Türkiye-İran 3’üncü Yüksek Düzeyli İşbirliği Konsey Toplantısı sonrası İran Cumhurbaşkanı Ruhani ile ortak basın toplantısı düzenleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Hâlihazırda bölgemizi sarsan terörizm ve mezhepçilik sorunları ile bunlara bağlı olarak ortaya çıkan insani krizlerin üstesinden gelinmesi için birlikte çalışmamız gerekiyor. Ülkelerimizin, Suriye ve Irak başta olmak üzere bölgemizde akan kanın ve yaşanan krizlerin durdurulması için gereken çalışmalara öncülük etmesi şarttır.” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, davetine icabetle resmî ziyaret gerçekleştirmek üzere Ankara’ya gelen İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile baş başa görüştü ve Türkiye ile İran arasında 3’üncüsü gerçekleştirilen Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi (YDİK) toplantısına başkanlık etti.

Türkiye-İran ortak bildirisi yayımlandı

Her iki ülkenin ilgili bakanlarının ve yetkililerinin katıldığı YDİK 3’üncü toplantısının ardından Türkiye ve İran tarafından ortak bir bildiri yayımlandı. Bildiride tarafların, ikili ve bölgesel konulardaki siyasi diyaloglarını her seviyede sürdürme ve karşılıklı yüksek düzeyli ziyaretlerdeki ivmenin korunmasının altını çizdikleri ifade edildi. Her iki ülkenin 30 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşma; istikrarlı, uzun soluklu ekonomik ve ticari iş birliğini sağlama hedefini yinelediklerinin kaydedildiği bildiride; Türkiye ve İran’ın enerji sektöründeki iş birliklerini geliştirmeye ve özel sektörleri bu alanda teşvik etmeye yönelik niyetlerini teyit ettikleri açıklandı.

İki ülkenin ortak sınırlarındaki gümrük altyapısının ve elektronik veri değişimi çalışmalarının iyileştirilmesine yönelik kararlılıklarını ifade ettiği bildiride; havayolu bağlantılarının artırılması için temasların teşvik edilmesi,  ulaştırma koridorlarının sorunsuz işleyişi için yaşanan sorunların karşılıklı fayda temelinde ele alınması; kültür, turizm, bilim ve eğitim alanlarında iş birliğinin güçlendirilmesi konularında mutabık kalındığı da belirtildi.

Suriye ve Irak’ın toprak bütünlüğü ile siyasi birliğinin korunması

Suriye ve Irak’ın toprak bütünlüğü ile siyasi birliğinin korunmasına her iki tarafın da önem verdiğinin belirtildiği bildiride ayrıca şu ifadelere yer verildi: “Bölgede bireyler, gruplar ve bunların uzantıları tarafından yapılan terör saldırılarının tüm şekil ve yöntemlerini kuvvetli bir şekilde kınayarak, mevcut ikili diyalog mekanizmalarını etkin bir biçimde kullanmak suretiyle terörizmle mücadele alanında iş birliğini ilerletme ihtiyacını vurgulamışlar; Filistin halkıyla tam dayanışmalarını yeniden teyit etmişler; uluslararası topluma, başkenti Kudüs olan bağımsız ve egemen Filistin Devleti’nin kurulması dâhil, Filistin davasına olan desteklerini artırma çağrısında bulunmuşlar; Özel Temsilcileri’nin ekonomi ve ticaret alanlarında ikili olarak anlaştıkları hususların uygulanmasının gözlenmesi ve izlenmesinin yanı sıra görüş ayrılıklarının giderilmesi ile engellerin ortadan kaldırılması ve kendilerine verilen diğer her türlü görevde oynadıkları rolü vurgulamışlardır.”

İmzalanan mutabakat zaptı ve anlaşmalar

Ortak bildiride; iki ülke hükûmetleri arasında ‘Sosyal Güvenlik Anlaşması’, ‘Kültür Varlığının Yasadışı İthali ve İhracının, Transitinin ve Mülkiyet Transferinin Yasaklanması ve Önlenmesine İlişkin Mutabakat Zaptı’, ‘Bitki Koruma ve Bitki Karantinası Alanında Mutabakat Zaptı’, ‘Yükseköğretim Kurulu ile İran Bilim, Araştırma ve Teknoloji Bakanlığı Arasında Yükseköğretim Alanında Mutabakat Zaptı’, ‘Türkiye Adalet Akademisi ve İran Adli Bilimler ve İdari Hizmetler Üniversitesi Arasında Mutabakat Zaptı’, ‘TÜBİTAK ve Ulusal Metroloji Enstitüsü ile İran Metroloji Merkezi ve İran Standartlar ve Sanayi Araştırma Enstitüsü Arasındaki Mutabakat Zaptı’, İran Standartlar ve Endüstriyel Araştırmalar Enstitüsü ile Türk Standartları Enstitüsü Arasında Standardizasyon, Uygunluk Değerlendirmesi, Metroloji ve Eğitim Alanlarında Uygulama Programı’ belgelerinin ilgili bakanlar ve yetkililer tarafından, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani’nin huzurunda imzalandığı açıklandı.

“İran ile ilişkilerimizi tüm yönleriyle ele aldık”

Toplantının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde ortak bir basın toplantısı düzenleyerek, gerçekleştirdikleri baş başa görüşme ve başkanlık ettikleri YDİK 3’üncü toplantısı ile ilgili, basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.

İran Cumhurbaşkanı Ruhani’yi Türkiye’de ağırlamaktan ve kendisinin İstanbul’da gerçekleşen İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’ne katılımından duyduğu memnuniyeti ifade ederek açıklamalarına başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, gerçekleştirdikleri görüşme ve YDİK 3’üncü toplantısında iki ülke arasındaki ilişkilerin dar ve geniş kapsamda tüm yönleriyle ele alma imkânını bulduklarını belirtti.

