FADIL ŞANİ

Özeleştiri iki çeşittir; birincisi zahiri yani açıktan yapılan, ikincisi batıni yani sadece kendi içinde yapılan özeleştiridir.

Zahiri özeleştiri, kişilerin ya da toplulukların yaptıkları suç ve hatalarını açıktan itiraf ve kabul edip özür dilemeleri ve bundan vaz geçmeleridir. 

Batınî özeleştiri ise yine kişilerin ya da toplulukların yaptıkları suç ve hatalarını açıktan değil de kendi kendilerine itiraf ve kabul etmeleridir. Açıktan itiraf edip kabul etmeseler de tavırları ve daha önce yaptıkları suç ve hatalarından vazgeçmeleri pişmanlıklarına delalet eder.

Yapılan suç ve hatalar insanlar tarafından bilinsin ve ya bilinmesin fark etmez; çünkü yapılan tüm suçlar ve hatalar sonuçta Allah`ın bilgisi dâhilinde yapılmaktadır. Şüphesiz Allah, açıktan yapılanları da, gizli yapılanları da bilir.

İnsanlara karşı yapılan suç ve hatalar için kendi içinde itiraf ve pişmanlık yetmez, bizzat muhataba gidilip itiraf etmeli, özür dilenmeli ve varsa telafi yolu maddi olarak telafi edilmelidir.

İşte iki çeşit özeleştiri… Bunlar yıkmak için değil yapmak içindir. İnsanlara suç ve hatalarını itiraf ettirip kötülemek değil, suç ve hatalar psikolojisinden kurtarmak ve insanlarla barıştırmak içindir. En önemlisi Allah`a ve insanlara karşı hem iç hem dış dünyasını temizlemesidir. Bunun dini ıstılahtaki ismi “TEVBE” dir…