FİKRET ÖZKAN - DOĞRUHABER

Sanayi sicil belgesine sahip sanayi işletmelerinin, yapılan düzenleme ile 1 Temmuz 2017'den bu yana TRT enerji payı ödememeleri, kurumun "enerji payı gelirlerinde" yaklaşık yüzde 47'lik kayba yol açtı. Bakanlar kurulu kararıyla da bu açık, telefon ve benzer cihazlar alan vatandaşa yüklendi. Resmi Gazete`de yer alan konuya ilişkin Bakanlar Kurulu kararına göre, TRT'nin gelir kayıplarının telafisi amacıyla cep telefonu bandrol ücretlerinde değişikliğe gidildi. Yeni düzenlemeyle TRT`ye 500 milyon lira daha ek gelir sağlanacağı belirtiliyor.

YÜZDE 4 İLAVE, FİYATLARA DA YANSIYACAK

Yeni düzenleme ile cep telefonlarında matrahı oluşturan üretim veya ithalat rakamlarından daha önce yüzde 6 oranında alınan bandrol ücretine yüzde 4 ilave yapıldı. Bandrol ücreti, bin TL'lik bir cep telefonu için 63 lira 95 kuruş oldu. Düzenleme öncesi tüketiciye KDV ve ÖTV dahil bin liraya mal olan cep telefonlarına 38 lira 40 kuruş bandrol ücreti yansıyordu. Yeni düzenlemeyle bin liralık bir cep telefonuna 25 lira 55 kuruş ek bandrol ücreti getirildi. Böylece bandrol için ödenen tutar bin TL'lik bir cep telefonu için 63 lira 95 kuruşa çıkmış oldu. Fiyatların doğal olarak tep telefon fiyatlarını olumsuz etkileyeceği belirtiliyor.

Hak Sanayici ve İş Adamları Derneği (HAKSİAD) Genel Başkanı Ramazan Azboy

TRT PAYI VATANDAŞA FATURA EDİLMEMELİ

TRT payının halka fatura edilmemesi gerektiğini ifade eden Hak Sanayici ve İş Adamları Derneği (HAKSİAD) Genel Başkanı Ramazan Azboy, “Devletin bir noktada açığı olduğunda, gelip direk işçi, işveren ve memurun yakasına yapışıyor. Şu anda cep telefonları üzerinden alınan bu ücretin iki katına yakın oranda arttırılması da bunun bir göstergesidir. Cep telefonu tüm halkın kullandığı zaruri bir ihtiyaçtır artık. Bu zaruri ihtiyaçlar üzerindeki vergileri indirmek yerine TRT payı veya diğer vergilerle arttırılması hiçbir şekilde iyi niyet göstergesi değildir. Vatandaşı mağdur eden haksız bir kazançtır. Bunun vatandaşa fatura edilmemesi gerekiyor. Öte yandan alınan vergiler ve bu paylar vatandaşa yol, su, elektrik türünden hizmetler ile dönseydi yine de bu bir şekilde kabul edilebilirdi. Devlete ait bir kurumun bütçesini finanse etmek için vatandaşın yakasına yapışmak kesinlikle uygun bir tutum değildir.” şeklinde konuştu.   

DİĞER CİHAZLARIN BANDROL ORANLARI DA BELLİ OLDU

Bandrole tabi cihazlar ve bandrol oranlarının yer aldığı listeye göre, ilave bir yazılım veya donanım desteği olsun veya olmasın doğrudan, internet üzerinden veya başka bir yolla her türlü görsel veya işitsel yayınları alabilen cihazların bandrol oranları şöyle oldu:

Televizyon: % 16

Radyo, portatif radyo-teyp, radyo-pikap (motorlu taşıtlarda kullanılmaya mahsus olanlar, radyo tuner kartları dahil): % 16

Video: % 16

Birleşik cihazlar (Video-televizyon-radyo, video-televizyon, radyo televizyon, müzik setleri ve benzerleri): % 16

