"Kara tren gecikir, belki hiç gelmez." deyişi artık tarihe karışıyor. Dünyanın en güvenli ulaşım aracının adı hep gecikmeyle birlikte anılıyordu bugüne kadar. Son sekiz yılda durum tersine döndü.

Türkiye`nin kırk yıllık hayali hızlı tren, Ankara-Eskişehir seferlerine başladı. Bin 76 kilometrelik yeni hat inşa edildi. Mevcut demiryolu hattının yarısı yenilendi. 2002`de 111 milyon lira olan yatırım harcamaları, 2010`da 2 milyar 500 milyon liraya çıktı.

Ulaştırma Bakanlığı, 2023`te Anadolu`nun birçok şehrine `hızlı` ulaşım planlıyor. Hedef, Cumhuriyet`in yüzüncü yılında 9 bin 978 km hızlı tren hattı, 4 bin 997 km konvansiyonel hat olmak üzere 14 bin 975 kilometre yeni demiryolu hattı inşa etmek. Bu Cumhuriyet tarihinin en büyük demiryolu hamlesi. Hükümet bu projeye büyük önem veriyor. 11 bin kilometre olan demiryolu ağı 12 yıl içinde iki katına çıkacak. Bakan`a göre, `kara tren gecikir`, anlayışı yerini ` hızlı tren yetişir` anlayışına bırakacak.

Bu hedefler, demiryolu tarihinin de yeniden yazılması anlamına geliyor. İstatistikler değişecek gibi. Çift hat uzunluğu yüzde 9`dan yüzde 50`ye yükselecek. Yüzde 26 olan elektrikli hat oranı da yüzde 60`a...

Hedefler gerçekleştiğinde İstanbul, Ankara, İzmir, Sivas, Bursa gibi şehirlerin yanı sıra Yozgat, Trabzon, Diyarbakır, Malatya illerini de içine alan 29 ilden yüksek hızlı tren geçecek. Bunun maliyeti ise yaklaşık 45 milyar dolar. Bu paranın 25-30 milyar doları Çin`den sağlanacak. `Demiryolu İş Birliği Anlaşması` gereği 7 bin 18 kilometrelik yüksek hızlı demiryolu hattını Çinliler inşa edecek. Geriye kalan 2 bin 924 kilometrelik kısmını ise Demiryolları öz kaynakları ve dış kredilerle yapacak. Çinliler işe, "Ayaş Tüneli" geçilemediği için yılan hikâyesine dönen Sürat Demiryolu`nu da içine alan ve Edirne`den Kars`a uzanan 3 bin 636 kilometrelik hattı yaparak başlayacak. Hattın tamamlanmasıyla, karayolu ile 16,5 saat olan seyahat süresi 8 ila 9 saat arasında olacak. Çinliler, Edirne-Kars hattını inşa ederken, bir yandan da 850 kilometrelik Erzincan-Trabzon ve Yerköy-Kayseri hatlarını yapacak.

İç Anadolu Bölgesi`nde dört şehirden hızlı tren geçecek. Bunların başında Konya geliyor. Diğer bir güzergâh ise 466 kilometrelik Ankara-Sivas hattı. Bu hatta inşaat çalışmaları sürüyor. Ancak, hızlı tren Yerköy`e 30 kilometre kala Yozgat`a ayrılarak şehir merkezine gelecek. Daha sonra Sivas`a devam edecek. Ankara ya da İstanbul`dan gelecek hızlı trenler de Yerköy üzerinden Kayseri`ye gidecek. Böylece hızlı trenle Ankara-Yozgat 1,5 saat, Ankara-Kayseri arası ise 2 saat 30 dakika olacak.

Ankara ve İstanbul da Antalya`ya hızlı trenle bağlayacak. Ankara`dan, Konya-Manavgat güzergâhı takip edilerek 2 saat 45 dakikada Antalya`ya ulaşılacak. 714 kilometrelik İstanbul-Antalya arası ise 4 saat 30 dakikada alınacak.

Ankara Konya arası 1 saate inecek

17 Aralık 2010`dan beri deneme seferleri yapılan Ankara-Konya hattı 275 kilometre hıza göre inşa edildi. Ancak trenin hızı saatte 250 kilometreyi geçmeyecek. İki şehir arasında trenle 10,5 saat olan yolculuk süresi 1 saat 15 dakikaya inecek. Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, 212 kilometrelik (çift yönlü 424 km) hattın 17 ay gibi kısa bir sürede tamamlanmış olmasından çok memnun. Bunun bir dünya rekoru olduğunu, benzer projelerin Avrupa`da 7-10 yıl arasında tamamlandığını söylüyor. Bakan, "Ankara-Eskişehir ve Eskişehir-İstanbul yüksek hızlı demiryolu hatlarında yabancı müteahhit ve personel çalıştı. Oysa Ankara-Konya hattı Türk müteahhit ve personeli tarafından inşa edildi." diyor.

Devlet Demiryolları, Konya-Adana arasında da yüksek hıza uygun tren inşa etmeyi planlıyor. Hat, trenin uygun kesimlerde 200, zor kesimlerde ise minimum 160 kilometre hız yapabileceği şekilde inşa edilecek. Mevcut hatların iyileştirilmesi ve ilave hat yapımı ile bu güzergâhta yüksek hızlı trenlerin çalıştırılması planlanıyor.

Konya`nın yolcu sayısı Eskişehir`i geçecek

Ankara-Konya arasına sabah 07.00 ile akşam 22.00 arasında saat başı sefer konulması planlanıyor. Bakan Binali Yıldırım "2023 İşletme Planlaması`na göre, Ankara-Konya arasında taşınacak yolcu sayısı yılda 3 milyonu geçecek. Buna göre, Ankara-Eskişehir arasında bir yılda taşınan yolcunun çok üzerinde bir potansiyel yakalanacak. Zira Ankara-Eskişehir arasında 1,5 yıl içinde 2,5 milyon yolcu taşındı. Konya-İstanbul arasında taşınacak yolcu sayısı, Ankara-Konya`dan 1 milyon fazla olacak."

Yolcu payı yüzde 72`ye yükseldi

Devlet Demiryolları verilerine göre yüksek hızlı treninin 13 Mart 2009`da seferlerine başlamasıyla Ankara-Eskişehir arasındaki taşımada otobüsün payı bir buçuk yılda yüzde 55` ten yüzde 10`a geriledi. Devlet Demiryolları`nın payı ise yüzde 8`den yüzde 72`ye yükseldi. Hızlı tren iki şehir arasında birçok tercihi de değiştirdi. Mesela, iki şehir arasında yolculuk yapan vatandaşlar tercihini yüksek hızlı trenden yana kullandı. Trenden önce yüzde 38 olan özel araç ile seyahat yüzde 18`e geriledi. Hatta 07.00 ile 22.00 arasında saat başı sefer yapılıyor.

Ankara-Eskişehir-İstanbul hattında 11,5 milyon yolcu

Devlet Demiryolları, Ankara-İstanbul arası hızlı tren hattında seferlerin başlaması halinde, taşınacak yolcu sayısı hakkında bir çalışma yaptı. Tahmini hesaplamaya göre, bu hatta yılda 11 milyon 500 bin yolcu taşınacak, 782 milyon TL gelir elde edilecek. Yolcu ve gelir adına ikinciliği, Ankara-Afyon-İzmir güzergâhı alacak. Bu güzergâh için, 6 milyon yolcu, 408 milyon TL de gelir hedefi var.