■ Mehmet ÖZCAN / Doğruhaber / ÖZEL RÖPORTAJ

Halkın yüzde 100`ü Müslüman ve resmi adı İslâm Cumhuriyeti olmasına rağmen İslami kanunların uygulanamadığı dört milyonluk nüfusu ile toprakları Mısır büyüklüğünde bir İslam beldesidir Moritanya… Ülke, Fransa`nın eski bir sömürgesi ve hâlâ Fransa`nın Moritanya üzerindeki etkisi sürüyor. Amerika`yla da iyi ilişkileri devam eden ülkenin bir önceki yönetiminin israille de ilişkileri geliştirmek istemesine halktan büyük tepki gelince, yönetimi geri adım attırmak zorunda kalmış. Hatta yönetimin geçmişte israille ilişkiler geliştirmesine kızan ordu içinde bir subay olan Wıld Salih Henane, darbe? girişiminde bulunmuş, iki ülke arası ilişkiye engel olabilmiş ancak darbe girişimi devlet başkanını koltuğundan edememiş. 

Birçok İslam ülkesinde olduğu gibi Moritanya`da da Batılı şer güçlerin devrede olduğu ve mevcut yönetim eliyle Müslümanlara olmadık sıkıntılar çıkartılıyor ve bu İslam beldesinin de gerçek sahiplerince yönetilmesine izin verilmiyor.

Ancak devlet yönetiminin, İslam karşıtı tutumlarına rağmen ülkede gittikçe güçlenen İslami Hareket, yapı ve siyasi partiler, Moritanya`nın gerçek anlamda bir İslâm devleti olması için çabalıyor. Bu İslami partilerden biri de Değişim Partisi. Partinin Genel Başkanı Wıld Salih Henane. Ordudan ihraç edilmiş bir subay. Yani, Moritanya`nın bir önceki yönetiminin israille ilişkileri geliştirmek istemesi sonucu yakın geçmişte darbe girişiminde bulunmuş bir isim. Gazetemize konuşan Salih Henane, ülkesi Moritanya`yı ve ülke yönetiminin Müslümanlara karşı tutumunu anlattı. İşte Değişim Partisi Genel Başkanı Wıld Salih Henane`nin sorularımıza verdiği cevaplar…

HALKIN İSRAİL TEPKİSİ YÖNETİME GERİ ADIM ATTIRIYOR

Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?

Adım Wıld Salih Henane, 1965 doğumluyum. Orduda subay idim, şimdi Değişim Partisi Genel Başkanıyım.

Sayın Wıld Salih Henane, bize öncelikle Moritanya`nın geçmişi ve mevcut durumu hakkında kısaca bilgi verir misiniz?

Moritanya, bir İslam ülkesidir, Arapça konuşulur. Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı üyesidir. Anayasası İslami`dir. Resmi olarak İslam cumhuriyeti olarak geçiyor. Tabi 1960`lı yıllara kadar Fransa sömürgesiydi. Hâlâ Fransa`nın etkili olduğu bir ülke ve Amerika`yla ilişkileri var. Ama israille ilişki kurmaması konusunda halkın yönetime karşı büyük baskısı var. Yönetimin buna yeltenmesi sonucunda ise ülkede halktan yönetime karşı büyük tepki oluşuyor.

HALK İSRAİLLE İLİŞKİ KURULMASINI İSTEMİYOR

Sayın Wıld Salih Henane, sizin bir subay olduğunuz ve orduda darbe girişiminde bulunduğunuzu biliyoruz. Bize anlatır mısınız neden darbe? Çünkü Türkiye ortamını biliyorsanız bizde darbeciler iyi bir imaja sahip değil. Siz nasıl bir darbecisiniz? (Gülüşülüyor)

Elbette darbeci olmak iyi bir şey değil. Fakat Moritanya açısından durum farklı... Biz Moritanya`da halkın taleplerinin uygulanmasını istiyoruz. Biz halkın adına halkın hassasiyetlerini göz önünde bulundurarak darbe girişiminde bulunduk. Örneğin Moritanya halkı israille ilişki kurulmasını istemiyor. Buna rağmen, neden o zaman ki yönetim ısrarla israille ilişki kurmaya kalkışıyor. Halkın istemediği bir şeyi yapmanın ne anlamı var. Biz de bu nedenle darbe girişiminde bulunduk. Elbette Türkiye ile kıyaslandığında tam zıt bir durum var. Türkiye`de zaman zaman halkın iradesine rağmen darbe girişimleri olmuş. Ama biz de halkın iradesi doğrultusunda bir girişimde bulunduk. Bu nedenle de biz klasik manada darbeci olarak nitelendirilemeyiz.

