Allah-u Teâlâ`ya layıkıyla hamd; Efendimiz Muhammed`e, Onun pak aline, fedakâr ashabına ve kıyamete kadar hak din, dava sünnetinde Ona tabi olanlara salat ve selam olsun!

Genel manada İslam medresesinde İslami ilimlere öğrenci olan her Müslümana birkaç nasihat ve tavsiye etmek istedim. Her Müslüman İslam medresesinde öğrenci olduğu için hepiniz muhatabımız sayılırsınız.

Ey İslam medresesinin talebeleri!

Bu müşfik ağabeyinizden şefkat ve duayla yoğurulmuş bu kaç nasihati inşaallah dinleyip kabul edersiniz. Allah-u Teâlâ, dünya ve ahirette yar ve yardımcınız olsun.

TERBİYELİ VE EDEPLİ OLUN!

1- Her şeyden evvel terbiyeli ve edepli olmaya çalışın. O zaman dünya işlerinizde de uhrevi işlerinizde de çevrenizdeki insanlardan hep yardım, kolaylık ve güzel muamele görürsünüz. O zaman her ikisinde başarılı olma şansınız çok yüksek olur. Aksi takdirde aksi muamele görürsünüz. O zaman da her iki cihanda da kaybetmenizin ihtimali yüksek olur.

Edepli olabilmeniz için de hadis kitaplarındaki kitab`ul adab bölümünü okuyun. Zira edep edeplilerden öğrenilir. Ve hiç şüphesiz en edepli insan Hz. Resulullah (SAV) ve Onun medresesinde yetişenlerdir.

GÜZEL AHLAKLI OLUN!

2- Güzel ahlaklı olun ve kendinizi menfi ahlaktan arındırın yoksa sizde hayır olmaz. Hz. Resulullah (SAV) şöyle buyurur: “En hayırlınız ahlakı en güzel olanınızdır.” (Buhari ve Müslim/Riyaz`us Salihin: 625) Kâmil iman da güzel ahlaka bağlıdır.

Tecrübe de bize öğretmiştir ki ahlakı güzel olmayanın dostu olmaz, ama düşmanı çok olur. Böyle bir insanın mesut olmasının imkânsız olduğu malumdur.

Bu hakikatten dolayı hadis kitaplarındaki “Ahlak” bölümünü bol bol okuyun.

HOCANIZA ÇOK SAYGI VE HÜRMETTE BULUNUN

3- Hocanıza çok saygı ve hürmette bulunun. Onu sevin ve kendinizi de ona sevdirin. Bu hususta ne kadar çaba ve gayret sarf etseniz değerdir. Zira dünya ve ahirette ilimden daha değerli bir şey yoktur. İlmi elde etmenin tek yolu da hocanızın sevgisine mazhar olabilmenizdedir. Aksi takdirde hocanız yanındaki en değerli hediyeyi size vermez. Verse de cömert davranmaz. Ayrıca madem ilim insana verilen en değerli şeydir o zaman insana ilim öğreten, herkesten daha fazla hürmete ve ikrama layıktır. Bunun için bakın öncülerimiz bu hususta neler buyurmuşlar.

Hz. Muaz (Allah ondan razı olsun), Hz. Resulullah (SAV)`tan rivayet etmiş: “İlim talep etmek dışında her hangi başka bir şey için yağcılık yapmak mü`minin ahlakından değildir.” Yani ilim için insan hocasına yağ da çekebilir.

Hz. Resulullah (SAV)`tan rivayet edilmiştir ki: “Üç sınıf baba vardır: senin doğumuna vesile olan baban, eşinin babası ve sana ilim öğreten hocan. Ancak en hayırlı baban sana ilim öğretendir.”

RASTGELE OKUMAYIN!

4- Kendinize hoca seçmede titiz davranın. Rastgele herkesin yanında okumayın. Tercihiniz daima muttaki âlimlerde olsun. İlim ve takvası eksik olanları mecbur kalmadıkça kendinize hoca kabul etmeyin ve yanlarında okumayın. Zira Hz. Resulullah (SAV) şöyle buyurmuştur: “İlim dindir. Bakın (dikkat edin) dininizi kimden öğreniyorsunuz. Zira kıyamet gününde bundan dolayı sorguya çekilirsiniz.” (Deylemi İbni Ömer`den rivayet etmiştir.  Cami`us Sağir) Ayrıca hocanız ne kadar âlimse size o kadar çabuk ve kolay öğretir ve dersi o kadar bereketli ve faydalı olur. Yani hem ilminden ve hem amelinden istifade edersiniz.

Ayrıca da hocanız takvalı olursa teoriyle beraber ondan pratik de öğrenirsiniz. Hocanın rengini öğrenciye verdiği ve genelde öğrencilerin kendi hocalarının kopyaları oldukları malum bir hakikattir. Onun için nasıl bir insan olmak istiyorsanız kendinize öyle bir hoca seçin.

