GAP`ın başkenti Şanlıurfa`da değişik zamanlarda hayata geçirilen GAP Eylem Planlarına rağmen bölgede sulanamayan birçok tarım arazisi mevcut. Atatürk Barajının bulunduğu ilde, sulanma imkânı bulunmayan fıstık ağaçlarından istenilen gelir elde edilemiyor. Bölgede yoğun bir şekilde yetiştirilen fıstık ağaçlarının sulanması halinde tarımsal gelirin ikiye katlanacağı belirtiliyor.

Dünya genelinde en fazla fıstık üreten ülke olan İran`ın uyguladığı sulu fıstık üretimi sayesinde kuru fıstığa göre 3 kat daha fazla verim elde ettiğine dikkat çeken üreticiler, yetkililerin bu konuda gerekli adımları atması gerektiğini söyledi.

Sulama ile ilgili problem yaşadıklarını belirten Şanlıurfa Ticaret Sanayi Odası (ŞUTSO) Başkanı Sabri Ertekin, “GAP eylem planında Şanlıurfa`da sulanan alan 960 bin hektar, Şanlıurfa'da tarım arazileri ise toplam bir milyon 300 bin hektardır. Şanlıurfa'da daha fazla verim alınabilmesi için bir milyon 300 bin hektarın tamamının sulanması gerekiyor. Elektrik pahalı olduğu için tüm araziyi sulayamıyorlar. Yenilenebilir enerji ile birlikte damla sulamaya geçilirse su ihtiyacı da azalıyor. Bu şekilde bir milyon 300 bin hektarın tamamını sulayabiliriz.” dedi.

“Fıstık ağaçları sulanırsa çok iyi gelir elde edilir”

Şanlıurfa`da tarımsal gelirin ikiye katlanması için fıstık ağaçlarının tamamının sulanması gerektiğini ifade eden Ertekin, “Şanlıurfa`nın şuan tarım da ki milli geliri 7 milyar civarındadır. Fıstık ağaçlarımız var 100 bin hektar kadar bunları damla sulama ile sulaya bilirsek, pamuğun yarısı kadar su içmesine rağmen hiç ağaç ekmeden Şanlıurfa`nın tarımsal gelirini ikiye katlar. Ekonomi, Kalkınma bakanlıklarına bu projelerimizi anlattık. Eğer fıstığı sulayabilirsek çok iyi bir gelir elde edilir. Normalde bir yıl fıstık ürün verir bir yıl vermez ama sulayabilirsek her yıl ürün verir.” ifadelerini kullandı.

“Fıstığın piyasası dünya genelinde İran`ın elinde”

Sulu fıstık ile daha fazla verimin elde edildiğini söyleyen Ramazan Aslan, “Şuan sulu fıstık ile susuz fıstık arasında en iyi ayrımı yapan İran`dır. Fıstığın piyasası dünya genelinde İran`ın elinde. Biz dönümde 100 kilo verim elde ediyorsak İran 300 kilo verim elde ediyor. Sulu olduğundan dolay İran`da verim daha fazladır. İran`da verimin neden bu kadar fazla olduğunu araştırmak için geçen yıl arkadaşlarımız İran`a gitmişlerdi. Yaptıkları araştırmaya göre İran şuan sulu fıstık üretiyor. Bu da onlardaki verimi artırıyor. