübreleri öneriyoruz. Bu gübreler bulunamadığı durumlarda da organik çiftlik gübrelerini öneriyoruz. Maalesef üreticilerimiz gübreleme noktasında bilinçli olduğunu düşünmüyoruz. Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü olsun, Ziraat Üniversitemiz olsun birçok önerilerde bulunuyor. Ancak üreticilerimiz belki de maddi imkânsızlıklardan dolayı gübrelemeyi ihmal ediyor. Bu gösterdi ki gübreleme gerçekten meyve yetiştiriciliğinde önemli bir konu, bu bakımda kış gübrelerini önemsiyoruz dinlenme döneminden sonra ağaç diplerinin sürülerek gübre ile takviye yapılmasını öneriyoruz."

Çiftçilerdeki sulama alışkanlığının olmamasının üreticilikte önemli bir sorun olarak karşılarına çıktığını dile getiren, Ziraat Fakültesi Biyosistem Bölüm Başkanı Yusuf Aydın, ekonomisi el veren üreticilerin mutlak suretle sulama yapmalarını önerdi.

Aydın, "Yaklaşık bir haftadan beri Siirt Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü ile çiftçi bahçelerinde sorun tespiti ve çözüm önerilerine ilişkin saha çalışmaları sonucu, Siirt bölgesinde sulamanın yetersiz olduğu tespit edildi. Bu var olan bir sorundur. Gerek coğrafi koşullar gerekse su kısıtlılığı nedeniyle çiftçilerdeki sulama alışkanlığının olmaması üreticilikte önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Sulama ile birlikte diğer kültürel tedbirler uygulandığı zaman, sulamanın buna katkısı verim üzerinde yüzde 33 civarındadır. Yani kültürel tedbirler uygulandığı zaman sulama ilave bir gelir sağlayıcı bir unsur karşımıza çıkmaktadır. Çiftçinin sulamaya karşı olan direnci kırıldıkça ve bu uygulama yaygınlaştıkça çiftçinin sulama ile ilgili sorunlar ortadan kalkacaktır. İmkânı olan ekonomisi elveren üreticilerimizin mutlak suretle sulama yapmalarını tavsiye ediyoruz." dedi. (Murat Orhan-İLKHA)