“30 milyar dolar ticaret hacmi hedefini gerçekleştireceğimize inanıyorum”

Türkiye-İran arasındaki siyasi, askerî, ekonomik, ticari ve kültürel ilişkilerinin nasıl daha iyi bir noktaya taşınabileceği üzerinde durduklarını ve bu konuda iki ülkeden belirlenmiş ilgili bakanların bundan sonraki süreçte bunu takip edeceğini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye-İran ilişkileri son yıllarda bir gerileme içinde olduğuna ve 22 milyar dolara kadar çıkmış olan ticaret hacminin 10 milyar dolara kadar indiğine dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Şimdi bunu yeniden toparlayıp asıl hedefimiz olan 30 milyar dolar hedefini inşallah en yakın zamanda, atacağımız adımlarla gerçekleştireceğimize inanıyorum.” diye konuştu.

Türkiye-İran ilişkileri herhangi bir komşuluk ilişkisinin çok ötesinde

Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaptıkları görüşmelerde, karşılıklı yatırımların artırılması yönündeki kararlılıklarını teyit ettiklerini açıkladı ve şunları söyledi:

“Ekonomilerimizin birbirini tamamlayıcı özelliklerini göz ardı etmeden bu özelliklerden hareketle iş dünyamızın temsilcilerini, girişimcilerimizi, gerek İran’da yatırımlar, gerek İranlı girişimcilerin Türkiye’deki yatırımları, hatta bir araya gelmek suretiyle 3’üncü ülkelerde yatırımlar yapmalarını teşvik etmemizin önemi üzerinde durduk. Türk-İran ilişkilerinde, iş adamlarının ticarette, taşımacılıkta, gümrükte ve diğer alanlarda engellerle karşılaşma dönemini sona erdirme konusunda iş birliği halindeyiz. İş adamlarımızla birlikte, her kesimden insanlarımızın karşılıklı ilişkilerini, dostluk ve dayanışma temelinde güçlendirmek için ne gerekiyorsa yapma hususunda mutabık kaldık.  Atacağımız adımlarla, Türk-İran ilişkilerinin özünün, herhangi bir komşuluk ilişkisinin çok ötesinde olduğu yönündeki kanaatini, somut çıktılara dönüştürmekte kararlıyız.”

“Bölgede akan kanın durdurulması gerektiği konusunda hemfikiriz”

Türkiye ile İran’ın, küresel ve bölgesel düzeyde iki önemli ülke olduğuna işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Hâlihazırda bölgemizi sarsan terörizm ve mezhepçilik sorunları ile bunlara bağlı olarak ortaya çıkan insani krizlerin üstesinden gelinmesi için birlikte çalışmamız gerekiyor. Ülkelerimizin, Suriye ve Irak başta olmak üzere bölgemizde akan kanın ve yaşanan krizlerin durdurulması için gereken çalışmalara öncülük etmesi şarttır.” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerinin devamında şunları ekledi: “Cumhurbaşkanı Sayın Ruhani’yle bu çerçevede görüş ve değerlendirmelerimizi baş başa paylaşma fırsatı bulduk. Türkiye ile İran arasında, bölgesel konularda bazı görüş ayrılıklarının bulunduğu bir gerçek. Bununla birlikte, bölgede akan kanın durdurulması gerektiği konusunda hemfikir olduğumuzu memnuniyetle ifade etmek istiyorum.”

İslam başlığında beraber olarak, dayanışma içinde geleceğe yürüme vurgusu

Bölgedeki gelişmelere mezhepsel temelde yaklaşılmasının hiçbir fayda sağlamayacağı, bilakis yıkıcı etkileri olacağı hususlarında da Cumhurbaşkanı Ruhani ile yakın görüşlere sahip olduklarını aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bizim için belirleyici olanın, İslam başlığında beraber olmamız, bu noktada dayanışma içinde geleceğe yürümemizdir. Terörle mücadelede, özellikle uluslararası iş birliğine ihtiyaç duyulduğu ve bu çerçevede teröre karşı sıfır tolerans uygulanarak, ‘iyi terörist-kötü terörist’ ayrımı yapılamayacağı anlayışını paylaşıyoruz. Son olarak, Suriye ve Irak’ın toprak bütünlükleri ve siyasi birliklerinin mutlaka korunması gerektiği konusunda da görüş birliği içinde bulunduğumuzu yine memnuniyetle gördüm.” şeklinde konuştu.

“Bölgemizdeki sorunlara dışarıdan değil, bölge içinden çözümler geliştirmeliyiz”

Aralarındaki siyasi diyaloğu güçlendirmek suretiyle, görüş ayrılıklarını asgariye indirmeyi, müşterekleri azamiye çıkarmayı sağlamalarının, her iki ülke yararına olacağının altını çizen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu şekilde davrandığımızda, bölgemizdeki sorunlara dışarıdan değil, yine bu bölge içinden çözümler geliştirilmesini özellikle sağlamamız halinde bir an önce netice alacağımıza inanıyorum.” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bölgenin iki önemli ülkesi olarak, bu konuda kendilerine önemli bir sorumluluk düştüğünün farkında olduklarını ve çalışmalarını bu bilinçle sürdüreceklerini dile getirerek, açıklamasını; ziyaretin hayırlara vesile olmasını temenni ederek ve Cumhurbaşkanı Ruhani aracılığıyla İran halkına selamlarını ileterek tamamladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ortak basın toplantısının ardından İran Cumhurbaşkanı Ruhani onuruna, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde resmî öğle yemeği verdi.  (İLKHA)