FEYZULLAH ZEREY

fzerey@dogruhabergazetesi.com

Asıl adı Hamid Hamîdüddîn olan Somuncu Baba, Osmanlı Padişahı Yıldırım Bayezit döneminde Kayseri’de doğdu. İlk eğitimini babası Şemseddîn Mûsâ’dan aldı. Şemseddîn Mûsâ Horasan’dan Anadolu’ya manevi fetihler için gelmişti. Soyu Peygamber Efendimize yetişen bir seyyittir. Babasının vefatı üzerine ilim öğrenmek için genç yaşında Şam`a gitti. Daha sonra Tebriz ve Erdebil’de eğitimini sürdüren Hamid, hocasının emri gereğince Anadolu’ya irşad için gelerek Kayseri’ye yerleşti. Kısa bir zamanda medrese ve tekke açtı. Çevresinde insanlar bir araya geldi.

HÂCI BAYRAM VELİ

Hamid, Ankara’da Nûmân isminde bir müderris olan Hâcı Bayram’ı Kayseri’ye davet ettti. Davete icabet eden Müderris Numan, Kurban Bayramı`nda Somuncu Baba ile görüştü. Bunun üzerine Somuncu Baba, kendisine Bayram ismini taktı. Somuncu Baba, kendisine zahiri ve batini ilimler öğretti. Hocasına çok bağlı olan Bayram, kısa bir zamanda maneviyatta ileri derecelere ulaştı.

SOMUNCU BABA BURSA’DA

Manevi bir emirle Tebriz’e daha sonra Bursa’ya geldi. Burada halktan saklandı. Allah’ın bir veli kulu olduğunu kimse bilmedi. Bir fırın açtı ve somun ekmekleri yapıp sattı. Bursa sokaklarında dolaşarak “Somun! Müminler, somun!” diyerek ekmek somunlarını sattığı için zamanla halk kendisine ‘Somuncu Baba’ dedi. Artık bundan sonra bu isimle anıldı. Bu sırada talebesi ve müridi Hâcı Bayram kendisini ziyarete gelip gitti. Fırının bitişiğinde bir çilehanesi vardı, orada ibadet ederdi.

BURSA ULU CAMİİ

Yıldırım Bayezit Bursa’da büyük bir camii yaptırttı. Cuma günü caminin açılışına katılan binlerce insan vardı. Yıldırım Bayezit, damadı olan zamanın âlim ve velilerinden Emir Sultan’a hutbe okumasını istedi. Emir Sultan, hutbeyi Somuncu Baba`nın okumasını istedi. O güne kadar kimse onu tanımıyordu. Hutbeyi okumak zorunda kalan Somuncu Baba, Fatiha Sûresi`ni yedi ayrı şekilde tefsir etti. Halk hayrette kaldı. Her gün kendisinden ekmek aldıkları Somuncu Baba, meğer hem veli hem âlim bir zattı. Camide bulunan âlimler de onun bu mana dolu Fatiha tefsirini hayretle takdir ettiler. Hatta zamanın en büyük âlimlerinden Molla Fenari: “Somuncu Baba, bizim Fâtiha Sûresi`nin tefsîrindeki müşkilimizi kerâmet göstererek halletti” şeklinde konuştu.

BURSA’YA DUA

“Şöhret afettir” kaidesince artık tanınmış olan Somuncu Baba, Bursa’dan ayrılmak istedi. Molla Fenari onun gitmemesi için çok uğraştı; ama gitmekte kararlıydı. Nihayet Bursa’dan ayrıldı. Molla Fenari; `Bari dua et` deyince, Bursa’nın feyizli, bereketli bir şehir olması ve yeşil olarak kalması için dua etti ve vedalaşarak ayrıldılar.

AKSARAY’DA

Somuncu Baba, Aksaray’da halkı irşad etti. Gece gündüz İslami hizmetler verdi. Halkın manevi olarak ilerlemesi için çalıştı. Talebesi Hâcı Bayram ile Hac`ca gitti. Hac dönüşünde Hâcı Bayram Veli’yi kendisine vekil tayin ederek Malatya Darende’ye yerleşti.

VEFATI

Somuncu Baba 1412 senesinde, bir gün dostları ve talebeleriyle helâlleşti. İki rekât namaz kıldıktan sonra uzun, uzun duâ etti. Sonra Kelime-i şehâdet getirerek vefât etti. Cenâze namazını Hâcı Bayram-ı Velî kıldırdı. Bazı rivayette kabrinin Darende’de bazı rivayette ise Aksaray’da olduğu söylenir.

ARKADAŞLARINA VE YOLUNDAN GİDENLERE TAVSİYELERİ

• Gizli ve aşikâr her yerde Allah’tan korksunlar

• Az yesinler, az konuşsunlar, az uyusunlar.

• Tüm masiyet ve kötülüklerden uzak dursunlar

• Daima şehvetten kaçınsınlar

• İnsanların elindekilerden ümitlerini kessinler

• Tüm zemmedilmiş sıfatları terk etsinler

• Övülen sıfatlarla süslensinler

• Şiir ve şarkı günaha götürüyorsa dinlemekten kaçınsınlar

• Ayrı bir görüşle kendini cemaatten ayrı bırakmasınlar

• Aç olarak ölseler bile şüpheli hiçbir lokmayı yemesinler.