Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE), Afrika Boynuzu ülkelerindeki nüfuz çabaları ve bu kapsamda Somalilandbölgesiyle yakınlaşma politikası Somali yönetimini endişeye sevk etti.

Afrika Boynuzu ülkeleri olan Etiyopya, Somali, Eritre, Cibuti'den Kızıldeniz ve Aden Körfezi'yle ayrılan Yemen'de devam eden savaş BAE'nin bölgedeki nüfuz çabaları için kılıf oluşturdu.

Birleşik Arap Emirliklerinin Somali'ye karşı tek taraflı bağımsızlık ilan eden Somaliland ile Aden Körfezi'ndeki Berbera limanındaki üssün BAE'nin kullanımına açılması konusunda anlaşma sağlaması Somali`yi rahatsız etti.

Afrika kıtasının doğusunda Afrika Boynuzu'nda yer alan Somaliland, 1991 yılında Somali'ye karşı tek taraflı bağımsızlığını ilan etmesine rağmen bağımsızlığı uluslararası alanda tanınmıyor. 

Somali durumdan rahatsız

Somali, BAE'nin ülkenin iç işlerine karıştığını, uluslararası olarak tanınmayan Somaliland'ın, federal hükümetin onayı olmadan bu tür anlaşmalar yapma meşruiyeti olmadığını savunuyor.

Cumhurbaşkanı Muhammed Abdullah Fermacu, BAE'nin uluslararası olarak tanınmayan Somaliland ile yaptığı Berbera limanı anlaşmasına karşı çıktı.

Somali Federal Meclisi, geçen mart ayında "Berbera Limanı'nın işletilmesi konusunda özerk Somaliland ve Etiyopya yetkilileriyle anlaşma yapan Dubai merkezli DP World'un ülkedeki tüm çalışmalarının yasaklanması ve şirketin en kısa zamanda Somali'yi terk etmesine" yönelik maddeleri içeren bir karar aldı.

Kararda, DP World'un söz konusu limanın işletmesiyle ilgili yaptığı anlaşmanın anayasaya aykırı olduğu, ülkenin birliği ve bağımsızlığına karşı tehdit teşkil ettiği, dolayısıyla da geçersiz sayıldığı belirtildi.

Ayrıca Somali BM Temsilcisi Ebubekir Osman, 27 Mart'ta Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) oturumunda BAE'nin Somali toprak bütünlüğü ve otoritesine yönelik ihlallerinin durdurulması çağrısında bulundu.

BAE'nin Mogadişu Büyükelçisi Muhammed Ahmed Osman el-Hamadi, Berbera Anlaşması'nın, Somali Başbakanı Hasan Ali Kayre'nin BAE ziyareti sırasında imzalanmasıyla ilgili bilgi almak üzere Dışişleri Bakanlığına çağrıldı.

BAE'den karşı ataklar

İki ülke arasındaki ilişkiler, 8 Nisan'da BAE'den Somali'ye giden bir uçakta 9,6 milyon doların ele geçirilmesiyle iyice gerildi.

Somalili yetkililer BAE'nin bu parayı ülkede isyan başlatmak için kullanılacağını iddia ederken, paranın henüz nereye, kime veya kimlere gönderilmek istendiği açıklanmadı.

Bu olay BAE'nin Somali'deki tüm askeri faaliyetlerinin durdurulmasına yol açtı. BAE yönetimi Somali'de kurduğu fakir ve evsiz insanların tedavilerinin yapıldığı Şeyh Zayed Hastanesi'ni kapatma kararı aldı.

BAE, Abu Dabi'deki Somali Konsolosluğu'na, "BAE uçağının alıkonulması ve Somali ordusuna tahsis edilen paralara el konulmasıyla" ilgili protesto notası verdi.

Somali Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre BAE, uçağın alıkonulmasıyla ilgili olarak Arap Birliğine de Somali aleyhinde şikayette bulundu.

Somali'nin endişeleri

İki ülke arasındaki kriz devam ederken Somali, BAE'nin Somaliland üzerindeki nüfuz çabalarından endişe duyuyor. Somaliland, Mogadişu'daki federal hükümete aykırı hareket ederken, bu durum Somali'nin toprak bütünlüğü için tehdit oluşturuyor.

Mogadişu yönetimi, Somaliland ve bazı bölgelerde kontrolü sağlayamazken, BAE'nin de bunu kullanması hükümeti endişelendiriyor. Yönetim, BAE'nin Somali'de istikrarı sarsacak adımlar atmasından korkuyor.

Afrikalı uzmanlar da BAE'nin bölgedeki soruna başka aktörler de ekleyerek, durumun bölgesel bir kutuplaşmaya yol açması ihtimaline karşı uyarıda bulunuyor.