SEÇİMLERİ BOYKOT EDİYORUZ

Şu anda parlamentoda partinizi temsilen birileri var mı?

Yok. Biz şu anda parlamentoda temsil edilmiyoruz. Çünkü biz seçimleri boykot ediyoruz. Şu anki mevcut yönetime karşı tavrımız var.

Sayın Wıld Henane, şu anda Moritanya`da İslami hayat ne aşamada seyrediyor. İslami hükümlerin uygulanabilirliği nedir?

Moritanya halkının yüzde 100`ü Müslümandır ve Arapça konuşmaktadır. Dolayısıyla büyük bir İslam kültürü de var. Halk anayasada belirtilen her yasada, ‘İslam kaynak alınır` hükmünün pratikte de uygulanmasını istiyor. Şu anda bu konuda bir rehavet var, oyalama var. Biz bu konuda halkın talepleri doğrultusunda İslam`ın hükümlerinin uygulanmasını istiyoruz.

Son olarak bir mesajınız var mı?

Moritanya`nın Türkiye ile ilişkileri çok iyi. Daha da gelişmesi gerekir. Biz, ayrıca her zaman halktan yana ve Müslüman halkın iradesinin asıl olduğuna inanıyoruz.

Moritanya neresi?

Kuzey Afrika ülkelerinden sayılan Moritanya, resmi adı İslâm Cumhuriyeti olan beş ülkeden biridir. Ama ne yazık ki İslâm, ülkenin resmi adında yer aldığı halde resmi kimliğinde yer almıyor. Moritanya, batısında Atlas Okyanusu, güneybatısında Senegal, güneydoğu ve doğusunda Mali, kuzeydoğusunda Cezayir, kuzeyinde ise Batı Sahra yer alıyor. Nüfusu dört milyon civarında olmasına rağmen ülke toprakları Mısır ile yaklaşık aynı büyüklüktedir. Coğrafi yapısı itibariyle düzlük bir ülkedir. İsmi Berberi krallığı Mauretania`dan geliyor. Başkenti ve en büyük kenti Novakşot, Atlantik kıyısında yer alıyor. Yüzde 100`ü Müslüman olan ülkenin resmi dini İslâm`dır. Halkın tamamı Sünni Müslüman`dır. Büyük çoğunluk ise Maliki`dir. Resmi dil Arapça`dır.

İSLÂM ÜLKESİ AMA İSLÂM KANUNLARI UYGULANMIYOR

Moritanya`da çok partili demokratik bir cumhuriyet rejimi hâkimdir. Ülke 21 Temmuz 1991`de yürürlüğe girmiş olan bir anayasayla yönetilmektedir. Devlet başkanı aynı zamanda hükümetin başkanıdır ve hükümet üyeleri devlet başkanı tarafından belirlenir. Ülkede iki meclisli bir parlamenter sistem hâkimdir. Birinci meclis 56, ikinci meclis 79 üyeden meydana gelmektedir. Ülke başkent yönetiminin yanı sıra 12 idari bölgeye ve 50 yerel birime ayrılır.

BİRÇOK İSLÂM ÜLKESİNDE OYNANAN SENARYOLAR BU ÜLKEDE DE OYNANIYOR

Afrika`nın batı kesimine İslâm`ın ulaşmasında bir köprü rolü oynamış ve çok sayıda ilim adamı yetiştirmiş olan bu ülkede bugün Moritanya yönetimi, İslâm`a ve Müslümanlara karşı tam savaş açamasa da bilinçli Müslümanların ülke yönetimine gelmemesi için büyük engeller oluşturmuş durumda. Birçok İslâm ülkesinde oynanan senaryolar bu ülkede de oynanıyor. Devletin halkıyla bütünleşmesini, halkının inancının devlet yönetimine de aksetmesini, Allah`ın koyduğu hükümlerin fiilen uygulamaya geçirilmesini isteyenler burada da radikalizmle suçlanıyor. Ülkede gittikçe güçlenen İslami hareket ise Moritanya`nın gerçek anlamda bir İslâm devleti olması için çalışıyor. Ama bu çaba birçok İslâm ülkesinde olduğu gibi bu ülkede de yönetimle İslami hareketi karşı karşıya getirmektedir.