Cep telefonları: % 10

Bilgisayarlar ve tablet bilgisayarlar: % 2

Taşıtlar (Üzerinde görsel ve/veya işitsel yayınları alabilen cihaz bulunanlar) a- Kara taşıtları: yüzde 0,4 Diğer taşıtlar: % 0,01

Video görüntü veya ekranına bağlantı yapılmak üzere tasarlanmış olan TV alıcıları (Uydu alıcıları, set üstü medya kutuları, tv tuner kartları dahil): % 10

Diğer cihazlar (Radyolu ve/veya TV'li ışıldak, radyolu kulaklık, radyolu fotoğraf makinesi, radyolu adım sayar, radyolu kalemler, radyo ve/veya TV'li banyo sistemleri, navigasyon cihazları, radyo ve/veya TV eklentili koşu bantları, radyo ve/veya TV eklentili buzdolapları, DVD-VCD player ve benzerleri, cep tipi MP3/MP4 çalar ve benzerleri, ev sinema sistemleri, taşıtlarda kullanılmaya mahsus navigasyonlu multimedya cihazları, akıllı kol saatleri): % 8

VATANDAŞ HARCADIĞI ELEKTRİĞİ DÜŞÜNÜRKEN TRT PAYI DA NE OLUYOR?

Vatandaş faturaları nasıl ödeyeceğini düşünürken TRT'ye elektrik faturaları üzerinden aktarılan para bir trilyonu buluyor. Vergilerden oluşan bütçeden ise yaklaşık 6 milyon TL aktarılıyor. TRT'ye, elektrik faturalarından ve ithal cihazların bandrol ücretlerinden aldığı payların yanı sıra, 54 milyon TL civarı bir rakam da, bütçe kaynaklarından veriliyor. Vatandaşın elektrik faturasından yüzde 2 pay alan TRT'nin bu kalemden yıllık geliri, 2004'te 226.8 milyon TL, 2005'te 250.5 milyon TL, 2006'de 303.8 milyon TL, 2007'de 334.6 milyon TL, 2008'de 454.2 milyon TL, 2009'da 448 milyon TL, 2010'da 547 milyon TL, 2011'de 514.2 milyon TL, 2012'de 662.2 milyon TL, 2013'te 800.7 milyon TL, 2014`te 802.2 milyon TL ve 2015`te 850 milyon TL olarak gerçekleşti.

BANDROL`DAN DA MİLYONLAR AKTARILIYOR

TRT için ayrıca radyo, televizyon, video gibi cihazların imal veya ithal edenlere satıştan önce, ticari ithalat maksadı dışında yurda getirenler cihazlarda bandrol mecburiyeti bulunuyor. TRT'nin bu bandrollerden elde ettiği yıllık geliri ise 2008'de 244 milyon TL, 2009'da 273 milyon TL, 2010'da 465.7 milyon TL, 2011'de 522 milyon TL, 2012'de 545.9 milyon TL, 2013'te 559.8 milyon TL ve 2014'te 600.6 milyon TL oldu. TRT tüm bu gelir kaynaklarına karşın bütçeden de pay alıyor. TRT'nin bütçe onayını da Hazine yapıyor. TRT'ye bu kapsamda 2008 yılından beri vatandaşın vergileriyle oluşan bütçeden toplamda 54.2 milyon TL'lik para aktarıldı.

2016`DA BANDROL KESİNTİLERİ ZİRVE YAPTI

2016 yılında hayata geçirilen cep telefonlarından alınan bandrol ücreti, TRT`nin gelirlerini arttırırken, geçen yıl sadece ithal edilen cep telefonlarındaki yüzde 6`lık bandrol kesintisinden TRT`nin kasasına 557 milyon TL girdi. 2016`da ithal edilen bilgisayarlardan da 84 milyon TL`lik bandrol kesintisi yapıldı. Böylece telefon ve bilgisayarlardan alınmaya başlanan bandrol ücretiyle TRT için halktan toplam 641 milyon TL toplandı. 2015 yılı resmi verilerine göre toplam gelirlerinin yüzde 50`sini elektrik faturalarından yüzde 40`ını ise televizyon başta olmak üzere daha önceki bandrol gelirlerinden elde eden TRT`nin, cep telefonu ve bilgisayarların da dahil edilmesiyle en büyük geliri artık bandrol olmuş oldu.

