81 ilde sokağa çıkma kısıtlaması ilan edilmesiyle birlikte herkesin aklına  bayram namazı nasıl kılınır? Bayram namazı evde kılınabilir mi? soruları geldi. Vatandaşların yoğun sorularına karşın Alimler ve Medreseler Birliği Fetva Kurulu, bayram namazı evde kılınabilir mi? sorusuna cevap verdi.  Peki Bayram namazı evde nasıl kılınır? Bayram namazı kaç rekattır? merak edilenler soruların cevapları haberimizde.

Bayram Namazı nedir?

Bayram namazı, biri Ramazan bayramında diğeri Kurban bayramında olmak üzere yılda iki defa kılınan iki rek'atlık bir namazdır. Bayram namazı Hanefi mezhebine göre, Bayram Namazı, Cuma namazının vacip olduğu kimselere vaciptir. Şafii ve Malikilere göre Bayram Namazı müekked sünnet, Hanbelilere göre ise farz-ı kifayedir.

Bayram namazının sıhhat şartları, Hanefilere göre, hutbe hariç, cuma namazının sıhhat şartları ile aynıdır. Sadece hutbenin hükmü bakımından aralarında fark vardır.

Yani Hanefilere göre hutbe Cuma namazının sıhhat şartı olduğu halde, bayram namazında ise hutbe sünnettir. Yine Cuma namazında hutbe, namazdan önce okunurken, bayram namazında ise namazdan sonra okunur.

Bayram namazının cemaatle kılınması şart olmayıp, bireysel olarak da kılınabilir, ancak camide cemaatle kılınması daha faziletlidir.

Bayram namazı kaç rek'attır, nasıl kılınır?  

Bayram namazı iki rek'attir. Bayram namazı için ezan ve ikamet yapılmaz. Bayram namazının diğer namazlardan kılınış bakımından farkı,  her rek'atında ilave olarak fazla tekbirler getirilmesidir. Bu ilave tekbirlere "zevaid tekbirleri" denir.

Mezheplerde zevaid tekbirlerinin uygulanışı ve sayısı ile ilgili farklılıklar mevcuttur.   

Hanefi mezhebine göre zevaid tekbirleri vaciptir ve her rek'atte üçer defa getirilir. Zevaid tekbirleri birinci rek'atte kıraatten önce, ikinci rek'atta ise kıraatten sonra alınır. Birinci rek'atte iftitah tekbirinden sonra "Subhaneke" okunmasının ardından zevaid tekbirlerine geçilir.

İmamın tekbiri diğer tekbirlerde olduğu gibi sesli, cemaatin tekbirleri ise alçak sesle olur. 'Allahüekber' denilerek eller kaldırılır ve yanlara salınır, üç kere "subhanellah" diyecek kadar bir süre beklendikten sonra yeniden aynı şekilde iki tekbir daha alınır. Birinci rek'attaki zevaid tekbirlerinin üçüncüsünden sonra eller bağlanır ve imam sesli olarak kıraate başlar. Rüku ve secdeden sonra ikinci rek'ate kalkılır. İkinci rek'atta imam, Fatiha ve arkasından bir sure okuduktan sonra birinci rek'atte olduğu gibi üç zevaid tekbirleri alınır.

Şafii mezhebine göre ise, ihram tekbiri getirildikten sonra Veccehtu okunup hemen ardından zevaid tekbirlerine geçilerek 7 defa tekbir getirilir. Her tekbir getirilişinde, eller omuzların hizasına kadar kaldırıldıktan sonra bağlanır. Her iki tekbir arasında, “Sübhanallahi vel-hamdü lillahi ve la ilahe illallahü vellahü ekber” tesbihatı okunur. Zevaid tekbirlerinden imam sesli olarak kıraate başlar. Rükû ve secdeden sonra ikinci rek'ate kalkılır. İkinci rekâte kalkıldıktan sonra, önce 5 tekbir getirilir. Birinci rekâtte olduğu gibi tekbirler getirilirken eller kaldırılır ve bağlanır ve her iki tekbir arasında birinci rek'atte olduğu gibi yukarıdaki tesbihat okunur. İkinci rek'atte zevaid tekbirlerinden sonra imam kıraate geçer. Her iki rek'ate de İmam kıraati sesli okur. 

Bayram namazı hangi vakitte kılınır?

Bayram namazının vakti, güneşin doğuşu sırasındaki kerahet vaktinin çıkmasından sonradır. Bir mazeret sebebiyle bir beldede bayram namazı birinci gün kılınamamışsa; Ramazan bayramının 2. gününde, Kurban bayramında ise 2. gün, yine kılınamazsa 3. gün de kılınabilir. Ancak Bayram namazı özürsüz olarak terkedilmişse artık kılınmaz. Kurban bayramında tek edilmişse ise kerahetle birlikte 2. veya 3. gün kılınabilir.  

Bayram hutbesi nasıl yapılır?

İmam Bayram namazını kıldırdıktan sonra hutbe okumak için minbere çıkar. Cuma'da olduğu gibi iki hutbe okur. Ancak bayram hutbelerine tekbir ile başlanır. Cemaat da bu tekbirlere hafifçe katılır. 

Bayramın sünnetleri nelerdir?

Bayram namazına camiye giderken yolda tekbirler getirilir. Tekbir şöyledir: “Allahu ekber, Allahu ekber, Allahü ekber la ilahe illallahu vallahu ekber Allahu ekber ve lillahil-hamd.”

Bu tekbirler, Ramazan bayramında sessiz, Camiye varıldıktan sonra her iki bayramda da namaz vaktine kadar cemaat halinde tekbirler alınır.  

Peygamber Efendimiz (sav) Ramazan Bayramında aşağıdaki sünnetleri uygulamış ve ümmetine tavsiye etmiştir:

-     Fıtır sadakasını namazdan önce vermek,

-     Ramazan bayramı camiye gitmeden bir şeyler (1 hurma) yiyerek gitmek,

 -    Ayrı yollardan camiye gidip dönmek,  

-     Bayram sabahı namaza gitmeden boy abdesti almak,

-     Yeni elbiseler giyinmek ve koku sürünmek,

-     Camiye tekbir getirerek gitmek,

-     Kabir ziyaretinde bulunmak,   

-     Ev halkı, komşular, tanıdık tanımadık herkesle bayramlaşmak, 

-     İhtiyaç sahiplerini, bilhassa çocukları sevindirmek,

-     Yaşlıları ziyaret edip gönüllerini almak.  

Bayram namazı evde kılınır mı?

Yılda iki defa topluca eda edilen bayram namazının İslam'ın en önemli şiarlarından biri olduğuna dikkat çekilen fetvada, "Bayram namazı, Hanefilere göre vacip, Şafilere göre ise müekked sünnettir. Fakihlerin büyük çoğunluğu, camilerde kılınma imkânı bulunmadığı takdirde bayram namazının evlerde ferdî veya cemaatle kılınabileceği görüşüne gitmiştir. Bu konu fıkıh kitaplarında daha çok 'bayram namazının kazası' başlığı altında ele alınır. Hanefi alimleri dışındaki Cumhuru'l-Ulema, cemaatten geri kalan kimsenin daha sonra evde bayram namazını eda etmesinin müstehap olduğu görüşüne gitmiştir. Kaldı ki Hanefilere göre topluca kılınmaması durumunda bir sonraki gün imamla birlikte bayram namazı yine kılınabilir. (El Aynî, Umdetü'l Kârî VI, 445)" ifadelerine yer verildi.

"Bayram namazının kazasıyla ilgili bu hüküm, umumu kapsayan hastalık ve benzeri sorunlar nedeniyle mescitlerde imamla birlikte kılamayanlar için de geçerlidir." denilen fetvada, "Bu kişiler bayram namazını evde bireysel olarak kılabilecekleri gibi aile fertleriyle birlikte cemaatle de eda edebilirler. (İbn Kudâme, El Muğnî II, 290) Rivayet edildiğine göre Enes Bin Mâlik (radiyallahu anh) bayram namazını kaçırdığında aile efradını toplar, imamın bayram günü kıldırdığı gibi onlarla bayram namazını kılardı. (El Beyhâkî)" görüşlerine yer verildi.

Evde bayram namazı kılarken hutbe okumak farz mı?

Fetvada ayrıca "Bayram namazı camide kılındığında cuma namazının aksine hutbe irad etmek ve okunan hutbeyi dinlemek farz değildir. Dolayısıyla cemaat sayısının camilere göre çok daha az olduğu evlerde, yalnız bayram namazını kılmak yeterlidir, hutbeye gerek yoktur. Zira hutbe, daha çok camilerde topluca eda edilen namazlar için bir anlam ifade etmektedir." ifadeleri kullanıldı.