Ashâbın zenginlerindendi. Zengin olduğu kadar da cömertti. Cömertliği sebebiyle kendisine “el-Fayyâd” denirdi.
Hz. Talha, Cennetle müjdelenen on kişiden biri, İslâm’a giren ilk sekiz kişiden ve Hz. Ebubekir aracılığıyla Müslüman olan beş kişiden biridir. Ayrıca, halife seçimini gerçekleştirmeleri için oluşturulan altı kişilik Ashab-ı Şurâ arasında yer almış meşhur bir sahâbidir.

Rivayete göre, Hz. Talha, Busra panayırında bulunduğu bir sırada, oradaki bir manastırın rahibi: “Sorun bakayım, bu panayır halkı arasında, ehl-i Harem’den bir kimse var mı?” diye seslenir. Hz. Talha da: “Evet var! Ben Mekke halkındanım” diye cevap verir. Bunun üzerine rahip: “Ahmed zuhur etti mi?” diye sorar. Hz. Talha: “Ahmed de kim?” der. Rahip: “Abdullah b. Abdulmuttalib’in oğludur. Bu ay Onun çıkacağı aydır. O, peygamberlerin sonuncusudur. Haremden çıkarılacak; hurmalık, taşlık ve çorak bir yere hicret edecektir. Sakın O’nu kaçırma” der.

Rahibin söyledikleri Hz. Talha’nın kalbine yer eder. Oradan ayrılarak Mekke’ye döner ve yakında herhangi bir olayın meydana gelip gelmediğini sorar. Abdullah’ın oğlu Muhammedü’l-Emîn’in peygamberliğini ilan etmiş olduğunu ve Hz. Ebubekir’in de Ona tabi olduğunu öğrenir. Hemen Hz.Ebubekir’in yanına vararak rahibin anlattıklarını haber verir. Sonunda her ikisi birlikte Resulullah (sav)’a giderler. Hz. Talha oracıkta Müslüman olur. (İbn Sa ‘d, “et-Tabakâtü’l Kübrâ”)
Birçok Müslüman gibi, Hz. Talha b. Ubeydullah da İslam’a girdikten sonra müşriklerin eziyetlerine maruz kalmıştır. İslam’ın azılı düşmanlarından Nevfel b. Huveylid, Hz. Talha’nın Müslüman olduğunu duyunca, Hz. Ebubekir’le onu bir iple biribirlerine bağlamış, uzun süre iplerini çözmemiş, Teymoğulları da bu duruma seyirci kalmışlardır. (İbn Hişam).
Bedir savaşına katılmamış lakin sonraki birçok savaşa katılmıştır. Uhud günü Peygamber (s.a.v.)’i kahramanca müdafaa etmiş, Ona bir şey olmasın diye atılan oklara, indirilen kılıç darbelerine karşı vücudunu siper etmiştir. Sonuçta birçok kılıç ve ok yarası almış, aldığı yara neticesi bir kolu çolak kalmış, yine Resulullah’ı müdafaadan geri durmamıştır (İbn Hişam).
Hz. Talha, Cemel günü (h. 36), Mervan b. Hakem tarafından öldürülmüştür. Vefat ettiği zaman tahminen 60-64 yaşlarındaydı (İbn Hişam).