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin

ELEKTRİKTEN TRT PAYI KALDIRILSIN!

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, cep telefonu ithalatında TRT bandrol oranının yüzde 10`a çıkarıldığını kaydederek, TRT`nin gelir-giderlerinin çağın gereklerine göre yeniden ele alınmasını, elektrik faturalarındaki TRT payının kaldırılmasını, bandrol ücretlerindeki yükün azaltılmasını, TRT bütçesinde oluşabilecek açığın doğrudan merkezi yönetim bütçesiyle finanse edilmesini önerdi. ATSO Başkanı Çetin, "Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, ülkemizin kültürel ve sanatsal gelişiminde önemli rol oynamış bir kurumumuzdur. Özellikle yerli televizyon kanalının olmadığı, kitlesel iletişimin desteklenmesi gereken bir dönemde TRT`nin vergilerimizle faaliyetlerini sürdürmesi doğruydu. Ancak günümüzde bu desteğin boyutunun tekrar ele alınması gerektiği görülüyor. Yapılan son düzenleme ile birlikte TRT bandrol ücreti, televizyon, radyo, teyp, pikap, video, müzik seti gibi ürünlerde yüzde 16, cep telefonlarında, uydu alıcıları, medya kutularında yüzde 10, radyolu ışıldaktan navigasyon cihazına, mp3 çalardan, akıllı kol saatleri, ev sinema sistemlerine kadar farklı ürünlerde yüzde 8, bilgisayar ve tabletlerde yüzde 2 olarak belirlendiği, böylece cep telefonu ithalatında TRT bandrol oranının yüzde 6 ve yüzde 7`den yüzde 10`a çıkarıldığı görülmektedir. Oldukça yüksek olan bu oranlarla elde edilen gelire bir de mesken ve ticarethanelerde kullanılan elektrik üzerinden alınan yüzde 2 pay eklenmektedir" dedi.

"TRT GELİR-GİDERLERİ ÇAĞIN GEREKLERİNE GÖRE YENİDEN ELE ALINMALI"

Organize Sanayi Bölgelerinde elektrikten TRT payının kaldırıldığını belirten Çetin, "Bu düzenleme son derece yerinde olmuştur. Artık TRT gelirleri ve ihtiyaçları çağın gerekliliklerine göre yeniden masaya yatırılmalıdır. TRT`nin giderleri, gelir kalemleri, personel sayısı, hizmet üretim kalitesi, fayda-maliyet kıyaslaması ve ihtiyaç duyulan hizmetler için gerekli olan gelir-gider kalemleri topyekün ele alınmalıdır. Elektrik, her gelir grubu için zaruri ihtiyaçtır. TRT`nin faaliyetlerini yürütmesi için ihtiyaç duyduğu fonun böylesine zaruri bir kalemden karşılanması doğru değildir. Birçok üründen alınan TRT bandrol ücretleri halihazırda yeterince yüksektir. Vatandaş ve ticarethaneler üzerinde ciddi bir yük oluşturan TRT payı kaldırılmalı, bandrol üzerindeki yük azaltılmalıdır. TRT`de gelir kalemlerini artırıcı, giderleri azaltıcı çalışmalarda bulunulmalı, TRT bütçesinde oluşabilecek açık, ancak gerekli görüldüğü durumda diğer kamu kurumları gibi, merkezi yönetim bütçesiyle finanse edilmelidir" ifadelerini kaydetti.