Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani ile pazar günü yapacağı görüşmede ikili ilişkiler, Musul ve Telafer'in durumu, PKK'nın Irak'taki varlığı ve Suriye'deki son gelişmelerin ağırlıklı olarak ele alınması bekleniyor.

Barzani'nin yarın başlayacak Türkiye ziyaretini AA muhabirine değerlendiren IKBY'deki uzmanlar, Ankara ile Erbil arasındaki ilişkilerin boyutuna dikkati çekerek gündemin yoğun olacağını belirtti.

Mesut Barzani'nin danışmanlarından Kifah Mahmut, "Barzani-Erdoğan görüşmesinde enerji anlaşmaları ve terörle mücadele konuşulacak ancak bölgenin mevcut durumu dolayısıyla çok fazla konu masada olacak. Bu anlamda her iki liderin de ajandaları kabarık olacak." dedi.

Başbakan Binali Yıldırım'ın 8 Ocak'taki Erbil ziyaretinde sözünü ettiği "ortak ticari heyet" oluşturulması konusunu hatırlatan Mahmut, "Yıldırım'ın Erbil ziyaretinin çok faydalı sonuçları oldu. Söz konusu heyet, ekonomik ilişkilere ivme kazandırabilir." diye konuştu.

IKBY Parlamentosu Doğal Kaynaklar ve Petrol Komisyonu Başkan Yardımcısı Dilşat Şaban da Ankara ile Erbil arasındaki ilişkilerin özellikle enerji boyutunda çok güçlü bir aşamaya geldiğini söyledi. Dilşat, bu iyimser tablonun diğer işbirliği alanlarına da olumlu yansımalarını olduğunu ifade etti.

Irak ile Türkiye arasındaki ticaret hacminin yaklaşık 11 milyar dolar olduğunu hatırlatan Şaban, bunun yüzde 85'inin IKBY ile yapıldığını söyledi.

 "IKBY'nin zor günlerdeki tek dostu Türkiye"

Irak Türkmen Kalkınma Partisi Başkanı Muhammet İlhanlı ise Ankara-Erbil arasındaki güçlü, dengeli ve sağlam ilişkilere dikkati çekerek "IKBY'nin zor günlerdeki tek dostunun Türkiye" olduğunu vurguladı.

Bağdat ile Erbil arasındaki ilişkilerin gergin olduğu dönemde Kürt bölgesine Türkiye'nin yardım elini uzattığını hatırlatan İlhanlı şunları kaydetti:

"Irak merkezi hükümeti ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin ilişkileri bütçe krizinden dolayı kötü bir seviyeye geldiği zaman Kürtlere yardım eden tek ülke Türkiye oldu. Bunun kısmen atlatılmasından sonra ekonomik ve ticari ilişkilerin güçlenmesi, siyasi ilişkilere de olumlu yansıdı. İki taraf arasında çok uyumlu ve dengeli bir siyasi ilişki bulunmaktadır."

Türkiye'nin bazı komşu ülkelerin yaptığının aksine IKBY'nin içişlerine karışmadan güçlü ilişkiler kurduğuna dikkati çeken İlhanlı, "Türkiye'nin göstermiş olduğu iyi niyetten dolayı Kürtler, kendilerini Türkiye'ye daha yakın hissediyor. Bu yüzden Barzani ve IKBY, Türkiye'nin yanında durmayı daha uygun görüyor." dedi.

Öncelikli konular terörle mücadele ve güvenlik

Duhok Amerikan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Beyar Doski ise Erdoğan-Barzani görüşmesinde öncelikle terörle mücadele ve güvenlik dosyalarının masada olacağı değerlendirmesinde bulundu.

Doski, "Barzani ve Erdoğan, Haşdi Şabi'nin Musul vilayetindeki varlığı, PKK'nın Irak'taki yayılmacı politikası ve DEAŞ tehdidini de görüşecekler. Türkiye için Kürdistan bölgesinin güvenliği çok önemli. Kürtlerin Türkiye sınırlarını istikrarlı bir şekilde koruması Ankara için hayati önemde. Barzani bunun nasıl sağlanacağı ve Türkiye üzerindeki tehditlerin nasıl bertaraf edileceğini tartışabilir." 
diye konuştu.

Görüşmede enerji ve ticaret anlaşmalarından çok siyasi meselelerin ele alacağı kanaatinde olduğunu aktaran Doski, "Kürdistan Bölgesi bağımsızlık referandumuna hazırlanıyor ve görüldüğü gibi Barzani, ABD'nin yanı sıra birçok Avrupa ülkesinden destek istiyor. Türkiye de Barzani'nin en iyi müttefikleri arasında. Barzani'nin Erdoğan ile yapacağı görüşmede bağımsızlık referandumunun masaya yatırılması ihtimali yüksek." ifadelerini kullandı.

Erbil'de yayın yapan Khabat gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Selam Abdullah da enerji konularının yanı sıra bölgedeki siyasi gelişmelerin geniş şekilde Barzani ve Erdoğan tarafından ele alınacağı öngörüsünde bulundu.

"Ankara ve Erbil'in bölgedeki önemli siyasi gelişmeleri birlikte ele alması gerektiği kanaatindeyim. Tükiye ile Kürdistan bölgesinin çok eskiye dayanan güçlü dostane ilişkileri var. Bilindiği üzere her iki taraf arasında 50 yıllık bir petrol anlaşması var. Bu konunun da görüşülmesi gerekiyor." diyen Abdullah, Suriye'de "ortak hareket etme" konusunun da toplantıda gündeme gelmesini beklediğini sözlerine ekledi.

 "Erbil yönetimi, hem DEAŞ'la hem de PKK ile mücadele konusunda Türkiye ile aynı noktada"

Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreter Yardımcısı ve Sözcüsü İbrahim Kalın, önceki gün düzenlediği basın toplantısında, Mesut Barzani'nin Türkiye ziyaretine ilişkin, "Konuşacağımız çok konu var. Irak bizim için her yönden önemli. Ekonomik açıdan, sınır güvenliği noktasında, insani açıdan, kültürel açıdan. Bu trafiğin devam ettirilmesi çok önemli. Çünkü sayın Barzani'nin şahsında Erbil yönetimi de hem DEAŞ'la hem de PKK ile mücadele konusunda Türkiye ile aynı noktada durmaktadır. Bu konudaki işbirliğimizi ne kadar güçlendirirsek, bu iki ülke için de o kadar faydalı olacaktır. Eş zamanlı olarak Bağdat-Erbil gerginliklerini geçmişe doğru düşündüğünüz zaman bu hassasiyeti biz her zaman dikkate alarak hareket ettik. Dengeleri, hassasiyetleri dikkate alarak, bu görüşmeyi gerçekleştiriyoruz." değerlendirmesinde bulunmuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye ziyaretine yarın başlayacak olan IKBY Başkanı Barzani'yi pazar günü İstanbul'da kabul edecek.

AA