ÖNCE TAKLİT SONRA TAHKİK YAPIN

5- İlmin birinci merdiveni taklittir. Tahkik ise ikinci merhaledir. Onun için başta hocanıza masumiyete yakın bir derecede güvenin. Her şeyde onu taklid edin ve onun gibi yaşamaya çalışın. Yaptığı her işi ve söylediği her sözü mutlaka bir hikmetten dolayı yaptığını ve söylediğine inanın. Hocanızın hal ve davranışını fazla kurcalamayın ve o hususla ilgili soru sormayın. Zira aksine hareketler, ona güvenmediğinizi çağrıştırır ve onu size karşı soğutmaya vesile olabilir. Ve ilmin kapısını yüzünüze kapatabilir.

Ancak ilimde ehliyet sahibi olduğunuzda ve tahkik merhalesine vardığınızda o zaman her şeyi sorgulayın ve kurcalayın. Zira o zaman taklid haramdır. Ve tahkik vaciptir. Taklid merhalesinde tahkike kalkışmak ne kadar yanlış ve zararlı ise tahkik merhalesinde de taklid o kadar yanlış ve zararlıdır.

Bu hususta Hz. Musa ve Hz. Hızır`ın (Allah`ın selamı üzerlerine olsun) Kehf suresindeki hikâyeleri bize çok şeyleri ifade ediyor. Ayrıca müçtehit imamların hayatlarına baksanız bu hususla ilgili çok açık örneklere şahit olursunuz.

HOCALARINIZDAN İSTİFADE EDİN!

6- Hocanızdan sadece ders esnasında istifade etmekle yetinmeyin. Bilakis hocanızın bütün hal ve davranışına dikkat edip istifade etmeye çalışın. Zira âlimler hadisin nassıyla peygamberlerin varisidirler. Peygamberlerin söz, amel ve tutumları ümmetleri için nasıl teşri kaynağıdır, âlimlerin de söz, amel ve tutumları öğrencileri için büyük çapta ilim, hikmet ve edep kaynağıdır.

KİBİRLİ OLMAYIN!

7- Ne kadar başarılı ve kabiliyetli olursanız olun kibirli olmayın. Mütevazı olun. Zira kibrin zararları ile ilgili birçok ayet ve hadis olmakla birlikte ilim öğrenmede ve hakiki hedefe varmada en büyük mânia, kibirdir.

YARDIMLAŞIN!

8- Sizden büyük olsun küçük olsun arkadaşlarınıza himmet etmekte kusur etmeyin. Zira Allah-u Teâlâ`nın vergisine, lutfuna ve ihsanına mazhar olabilmek için en iyi ve güzel vesile hizmettir. “Hayır ve takvada yardımlaşın.” (Maide 3) “Kişi Müslüman kardeşinin yardımında bulunduğu müddetçe Allah-u Teâlâ da ondan yardımını kesmemektedir.” (Müslim rivayet etmiştir /Riyaz`us Salihin: 245)

KIYAFETİNİZE DİKKAT EDİN!

9- Kıyafetiniz ve şeklinizde sünnet-i seniyeyi taklit edin. Şahsınızda sünnet-i seniyyeyi ihya edin. Hz. Resulullah (SAV)`a varis olmaya aday olana, başkalarına tabi olmak ve onları taklit etmek hiçbir şekilde yakışmaz ve ne Allah, ne Peygamber, ne melekler ve ne de salih mü`minler tarafından kabul görmez. Yoksa Allah muhafaza Araf suresinin 175 ve 176. ayetlerinin ve “Bir kavme benzemeye çalışan, onlardandır.” (Ebu Davud rivayet etmiştir / Cami`us Sağir) hadisinin tehdidine maruz kalabilirsiniz.

TEMBELLİKTEN KAÇININ!

10- Aslandan kaçtığınız gibi tembellikten kaçının. Zira tembellik insanın en verimli ömür günlerini faydasız öldürür. Sonra da ömrün verimsiz günlerinde onu çalışmaya mecbur bırakır. Ancak o zaman da boşuna kürek sallanır. Tembel insan bütün dünyevi ve uhrevi faziletlerden ve güzelliklerden geri kalır. Ondan dolayıdır ki Hz. Resulullah (SAV) birçok duasında “Allah`ım beni tembellikten ve acizlikten koru” (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai / Tac`ul Usul) diye dua ederdi.

İCAZET ALMADAN DA FETVA VERMEYİN!

11- Tam ehil olmadan icazet almayın ve tahsilden el çekmeyin. İcazet almadan da fetva vermeyin ve ahkâm kesmeyin. Zira Hz. Resulullah (SAV) buyurmuş: “Kim ilimsiz fetva verirse o fetva ile amel edenin günahı, fetva verenin üzerinedir.” (Ebu Davud ve İbn-i Mace, Ebu Hureyre`den rivayet etmişler / Tac`ul Usul)

Mehmet Beşir Varol

İNZAR DERGİSİ