Sur'daki çatışmaların yaşattığı mağduriyetlerle ilgili olarak bugüne kadar iki rapor yayımlayan HÜDA PAR Diyarbakır İl Başkanlığı, esnafın devam eden sorunları ve talepleri ile bunlara yönelik çözüm önerilerinin yer aldığı 12 maddelik yeni bir raporu kamuoyuyla paylaştı.

"Sur halkının ve esnafının sıkıntıları bizim de sıkıntımızdır. Bu mağduriyetlerin giderilmesi için yoğun bir çaba ve gayret içerisindeyiz." denilen raporda, esnafın dile getirdiği sorun, şikâyet ve taleplerin dinlenilmesi ve mağduriyetlerin ivedilikle giderilmesi gerektiğine vurgu yapıldı.

Esnaf: Mağduriyetlerin giderileceğine dair verilen hiçbir söz tutulmadı

10 aya yakın bir süredir kaldırılan sokağa çıkma yasağına rağmen Mardinkapı bölgesinde caddeye çıkan ara sokakların neredeyse tamamının halen halka kapalı olarak tutulmasının ve sokak başlarına konulan beton bariyerlerin kaldırılmamış olmasının halkın yaşadığı mağduriyeti daha da ağırlaştırıldığına dikkat çekilen raporda, esnafın sıkıntıları şu şekilde ifade edildi:

"Girişlerin yasak olduğu mahallelere hırsızların dadandığı ve evlerinde sağlam kalan eşyaların da hırsızlar tarafından talan edildiğini dile getiren esnaf, yetkililerden bu konuya bir çözüm getirmelerini istediklerini ifade ettiler. Yine esnafların elektrikleri kesik olduğu için özellikler elektronik eşya, cep telefonu vs. üzerine iş yapan esnafların iş yapamadıklarını ifade ederek, elektrik yoksa iş yerimizi açmamızın bir anlamı da yok şeklinde beyanda bulundular. Buradaki mağduriyetlerin giderileceğine dair verilen hiçbir sözün tutulmadığı esnaf tarafından dile getirildi."

Raporda, fazlaca mağduriyet yaşayan Mardinkapı esnafının sorun, sıkıntı ve isteklerine kendi dillerinden yer verilirken, sonuç bölümde ise 12 madde halinde şu çözüm ve öneriler sunuldu:

-Sur’da en büyük mağduriyeti yaşayan, çatışmalardan en çok etkilenen Mardin kapı esnafının ihya edilmesi için pozitif bir ayrımcılık yapılması gerekir

-Sur esnafına faizsiz olarak verilecek olan 50.000 liralık kredi için 3 aydan fazla bir süredir başvuru yaptıkları halde olumlu veya olumsuz bir dönüşün yapılmaması esnafın moralinin bozulmasına neden olmuştur.

-Peynirciler çarşısının yıkılıp yerine modern bir çarşının yapılması ve böylece kimsenin uğramaz hale geldiği bu pazarın tekrar canlanması sağlanmalıdır.  

-Mardin kapı esnafının işlerinin eski canlılığı yakalayabilmesi için kaldırılan köy garajının yeniden eski yerinde faal duruma getirilmesi ya da köy garajının eski yerinin uygun olmaması durumunda Mardin kapı mezarlığının karşısında bulunan belediyeye ait alanın köy garajına tahsis edilmesi gerekir.

-Ev parası olarak 40-50 bin lira ödeme yapıldığı söyleniyor. Bu parayı vermekteki kasıt mağdur olan kişilerin bu parayla kendilerine yeni bir ev almalarıdır. Ancak bu parayla Diyarbakır’ın her hangi bir yerinde ev alınamayacağı aşikârdır. TOKİ, evi yıkılan Sur mağdurlarına aynı m² üzeri her hangi bir ek ücret almaksızın aynı şekilde mağdurlara ev vermelidir.

-Sur'un insansızlaştırılmaması için Ali Paşa Mahallesi'nde TOKİ'nin yapacağı 3-4 katlı apartmanlar yapılmalı. Sur esnafına bu evler tahsis edilmelidir.

-Eski stadyumun alış veriş merkezi yapılıyor olması özellikle Diyarbakır'ın en işlek ve kalabalık semti olan ofis semtinde bulunan esnafın ciddi manada mağduriyetine neden olacaktır. Amaç yeni mağduriyetler oluşturmadan var olan mağduriyetleri gidermek olmalıdır. Bundan dolayı eski stadın yıkılıp, TOKİ tarafından bu Stadın yerine Sur mağduru ailelere evler inşa edilmeli ve bu aileler buraya yerleştirilerek mağduriyetleri giderilmelidir.

-Sur mağduru vatandaşlara yapılan kira desteği, vatandaşlar İŞKUR tarafından işe alındıktan sonra kesiliyor. Bir müddet sonra mağdur vatandaş işten çıkarılıyor fakat kendisine daha önce verilen kira desteğini bir daha alamıyor. İşten çıkarılan bu vatandaşların mağduriyeti giderilmeli ve kesilen kira desteği yeniden verilmelidir.

-Mardin kapı caddesinin daha önce yapılan ışıklandırmasının yetersiz olduğu ve bundan dolayı akşam saatlerinde oralarda gezilemediği ve ayrıca elektrik kesintilerinden dolayı esnafların iş yapamaz hale geldikleri ve böyle bir durumda iş yerlerini açamadıkları görüldü. Cadde aydınlatmalarının gözden geçirilip gerekli iyileştirmenin yapılması ve bu konuda gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir.

-Daha önceki Sur raporumuzda da belirttiğimiz gibi mülki idare amirleri yaşanan çatışmalar sonrası mağduriyet yaşayan vatandaşların mağduriyetini tespit etmekle yükümlü komisyon üyelerini denetlemelidir. İşinde ihmali bulunanlar hakkında yasal işlem başlatılmalıdır. Keyfi veya yanlış ya da işin uzmanı olmayan kişilerin fiyat belirlemeleri engellenmeli, varsa suiistimal önlenmelidir. Bu durum hem zaman açısından hem de güven açısından önemlidir.

-Bu vesile ile daha önce teklif ettiğimiz önerimizi tekrar yeniliyoruz; İnceleme komisyonlarına İl'imizde bulunan etkin STK'lardan birer kişi alınarak yukarıdaki yanlışların önüne geçilmelidir.

-Sur da kalan vatandaş ve esnafın sorunlarını iletmek için Kaymakam ve Belediye Başkanı ile görüşmek istediklerini. Ancak bütün girişimlere rağmen randevu alamadıkları müşahede edilmiştir. Büyük mağduriyet yaşayan halkın ve esnafın mülki amirlere ulaşmaları kolaylaştırılmalıdır.  (Fırat Arslan - İLKHA)