ENES DURMAZ – DOĞRUHABER

Irak Kürdistanı`nda dün yapılan referandumla ilgili gelen açıklamalar ve kullanılan dil, vatandaşları, özellikle de bölge insanlarını tedirgin etti. Yapılan değerlendirmelerde kullanılan ifadeler ve muhtemel başvurulacak yaptırımlar konuşulurken bölge halkı, işadamları ve esnafların derin bir endişe içinde oldukları belirtildi. Kullanılan üslubun ve olası atılacak olumsuz adımların bölge ilişkileri açısından derin yaralara neden olacağı düşünülürken, gerek siyasi manada gerekse de ekonomik anlamda kapıların kapanmaması gerektiği ifade ediliyor.  Gazetemize konuşan Batman Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Arif Güneş, bölge insanı olarak yapılan açıklamalardan endişe duyduklarını ve referandum sonucunun hayırlara vesile olmasını diledi. Diyarbakır Ticaret Borsası (DTB) Başkanı Engin Yeşil de “Sınır kapısının kapatılması ülke ekonomisini de bölge ekonomisini de çok olumsuz etkileyecektir.” dedi.

‘TİCARETİMİZİN ÇOĞUNU HABUR SINIR KAPISI ÜZERİNDEN GERÇEKLEŞTİRİYORUZ`

Komşularla ilişkilerin iyi olması gerektiğinin altını çizen Batman Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Arif Güneş, “Habur sınır kapılarının kapatılmasından söz ediliyor. Bunun yapılması hepimizi olumsuz manada etkiler. Bugün ticaretimizin çoğunu Habur sınır kapısı üzerinden gerçekleştiriyoruz. Dolayısıyla buranın kapatılması bizi olumsuz etkiler. İnşallah sağduyu kazanır. Bizler de bu ülkenin, bu bölgenin bir parçasıyız. Ortadoğu`da yaşananları günlük olarak hepimiz takip ediyoruz. Rahat bir gün yüzü görmedik. Netice itibariyle İnşallah bu referandumun sonucu ülkemiz için, Ortadoğu halkı için hayırlı olur. Allah, Ortadoğu insanına bu savaşları yaşatanların yanına bırakmasın. İsteriz ki komşularımızla ilişkilerimiz iyi olsun. Gerginlikten kazançlı çıkanımız olmaz.” ifadelerini kullandı.   

‘KAPILARIN KAPATILMASIYLA HEM BÖLGE OLARAK HEM DE ÜLKE OLARAK ETKİLENİRİZ`

 “Sınır kapısının kapatılması ülke ekonomisini de bölge ekonomisini de çok olumsuz etkileyecektir.” şeklinde konuşan Diyarbakır Ticaret Borsası (DTB) Başkanı Engin Yeşil de şunları söyledi: “Kapıların kapatılması Diyarbakır, Mardin, Gaziantep ve daha birçok ili olumsuz etkileyecek bir gelişmedir. Bir de Kuzey Irak`ta çalışan sanayici firmalarımız çok zor durumda kalır. Özellikle ihracat yapan firmaları zora sokar. Buradaki firmaların Kuzey Irak`tan alacağı 8 Milyar dolara yakın bir para da söz konusu. Ben kendim de o bölgeye ihracat yapıyorum ve 400 bin dolar bu bölgeye ihracatım var. Kapıların kapatılmasıyla hem bölge olarak hem de ülke olarak etkileniriz.”

‘IRAK İLE TİCARİ İLİŞKİLERİMİZ NE DURUMDA?`

Irak`a 2015`te 8.3 milyar dolar, 2016`da 7.2 milyar dolar, 2017`nin ilk 8 ayında ise 5.5 milyar dolar ihracat gerçekleştiren iş dünyası da konuyu yakından takip ediyor. Son yıllarda Türkiye`nin en çok ihracat yaptığı ilk 5 ülke arasında Irak`ın yer aldığını söyleyen iş dünyası temsilcileri, yapılan ihracatın büyük bölümünün IKBY yönetimindeki Kuzey Irak`tan geçtiğini, bu anlamda referandum ve sonraki süreçte daha olumsuz bir tablonun ortaya çıkması durumunda ihracatın durma noktasına gelebileceğini söyledi.

‘KÜRT BÖLGESİ TRANSİT TİCARET İÇİN ÖNEMLİ BİR NOKTA`

Türkiye`den Irak`a 2017`nin ilk 8 ayında en çok ihracat 1.1 milyar dolar ile hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri alanında yapılırken, ikinci sırada 589 milyon dolar ile mücevher sektörü, üçüncü sırada 548 milyon dolar ile kimya sektörü, dördüncü sırada ise 465 milyon dolar ile hazır giyim ve konfeksiyon yer aldı. Yaşanan süreçten işadamlarının ve ihracatçıların etkilendiğini dile getiren Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve İhracatçıları Birliği Başkanı Zekeriya Mete, “Biz ne kadar zarar görürsek, onlar daha fazla zarar görecektir. 200 ülkeye ihracat yapıyoruz. Açığı bir şekilde kapatabiliriz ama onların ürün bulması çok zorlaşacak” dedi. Yaşanan olumsuzluklardan dolayı geçen hafta 100 TIR gitmesi gerekirken, 75 tane gönderebildiklerini belirten Mete, “Gelecek hafta ise 200 TIR gidecek. Şu an ne olacağı belli değil. Kürt Bölgesi transit ticaret için önemli bir noktaydı. Böyle devam ederse bu önemlerini kaybederler” diye konuştu.

‘HABUR KAPATILIRSA DİĞER SINIR KAPILARI KAPASİTEYİ KARŞILAYAMAZ`

Habur sınır kapısının kapatılması konusunda değerlendirmelerde bulunan Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener ise, “Irak`a yılda 450 bin sefer yapılıyor. Bu seferlerin çoğunluğu Habur Sınır Kapısı`ndan gerçekleştiriliyor. Habur`un kapasitesi 2 bin 200, günlük geçiş ise 1700 civarında. Gürbulak`ın kapasitesi zorlanırsa en fazla 600`e çıkar. Esendere`nin ise en fazla 150`yi bulur. Yani Habur kapatılırsa diğer sınır kapıları kapasiteyi karşılayamaz. Irak`a giden araçların ne kadarı Kuzey Irak için gidiyor. Bu konuda elde bir veri yok. Zaten Kuzey Irak`ta birçok zorluk da yaşanıyor. IKBY, giden TIR`larımızdan vergi alıyordu. Sonrasında Merkezi Hükümet de vergi alıyordu. Bu da Türk ürünlerinin ihracatta rekabet etmesini zorlaştırıyordu. İran için avantajlı bir durum oluşuyordu. Eğer konu daha ileri giderse kimse ticareti düşünmez. Ancak bu işin barış içinde çözülmesini isteriz. Daha şimdiden şoförlerin çoğu bölgeye gitmek istemiyor” diye konuştu.