3 MART

TARİHTE BUGÜN
1878: Osmanlı devleti ile Rusya arasında Ayastefanos Antlaşması imzalandı.
93 Harbi olarak da bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı Devleti'nin yenilgisiyle sonuçlandı. Rus ordusu, batıdan Yeşilköy'e eski adıyla Ayastefanos'a, doğudan Erzurum`a kadar geldi. Osmanlı Devleti, barış istedi. Rus orduları başkomutanı Nikolay, barış esaslarının mütarekeyle birlikte görüşülmesi şartıyla bu isteği kabul etti ve 3 Mart 1878`de İstanbul'un Yeşilköy semtinde Osmanlı Devleti açısından ağır koşullar içeren bu antlaşma imzalandı.
Ancak bu antlaşma ile Rusya'nın bölgede tamamen hâkim bir konuma gelmesi Batılı devletleri telaşlandırdı. Zira Rusların, Bulgaristan yolu ile sıcak denizlere inmeleri, Birleşik Krallık'ın Hindistan siyasetine ve Avusturya-Macaristan'ın Bosna-Hersek'i ilhakına set çekmiş olacaktı. Osmanlılar bu tepkilerden yararlanarak Kıbrıs`ın idaresini Birleşik Krallık'a bırakmak koşuluyla Berlin'de yeni bir antlaşma zemini elde etmeye başardılar. Ayastefanos`un ağır şartlarını hafifleten Berlin Antlaşması ile Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'daki varlığı bir süre daha devam etti.
1923: Bölgedeki denetimini kaybetmek istemeyen İngilizler, Güneyli Kürtlere saldırdılar. İngiliz hava kuvvetlerinin başlattığı saldırılarda Kürt köyleri bombalandı ve 10,000 kişi hayatını kaybetti.

1924: Halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı hanedanı mensuplarının yurtdışına çıkarılmasına ilişkin yasa kabul edildi. Tevhid-i Tedrisat Kanunu çıkarıldı. Şer'iye ve Evkaf ve Genelkurmay bakanlıkları kaldırıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu. Genelkurmay Başkanlığı oluşturuldu ve hükümetten ayrıldı.
Eğitim sisteminde laikliği ve öğrenim birliğini esas alan Tevhid-i Tedrisat Kanunuyla eğitim, laik ve parasız, ilköğretim tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için zorunlu hale getirildi.
Urfa Milletvekili ‘Şeyh` unvanlı Saffet Efendi ile 50 arkadaşının ‘Hilafetin kaldırılmasına ve Osmanlı Hanedanı mensuplarının Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışına çıkarılmasına` dair verdikleri önerge görüşülüp kabul edilince bu karar, aynı gün İstanbul Valisi Haydar Bey ve Polis Müdürü Sadettin Bey tarafından Halife`ye bildirildi. Akşam saatlerinde de Emniyet Genel Müdürü Muhittin Üstündağ tarafından uygulandı. Hilafet ilga edilerek Osmanlı hanedan mensupları yurtdışına çıkarıldı.

1925: Şeyh Said kıyamı doğrultusunda Diyarbakır'ın ilçesi Ergani ele geçirildi.

1938: Suudi Arabistan'da petrol bulundu.
1962: Anayasa ve demokratik nizama karşı fiil ve davranışları önlemek amacıyla hazırlanan "Tedbirler Kanunu" Millet Meclisi'nde kabul edildi. Tasarı TBMM'de temsil edilen dört parti tarafından ortaklaşa getirilmişti. CHP Manisa Milletvekili Fevzi Lütfü Karaosmanoğlu bu kanunu protesto için partisinden ve milletvekilliğinden istifa etti. Basına da ağır cezalar getiren kanuna karşı çeşitli basın kuruluşları harekete geçerek, konuyla ilgili ortak bir bildiri yayımladılar. CHP Milletvekili Kasım Gülek "basının sesi kısılırsa demokrasi ağır tahribata uğrar" dedi. Başbakan ve CHP Genel Başkanı İsmet, kapalı bir rejime gidildiği yolundaki eleştirilere , "Bir Meclis'te temsil edilen bütün partilerin müştereken getirdiği bir kanunla kapalı rejim kurulur mu?" cevabını verdi.
1974: THY'nin DC-10 tipi Ankara yolcu uçağı, Paris'te Orly (Orli) Havaalanı yakınlarında düştü. Bu tarihe kadar dünya sivil havacılık tarihinde gerçekleşen en büyük kazada 346 yolcu ve mürettebat öldü.
1983: İspanya'dan engizisyon baskısından kaçarak Osmanlı İmparatorluğu'na sığınan Museviler, Türkiye'ye gelişlerinin 500. yılını kutladılar.
1992: Zonguldak Kozlu'da bulunan İncirharmanı Maden Ocağı'nda grizu patlaması meydana geldi. 1500'den fazla işçi toprak altında kaldı. 122 işçinin cesedi çıkarılırken, 150 işçinin hayatından ise ümit kesildi. Müfettişlerin hazırladığı raporda işverenin birçok teknik konuda ihmalkâr ve sorumsuz davrandığı belgelendi.

2004: Manavgat suyunun İsrail'e satışına ilişkin, iki ülkede siyasi iradenin mevcut olduğuna dair Çerçeve anlaşması Tel Aviv'de imzalandı.

2008: Rusya'da devlet başkanı seçimini, Başbakan Birinci Yardımcısı Dimitri Medvedev yüzde 70,28 oranında oy alarak kazandı. Medvedev, 7 Mayıs'ta yemin etti.

MERCEK