Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının, geçen yıl bomba yapımında kullanıldığı gerekçesi ile yüzde 33 nitratlı gübrelerin tarımsal amaçlı kullanımı yasaklayan, yüzde 26, yüzde 21 kalsiyum amonyum nitrat gibi gübrelerin kullanımına da denetim getiren genelgeden çiftçiler olumsuz etkileniyor.

Konu hakkında değerlendirmelerde bulunan Diyarbakır Sur İlçesi Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mirza Vedat Çiftçi, amonyum nitratlı gübreye alternatif olarak çiftçinin üre gübresine yöneldiği, bu gübrenin de ne kadar faydalı olduğunun tartışılması gerektiğini söyledi.

"Topraklarımıza ürünlerimize uygun gübre amonyum nitrat özelliği taşıyan gübreydi"

Bölgede modern bir çiftçiliğin olmadığını belirten Vedat Çiftçi, "Bölgemiz için var olan gübrelerden en iyisi, aynı zamanda topraklarımıza uygun, ürünlerimize uygun gübre amonyum nitrat özelliği taşıyan gübreydi. Bu gübrenin yasaklanmasıyla birlikte üreye yönelim oldu. Tabi ürenin bölgemizdeki toprak için ne kadar faydalı olduğu tartışılması gereken bir durumdur. Bunun yanında organik gübre de kullanılabilir. Organik gübrenin çiftçiye maddi olarak çok ağır bir yük getirme durumu var. Tabi ki organik tarım noktasında bir düzenleme getirilirse daha uygun bir fiyat tutarı oluşturursa, organik tarıma gidilebilir. Böyle olursa ürün kalitesi de artar, verimi de artar ama şu anda amonyum nitratta, alternatif olarak üre kullanılmaktadır." Dedi.

"Soruna bir çare bulunmasını temenni ediyoruz"

Amonyum nitrat gübrenin kullanılmaması nedeniyle yaşanan sıkıntılara da değinen Çiftçi, "Şu anda sınırlı bir izin var. İlçe tarım müdürlükleri gübre taleplerine yetişemiyor. Muhtarlara gübrenin dağıtımı ile ilgili verilen bir görev var. Muhtarlar da bazı güvenlik sıkıntılarından dolayı bu görevi kabul etmiyor. Belli bir gübre atım süresi var. Yetişilmezse, çiftçilerimize zarar verir, ekonomiye zarar verir, ayrıca bölge tarımına zararı olacak. Biz de bu durumu şaşkınlıkla izliyoruz. Gerekli kurum ve kuruluşlarla iletişime geçiyoruz. Bu endişelerimizi onlarla paylaşıyoruz. Bu soruna bir çare bulunmasını temenni ediyoruz." ifadelerini kullandı.

"Amonyum nitratlı gübrenin bomba yapımında kullanılmasının önüne geçmede yasak çare midir?" diye soran Çiftçi, "Bu mesele güvenlik yetkililerini ilgilendiren bir konudur. Bununla ilgili devletin kolluk kuvvetleri gerekli çalışmaları yapıyorlar. Yasaklama bir çare midir? Bunun tartışılması gerekir." diye belirtti.

"Çiftçiyi korumazsanız tarımı korumazsanız ekonominizi koruyamazsınız"

Bu sene verimin az olacağını da ifade eden Çiftçi, sözlerine şöyle devam etti: "Geçen sene hektar başına 540 kilo gibi bir ürün miktarı aldık. Bu sene bu kadar verim alınacağını zannetmiyorum. Hem kuraklık görünüyor, yağışların az olması da etkili olacak. Sulama olmadığı için sadece yağmura dayalı bir tarım olduğu için, bir şey söylemek imkânsız. Bizim bölgemizde sulama kısıtlı bir durumdur. Sur bölgesinde sulama çiftçinin kendi imkânları ile gerçekleşmektedir. Destekleme noktasında devletin mazot ve gübre desteği var. Bu destekler ne kadar yeterlidir? Çiftçilerimizin maddi girdi ve çıktıları eşit şekilde olmadığı için hep gerileme dönemindeyiz. Biz destek değil, yasakların kaldırılması taraftarıyız. Ülke tarım ekonomisi getirilerini sağlamak ve korumak için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımıza sesleniyoruz; çiftçilerinize sahip çıkın. Mazot 5 liraya yaklaştı. Gübre ve ilaç fiyatları arttı. Çiftçiyi korumazsanız, tarımı korumazsanız, ekonominizi koruyamazsınız."

Diyarbakır`ın merkez Kayapınar ilçesine bağlı Keklik köyünde çiftçilik ile uğraşan Zülküf Ekici, amonyum nitratlı olmayan gübrenin toprağa halen karışmadığını belirtti.

Yağmurun yağmaması halinde çiftçilerin mağdur olacağını ifade eden Ekici, "Bu sene çiftçiler gübre yasağı ile çok mağdur oldu. Geçen sene biz gidip kolay kolay gübremizi getirip, kullanabilirdik. PKK`nın bu gübreleri bomba yapımında kullanması nedeniyle, amonyum nitratlı gübrelerin satışı yasaklandı. Bu sefer çiftçiler mağdur oldu. Başka bir gübre piyasaya sürüldü onu tarlama dökmüşüm ama halen yerde. Eğer yağış olmazsa bu sene bizim için büyük bir felaket vardır." dedi.

"Bu sene aldığımız gübre tonu bin 300 lira"

Ekici, "Eskiden aldığımız gübre hem iyi hem de ucuzdu. Bu sene aldığımız gübre tonu bin 300 lira, diğeri ise 850 liraydı. Bölgemiz böyle bir zor duruma girdi. Devlet bu gübre yerine yüzde 46 kalsiyumlu gübreyi denetimli olarak çiftçilere vermeye başladı. Bu gübreyi alabilmek için de tarlanın tapusu üzerine olması ve Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kaydının olması gerekiyor. Ayrıca bu gübre memurların gözetiminde toprağa atılıyor." ifadelerini kullandı.

"Çiftçiler olarak gübre yasağından dolayı mağdur olduk"

Amonyum nitratlı gübre yasağının verimi azaltacağının altını çizen Ekici, "Şimdi tarlama attığım gübrenin kalsiyumu yüzde 26`dır. Bu gübreyi kışın atmam gerekirdi, ama o dönemde olumsuz hava şartları nedeniyle atmak mümkün değildi. Şimdi attım ama 15-20 gündür gübre toprağa karışmamış. Önceki gübre hafif bir yağmur yağması durumunda toprağa karışıyordu. Bu gübrenin toprağa karışması için yağışın çok olması gerekir. Eğer yağmur yağmazsa çiftçi mağdur olacak. İnsan kendi imkânlarıyla sulama yapabilirse belki kurtarabilir ama imkânlar olmazsa bu sene buğday da olmaz, köylüler perişan olur. Bakın bu sene 7 ton gübre tarlaya attık, ayrıca bunun ilacı ve mazotu da var. Eğer bu sene bu giderleri karşılayacak verim alamazsak çok kötü olur. Çiftçiler olarak gübre yasağından dolayı mağdur olduk." (Emrah Deniz, M. Hüseyin Temel, M. Sıddık Bilge – İLKHA)