CENEVRE - BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Kıbrıs Konferansı'nda pek çok önerinin masaya konulduğunu, hızlı bir çözüm yerine "kalıcı ve sürdürülebilir bir çözüm" amaçladıklarını bildirdi.

BM Genel Sekreteri Antonio Gutteres, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum lider Nikos Anastasiadis ile ortak basın toplantısı düzenledi.

Beşli Kıbrıs Konferansı BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in açılış konuşmasıyla başladı. Konferansa Guterres, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum lider Nikos Anastasiadis'in yanı sıra garantör ülkeler adına Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias ve İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson katılıyor. "Özel gözlemci" sıfatıyla konferansta yer alan Avrupa Birliği'ni ise AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ile AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini temsil ediyor. Konferansta, güvenlik-garantiler başlığı ele alındı.

Perşembe akşam saatlerinde Cenevre`de Anastasiadis ve Akıncı'yla birlikte basının karşısına geçen BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Kıbrıs Konferansı'nda pek çok önerinin masaya konulduğunu, hızlı bir çözüm yerine "kalıcı ve sürdürülebilir bir çözüm" amaçladıklarını belirtti. Guterres, “İki toplumlu, federe devlete çok yakınız. Bu halkların referandumla onaylaması gereken bir çözüm olacak. Bunu yapmak kolay değil. Çok kısa sürede çözüm beklememek lazım. Konferans ne kadar gerekiyorsa, o kadar sürecek. Başlangıç noktasındayız” ifadelerini kullandı.

Kıbrıs Konferansı'nda pek çok önerinin masaya konulduğunu söyleyen Guterres, özellikle "Güvenlik ve Garantiler" konusunda gelişmeler kaydedilmesi gerektiğini ifade etti.

Konferansa akşam saatlerinde devam edilmesi bekleniyor.

Kıbrıslı liderler son üç ayda İsviçre'de iki kez bir araya gelmişlerdi. Liderlerin Cenevre'deki üçüncü buluşmasının ardından gerçekleşen uluslararası konferans, adanın geleceğinde belirleyici rol oynayabilir.

Üst düzey katılım bekleniyordu

Bu tarihe kadar Kıbrıslı liderler Akıncı ve Anastasiadis`in diğer maddelerde beklenen ilerlemeyi sağlaması halinde garantör ülkelerden üst düzey katılım olması bekleniyordu. Hatta Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Çipras`la birlikte, İngiltere Başbakanı Theresa May de Cenevre`ye gidebileceğinin sinyallerini vermişti.

11 Ocak akşamına kadar beklenen düzeyde uzlaşma sağlanamadığı için liderlerin katılımı da şimdilik askıya alındı. 3 garantör ülkenin dışişleri bakanları toplantıya katılıyor. Türkiye'den Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Yunanistan'dan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias ve İngiltere'den Dışişleri Bakanı Boris Johnson'ın katıldığı konferansa, BM Genel Sekreteri Antonio Gutteres başkanlık ediyor.

Al Jazeera'nin diplomatik kaynaklardan aldığı bilgiye göre dışişleri bakanı düzeyinde toplanan Beşli Konferans`ta hedeflenen ilerleme sağlanır ve çözüm için ciddi bir adım atılması ihtimali ortaya çıkarsa, lider düzeyinde katılım da söz konusu olabilecek.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Espen Barth Eide, Cenevre'den Çarşamba günü yaptığı açıklamada "En zor konulardan bazılarıyla uğraştık. Neredeyse hepsine değindik. Çoğunu çözdük. Şimdi de diğerlerini çözmeye yakınız: Görüşmelerde hâlâ yapılacak şeyler var" dedi.

Haritalar çelik kasada

Gelinen aşamada yönetim-güç başlığı ve mülkiyet konularında hedeflenen uzlaşma sağlanamadı. Taraflar Cenevre`de mülkiyet başlığında üzerinde uzlaşma sağlanabilecek konuları listeledi, el değiştiren mülklerin finansmanıyla ilgili detayları masaya yatırdı. Yönetim-güç başlığı konusunda ise Anayasa`da değişiklik yapılmak isterse bunun şartlarının ne olacağını konuştu. Güvenlik-garantiler konusunda fikir alış verişinde bulunuldu.

Toprak konusu ise Çarşamba akşamı iki tarafın haritalarını masaya getirmesiyle konuşulmaya başladı. Akıncı ile Anastasiadis kendi haritalarını sundu. Haritalar, iki tarafın harita uzmanlarının kontrollerinin ardından BM'nin çelik kasasına alınarak kilitlendi.

BM Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, düzenlediği basın toplantısında, Kıbrıs'taki tarafların kendi haritalarını Çarşamba sunacaklarını, haritaların BM'nin muhafazası altında olacağını ve kamuoyuyla paylaşılmayacağını duyurmuştu.

Eide, bazı medya organlarında yayınlanan haritaların gerçeği yansıtmadığını, konunun çok hassas olduğunu, haritayı sadece Kıbrıslı iki lider ve iki harita uzmanı ve kendisi de dahil sadece beş kişinin göreceğini belirtmişti.

Harita konusunda Türk tarafı yüzde 29,2`ye kadar toprağın düşürülebileceğini söylerken, Rum tarafı bu oranın yüzde 28,2`de kalmasını istiyor.

Rum ve Türk tarafından siyasi partilerin temsilcileri de Cenevre`de ve müzakere heyetlerinden düzenli olarak bilgi alıyor.

AA/Al Jazeera