İran`a yönelik küresel yaptırımlar, P5+1 olarak bilinen dünya ülkeleriyle varılan anlaşma gereği Cumartesi günü kaldırılıyor. İran ve ABD, anlaşmanın açıklanması öncesi iyi niyet göstergesi olarak tutuklu değişimine gitti. Washington Post muhabiri Jason Rezayan, serbest kalanlar arasında.

Uranyum zenginleştirme sürecini durduran ve elindeki stoku imha eden İran, tesislerine de beton dökerek çalışmalarını durdurdu. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) da raporunda onay verdiği sürecin ardından İran`ı yeni bir başlangıç bekliyor.

Viyana`da Kerry ile görüşen Zarif, İran basınına yaptığı açıklamada, “Bugün, UAEK`in raporuyla nükleer anlaşma yürürlüğe girecek ve ortak bir basın açıklamasıyla anlaşmanın başlangıcını duyuracağız. Bugün, İran halkı için güzel bir gün” dedi.

Dört ABD vatandaşı serbest

İran aynı gün, aralarında Temmuz 2014'te yakalanan Washington Post İran büro şefi 39 yaşındaki Jason Rezayan`ın da bulunduğu dört ABD vatandaşı casusluk şüphelisini serbest bıraktı.

Serbest kalan diğer kişiler arasında Said Abedini isimli ABD doğumlu bir Hıristiyan vaiz de bulunuyor. Ayrıca ABD'ye casusluk suçundan hapse atılan çifte vatandaş, ABD`li denizci Amir Hekmati de serbest kalanlar arasında. Serbest kalan diğer kişi, Nusratullah Hüsrevi hakkında ise bilgi verilmedi.

Karşılıklı jestler

Bu diplomatik jestin karşılığında 7 İranlı da ABD`deki hapishanelerden serbest bırakılarak İran`a gönderildi: Nader Modanlou, Baharam Mekanik, Khosrow Afghahi, Arash Ghahraman, Touraj Faridi, Nima Golestaneh ve Ali Sabounchi. Ayrıca FBI tarafından aranan 14 İranlı hakkındaki soruşturma dosyaları da kapatıldı. ABD yönetimi, tutuklu değişiminin tek seferlik bir anlaşma olduğunu söyledi.

Şirketler yarışta

Yaptırımların kaldırılmasıyla birlikte küresel petrol şirketleri Shell ve Total, ticari ortaklık için İranlı yetkililerin kapısını çaldı. Ayrıca otomotiv ve uçak üretimi şirketleri de yeniden açılan İran pazarından pay alabilmek için kolları sıvadı.

Petrol fiyatları ne olacak?

Petrol fiyatları, başta Suudi Arabistan olmak üzere OPEC ülkelerinin üretimi artırmaları üzerine son 12 yılın en düşük seviyelerine, varil başı 30 dolara kadar geriledi.

Tahran`ın günde 500 bin varil ihraç etmeye hazır olduklarını, bir sene sonra da üretimi ikiye katlayacaklarını açıklaması da, zaten günde 1,5 milyon varilin üretildiği dünya piyasasını alt üst edeceğini gösterdi.

Ajanslar