Türkiye İstatistikler Kurumu (TÜİK) 2012 yılından itibaren özel günlerde, günün önemine atfen özel yayınlar çıkaran TÜİK, 5 Haziran Dünya Çevre Günü’ne özel 2014 yılı çevre istatistiklerinin yer aldığı bir bülten yayınladı.

Toplam seragazı emisyonunda artış gözlendi

Seragazı emisyon envanteri sonuçlarına göre karbondioksit (CO2) eşdeğeri olarak 2014 yılı toplam seragazı emisyonu 1990 yılına göre yüzde 125 artış göstererek 467,6 milyon ton olarak hesaplandı.  Kişi başı CO2 eşdeğer emisyonu 1990 yılında 3,77 ton/kişi olarak hesaplanırken, bu değer 2014 yılında 6,08 ton/kişi olarak hesaplandı.

Su kaynaklarından 14,7 milyar m3 su çekildi

Belediye ve köylerde içme ve kullanma suyu şebekesi ile dağıtılmak ve imalat sanayi işyerleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri (OSB) ve maden işletmeleri tarafından ise kullanılmak amacıyla 2014 yılında su kaynaklarından 14,7 milyar m3 su çekildi. Çekilen suyun yüzde 55’i denizden, yüzde 14,1’i kuyudan, yüzde 13,8’i barajdan, yüzde 9,4’ü kaynaktan, yüzde 7,7'si diğer su kaynaklarından çekildi.

Su kaynaklarından çekilen toplam suyun yüzde 44,3’ünün termik santraller, yüzde 35,5’inin belediyeler, yüzde 14,9’unun imalat sanayi işyerleri, yüzde 2,9’unun köyler, yüzde 1,4’ünün maden işletmeleri ve yüzde 1’inin OSB’ler tarafından çekildiği belirlendi.

Nüfusun yüzde 97’sine içme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verildi

Belediye ve köyler dahil olmak üzere içme suyu şebekesine bağlı nüfusun Türkiye nüfusuna oranı 2014 yılında yüzde 97,4 olarak tespit edildi.

Alıcı ortamlara 12,7 milyar m3 atıksu deşarj edildi

Belediyeler, köyler, imalat sanayi işyerleri, termik santraller, OSB’ler ve maden işletmeleri tarafından 2014 yılında doğrudan alıcı ortamlara 12,7 milyar m3 atıksu deşarj edildi. Alıcı ortamlara deşarj edilen atıksuyun yüzde 77,7’si denize, yüzde 18,4’ü akarsuya, yüzde 3,9’u diğer alıcı ortamlara deşarj edildi.

Toplam atıksuyun yüzde 50,4’ünün termik santraller, yüzde 32,4’ünün belediyeler, yüzde 13,5’inin imalat sanayi işyerleri, yüzde 1,7’sinin OSB’ler, yüzde 1,1’inin maden işletmeleri ve yüzde 0,9’unun köyler tarafından deşarj edildiği belirlendi.

Soğutma suyu hariç deşarj edilen atıksuyun yüzde 77’si arıtıldı

Belediyeler, köyler, imalat sanayi işyerleri, termik santraller, OSB ve maden işletmeleri tarafından 2014 yılında deşarj edilen atıksuyun yüzde 62’sini soğutma suları, yüzde 38'ini ise soğutma suları dışındaki atıksular oluşturdu. Soğutma suları hariç doğrudan alıcı ortamlara deşarj edilen atıksuyun yüzde 77'si arıtıldı.

Nüfusun yüzde 87’sine atıksu toplama hizmeti verildi

Belediye nüfusunun yüzde 90’ına, köy nüfusunun ise yüzde 49’una kanalizasyon şebekesi ile hizmet verildi. Belediye nüfusunun yüzde 68’i, köy nüfusunun ise yüzde 15’i olmak üzere toplam nüfusun yüzde 65’inin atıksularının arıtıldığı tespit edildi.

Toplam 3,5 milyon ton tehlikeli atık oluştu

İmalat sanayi işyerleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri, maden işletmeleri ve sağlık kuruluşları tarafından 3,5 milyon tonu tehlikeli olmak üzere 796 milyon ton atık yaratıldı. Toplam atığın 751 milyon tonunu madencilik sektöründen kaynaklanan dekapaj malzemesi veya pasa atıkları oluştururken, tehlikeli atığın ise 2,4 milyon tonunu madencilik sektöründen kaynaklanan mineral atıkların oluşturduğu tespit edildi.

Belediye nüfusunun yüzde 98’ine atık toplama hizmeti verildi

Belediyelerin 1391’inin atık toplama hizmeti verdiği, 5 belediyede ise atıkların toplanmadığı belirlendi. Belediyelerde toplanan 28 milyon ton atığın, yüzde 63,5’i düzenli depolama sahalarına gönderilirdi, yüzde 35,5'i belediye çöplüklerine döküldü, yüzde 0,5'i kompost tesislerine gönderildi ve yüzde 0,5’i diğer yöntemler ile bertaraf edildi.

Sağlık kuruluşlarında 74 bin ton tıbbi atık toplandı

Üniversite hastaneleri ve klinikleri, genel maksatlı hastaneler ve klinikleri, doğum hastaneleri ve klinikleri ile askeri hastaneler ve kliniklerinde 2014 yılında 74 bin ton tıbbi atık toplandığı belirlendi. Toplanan tıbbi atığın, yüzde 68’i düzenli depolama sahalarında, yüzde 22’si belediye çöplüğünde, yüzde 10’u ise yakma tesislerinde bertaraf edildi. Düzenli depolama sahalarında ve belediye çöplüklerinde bertaraf edilen tıbbi atıkların yüzde 84'ünün sterilize edildiği, yüzde 16'sının ise sterilize edilmediği belirlendi.

Toplam 985 atık bertaraf ve geri kazanım tesisi faaliyette bulundu

Lisanslı veya geçici faaliyet belgeli ve lisansı olmasa da belediyeler tarafından ya da belediyeler adına işletilen 117’si atık bertaraf tesisi ve 868’i geri kazanım tesisi olmak üzere, toplam 985 tesis 2014 yılında faaliyet gösterdi. Düzenli depolama tesislerinde 41 milyon ton, yakma tesislerinde 43 bin ton atık bertaraf edilirken, geri kazanım tesislerinde 20 milyon ton atık geri kazanıldı.

Toplam çevresel harcamalar 20,7 milyar TL olarak gerçekleşti

Toplam çevresel harcamalar 2014 yılında 20,7 milyar TL olarak gerçekleşti. Çevresel harcamaların yüzde 76,9’unun kamu sektörü, yüzde 23,1’inin iş sektörü tarafından yapıldığı belirlendi. Toplam çevresel harcamaların gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki payı 2014 yılı için yüzde 1,2 olarak hesaplandı.

Çevresel vergiler 73,7 milyar TL olarak tahakkuk etti

Toplam çevresel vergi tahakkuku 2013 yılında 73,7 milyar TL olarak tespit edildi. Çevresel vergilerin yüzde 68'ini enerji vergileri, yüzde 29’unu ulaştırma vergileri, yüzde 2'sini ise kaynak ve yüzde 1'ini kirlilik vergileri oluşturdu. (İLKHA)