Diyarbakır'da ekmek piyasasındaki denetimsizlik nedeniyle rahatsızlıklarını dile getiren fırın işletmecileri, ekmeğin satışı sırasında rekabet, haksızlık ve kalitesizlik gibi sıkıntıların meydana geldiğini belirterek, özellikle halkın mağdur olduğunu söylediler.

Son zamanlarda ekmeğin doğallığına yönelik yapılan müdahale ve girişimler hem işletmecileri hem de halkı mağdur ediyor. Fırıncılar, ekmeğin doğallığını yitirmeye başladığını ve fiyatlarda istikrarsızlık yaşandığını vurgulayarak, tepkilerini dile getirdiler.

Fırın ve marketlerde yeterli denetimlerin yapılmadığını, bu nedenle rekabet, haksızlık ve kalitesizliğin ortaya çıktığını ifade eden fırıncılar, rayiç bedellerin yükseldiğine ve sağlık kurallarının ihlal edildiğine dikkat çektiler.

Diyarbakır'da hiçbir denetimin olmadığını dile getiren fırın işletmecisi Edip Bal, belirlenen rayiç bedeline hiçbir fırıncının uymadığını söyledi.

Bal, "İnsanlar bir lokma ekmek yiyor. İnsanların boğazındaki lokmayı da almak büyük yanlıştır. Prosedürlere uyulması halinde böyle bir rayicin alınmasına hiç gerek kalmaz. Rayiç fazladan veriliyor. Vergi levhasının ve ruhsatın çıkarılması, denetimlerin olması gerekiyor. Belediye, maliye ve İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü beraber sahada fırınları denetlemelidir. Denetimsizlik haksızlıklara kapı açıyor." dedi.

Birinci rayice uyulmadan ikinci rayiç bedelinin belirlenmesinin bir anlamının olmadığını belirten Bal, şunları söyledi: "Marketler 75 kuruşluk eğmeği 50 kuruşa satıyor. Bu güzergâh düzelmeden ikinci bir rayiç bedeline ne gerek vardır? Marketler fırınlarla rekabet yapıyor. Marketler çok çeşit ekmek satıyor. Fırın ise bir çeşit üretiyor. Ekmeği fırından alıyor, fırınla rekabet ediyor. İş yerlerini kaçak açıp sigortasız elaman çalıştırıyorlar. Böyle bir şekilde işletmek her türlü rekabeti yapabilir."

Rayicin kendilerine bir faydasının olmadığını belirten Fırıncı Ozan Güzel de emeklerinin karşılığını alamadıklarını savundu.

"Marketlerdeki ekmek satışları denetlensin"

Marketlerin akşamdan ekmek stok ettiğini ileri süren Güzel, "Sabah saatlerinde 5 tane bir TL'den satıyorlar. Halk da yoksul olduğu için mecburiyetten alıyor. Marketlerin bayat ve ucuza ekmek satmaması gerekiyor. Yetkililerden bunlara müdahale etmelerini istiyoruz. En azından marketlerin ekmekleri bu şartlarda satması yasaklansın ya da denetilsin." ifadelerini kullandı.

"Doğal ekmeğin üretilmesini istiyoruz"

Ekmeklerin insanlar için çok faydalı bir gıda iken çok zehirli bir hale dönüştürüldüğünü iddia eden Temur Yılmaz adlı vatandaş ise "Esmer dediğimiz ekmek doğal ekmektir. Tüm Türkiye'de doğal ekmeğin üretilmesini istiyoruz. Yetkililerden talebimiz tıraşlanmış beyaz ekmeklerin yerini doğal ekmeklerin almasıdır. Neden bize beyaz ekmek yediriliyor? Neden bu ekmekle oynuyorsunuz? Doğal ekmek sağlık için yararlıdır, bayat ekmek ise sağlığa zararlıdır. Ekmeği beyazlatmak için tıraşlıyorlar, böyle olunca özelliklerini kaybediyor. Fırıncılar doğal ekmek satmadığı için kendi ekmeğimizi fırına götürüyoruz. Bir de bazı fırıncılar kepeği una karıştırıp bizi doğal ekmek diyerek kandırmaya çalışıyorlar. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve yetkili birimleri bu konuda çalışmaya çağırıyoruz." şeklinde konuştu.

"Ucuza kaçmak için ekmeğin doğasıyla oynuyorlar"

Yarım asırdan fazla fırıncılık yaptığı bilgisini veren Mehmet Karahan, "Fırınlara yönelik 6 yıldan beri ciddi bir denetim yok. Cezaların yerine çözümler üretilmelidir. Fırınlar da yetkililer de halkın menfaatini gözetmelidir. Ata verilen kepek una karıştırılarak insanların sağlığıyla oynanıyor. Ekmek yapmak bir sanattır. Ekmeğin doğasıyla oynanmamalıdır. İnşaat tahtalarını fırınında yakanlar var. Böyle yaparak ekmeği zehirliyorlar. Ucuza kaçmak için ekmeğin doğası ile oynuyorlar. Yetkililer tüm fırınları denetlesin, bir düzen ve istikrar getirsinler. Marketler sattıkları ucuz ekmeklerle insanların sağlığı ile oynuyorlar." dedi. (M. Sıddık Bilge-İLKHA)