Malatya'nın Darende ilçesine bağlı Ilıca köyünde kayısı hasadı yapan çiftçiler, birçok zahmetli aşamadan geçtikten sonra kayısının kurutularak sofralara kadar geldiğini anlattılar.

Kayısı kurutma işleminin haziran ayında başlayıp, ağustosa kadar devam ettiğini belirten çiftçiler, emeklerinin karşılığını yeteri kadar alamadıklarını söylediler.

Kayısı kurutma işleminin diğer kurutmalıklara nazaran oldukça zahmetli olduğunu ifade eden çiftçiler, kayısı ağacının bakım işleminin 8 ay sürdüğünü dile getirdiler.

Hasat işlemi için traktörle bahçelere gitmenin zor olduğunu belirten kuru kayısı üreticilerinden Yusuf Yurt, kayısı bahçelerinin, evlerin bulunduğu merkezlere çok uzak olabildiğini söyledi.

Yurt, "Hasat işlemi sırasında kayısı ağacından düşen kayısıların zarar görmemesi için yerlere özel brandalar seriliyor. Sallama işlemi, 10 yıl öncesine kadar tamamen erkekler tarafından kayısı ağacının başına çıkıp, el ve ayak kuvvetiyle sallamak suretiyle yapılıyordu. Bu durum çok zaman alıyordu ve zahmetliydi. Öyle ki sallamak için büyük bir kayısı ağacına çıkan kişiler bazen bir saate yakın ağacın başında kalabiliyor ve çok yoruluyorlardı. Hatta sık sık kayısı ağacından düşüp yaralanmalara hatta ölüm olaylarına rastlanıyordu. Şu anda teknolojinin gelişmesiyle artık kayısı sallama işlemi traktöre bağlanan sallama makinesi ile çok rahat ve kısa sürede yapılıyor." dedi.

"Kükürtlü kuru kayısı uygun depolama ile 2-3 yıl muhafaza edilebiliyor"

Bu işlemin bitmesinin ardından brandalara düşen kayısıların kasalara doldurulup traktöre yüklendiğini anlatan Yurt, şunları söyledi:

"Kuru kayısı yapım yerlerinde bu kayısı kasaları el ile traktörden indirilip, kükürtleme odasına alınıyor. Kükürtleme ile hem kayısının kendine özgü altın sarısı rengi muhafaza ediliyor hem de dayanıklılık süresi artırılıyor. Kükürtsüz gün kurusu kayısı 3-6 ay raf ömrüne sahipken, kükürtlü kuru kayısı uygun depolama ile 2-3 yıl muhafaza edilebiliyor. Kükürtleme odasında kayısılar iyice kükürtlerini aldıktan sonra tekrar güneşte belli aşamaya kadar yağmur yağdığında suyun akıp gidebileceği şekilde dizayn edilmiş çakıllar üzerindeki bez, naylon veya brandalara serilmek suretiyle kurutulup, çekirdeğin çıkarılması için uygun hale getiriliyor. Bu çekirdekli ve kükürtlü kayısı tekrar bir yere depolanıyor. Daha sonra buradan tekrar kasalara toplanıp, kayısılar tek tek çekirdeğinden çıkarılıyor. Bu işleme 'patik yapma' deniliyor. Patikler tekrar güneşte 2 gün kurutulduktan sonra tekrar toplanıp, depolarda muhafaza edilip tüccarlara satılıyor."

"Emeğimizin karşılığını alamıyoruz"

Kuru kayısı üreticilerinden Hakan Yurt ise işlerinin zahmetli olduğunu ancak emeklerinin karşılığını alamadıklarını dile getirerek, "Haziran ortasından ağustos sonuna kadar kuru kayısı yapım işlemi devam edebiliyor. Kayısının kurutulması çok zor. Uzak olduğu için traktörlerle bahçelere gidiyoruz. Ağaçtan koparıp kasalara koyuyoruz ve oradan getirip ocağa alıyoruz. Daha sonra ocaktan çıkarıp çakıla seriyoruz. Çok masraflı olduğu için bunun taban fiyatının 15 TL olması lazım. Kayısıya çok emek veriyoruz. İşçi çalıştırdığımız için çok masraflı oluyor. Onun için masraflarımızı çıkaramıyoruz. Kurutulduktan sonra ambara alıyoruz ve kilosunu 5-6 TL'ye veriyoruz. Bu şekilde masraflarını çıkaramıyoruz. Bir kayısı kurutma 10 kez farklı işlemlerden geçirildikten sonra oluyor. Zor ve masraflı işlemlerden sonra kayısı kurutuyoruz." ifadelerini kullandı.

Ayrıca çiftçiler, zamanında ve itinayla yapılmayan hasat işlemi nedeniyle kaliteli kuru kayısı elde edilmediğini sözlerine eklediler. (Nihat Kanat - İLKHA)