Tarihi yapılarıyla bölgenin en çok dikkat çeken köylerinden Batman'ın Gercüş (Gercews) ilçesine bağlı Ulaş (Zêlîyê) köyü sakinleri, özellikle akşamları ortaya çıkan binlerce kırkayak böceğiyle mücadelede çaresiz kaldıklarını belirterek, yetkililerden yardım istedi.

Gercüş ilçe merkezine 15 kilometre uzaklıkta bulunan 72 haneli ve yaklaşık 300 nüfusu bulunan köyün sakinleri, akşam karanlığından gün aydınlanınca kadar kırkayakların ev ve sokakları sardığını belirtiler.

Yaşadıkları mağduriyeti anlatan köy sakinlerinden Faris Kardaş, "Köyümüzde kırkayak böcekleri var. Başımıza bela olmuşlar. Sabahtan akşama kadar işim bu böceklerle uğraşmak olmuş. Evimin içine giriyorlar. Çocukların kulağına girse çok tehlikelidirler. Yetkililerden ilaçlama yapmalarını istiyoruz. Süpürüyorum, süpürüyorum bitmiyorlar. Bu böcekleri ezdiğimizde çok koku yapıyorlar. Onların kokusundan yatamıyoruz." dedi.

"Bu böcekler gündüzleri kaybolup geceleri çıkıyor"

Kırkayak böceklerinin ilkbahar ve sonbaharda olmak üzere senede 2 kez köylerine musallat olduğunu söyleyen köy sakinlerinden Ekrem Kardaş, "Kırkayaklar senede 2 defa köyü basıyor. Köylüler bu böcekleri temizlemekten perişan oluyor. Bu böcekler gündüzleri kaybolup geceleri çıkıyor. Gece ilaçlama yapıldığı zaman gündüzleri ölen böcekler temizliyoruz. Yetkililerden isteğimiz; bu soruna bir el atsınlar. Yetkililerden yardım istiyoruz." ifadelerini kullandı.

"Bu böceklerin pis kokuları var"

Kırkayak böceklerinin köylüler için çileye dönüştüğünü belirten Hakkı Kardaş, "Kırkayak böcekleri genellikle ilk ve sonbaharda çıkıyorlar. Çıktıkları zamanda 2-3 ay onlarla mücadele ediyoruz. Köyümüzü kalabalık bir şekilde sarıyorlar. Evlerin içine kadar giriyorlar. Yemeklerin içine giriyorlar. Pis bir kokuları var. Yetkililerden yardım istiyoruz ama zararlı olmadıklarını söyleyip yardım etmiyorlar. Hiç olmasa mücadelelerinde kullanabileceğimiz ilaç desteği verseler iyi olur. Kendi imkânlarımızla ilaç alıyoruz. İlaçlamadan sonra sabah onları süpürmek zorunda kalıyoruz. Bu böceklerin pis kokuları var. Akşam ezanıyla çıkıyorlar güneş çıkıncaya kadar bu böcekler tüm evleri sarmış oluyor." şeklinde konuştu.

"Yetkililerden yardım ve destek bekliyoruz"

Köy sakinlerinden Abdurrezzak Kaya, ise şunlar söyledi: "Kırkayak böcekleri akşamları çıkıyorlar. Akşam evlerin etrafını ilaçlıyoruz. İlaçlamaya gücümüz yetmiyor. Yetkililerden yardım ve destek bekliyoruz. Mide bulandırıcı bir böcek, kokuları çok kötü. Bu böcekler yemeklerimizin içine giriyorlar."

"Yemek yerken önümüze böcek düşmemesine hasret kalmışız"

Kırkayak böcekleri yüzünden köyden taşınmayı düşündüğünü belirten Abdullah Kardaş, "Derdimiz anlatılamayacak durumda. Bu, başımıza gelenler bugünlük değildir. 4-5 senedir bu haldeyiz. Yemek yerken önümüze böcek düşmemesine hasret kalmışız. Tavandan yemeklerimizin üstüne düşüyorlar. Duvarlardan vücudumuzun üzerine düşüyorlar. Yani acayip bir şey başımıza gelmiş. Köyü terk etme derecesine geldik. Yetkililerin yardımcı olmasını istiyoruz." dedi.

"Kırkayak böceği torunumun boynunun üstündeydi mosmor olmuştu"

Beş seneden fazladır kırkayak böceklerinin derdini çektiklerini ifade eden Delal Kardaş, "Bu böcekler bölük bölük geliyorlar. İlk başta köyün yukarı mahallesine şimdi ise bizim evlere de gelmişler. Yemeklerimizi önümüze bırakmaya hasretiz. Öğle yemeklerini verdim, çocuğum böceğin ekmeğin üstünde olduğunu söyledi. Yemeklerin içine de giriyorlar. İçine girdikleri yemeği dökmek zorunda kalıyoruz. Sabahları da var ama akşam daha çok. Yaklaşık 2 aydır çıkmışlar ve halen çıkıyorlar. Bize bir çare bulunmasını istiyoruz. Kırkayak böceği torunumun boynunun üstündeydi mosmor olmuştu. Yetkililerin bir çare bulmalarını istiyoruz." diye konuştu.

Kırkayak böcekleri

Kırkayak böceklerinin yaşam alanları daha çok nemli bölgeler, nemli kayalıklar, taşların altı ve odun parçaları altında olup nadir olarak evlerde yuvalanırlar. Sokma ya da ısırma sonucu insan bedeninde ciddi tahribatlara yol açan böcek türlerinden olan kırkayaklar, çoğunlukla geceleri beslenen otçul böceklerdir. Yumurtlayarak üreyen bu haşerelerin nadir rastlanan etçil türleri de bulunmakla birlikte büyük çoğunluğu otçuldur. Otçul kırkayaklar, kan emici değillerdir ve beslenme amacı ile ısırmazlar.   

Uzun yapılı ve çok bölüklü olan kırkayaklar, daha çok tarım sektöründe tarım ürünlerine verdiği zararla tanınmaktadır. Çünkü bitki köklerine kadar beslenerek ekin alanlarda çok ciddi hasarlara sebebiyet verirler. Kırkayak böcekleri zehirli ya da zehirsiz türleri bulunmakla birlikte tüm türleri kendilerini savunma amacıyla insanları ısırabilirler. Kırkayak ısırmaları ölümcül sonuçlar doğuracak tehlikelerle sonuçlanabilir. Bu sebeple kırkayak sokmaları, tıbbi müdahale gerektirmektedir. (Mehmet Sait Çelik - İLKHA)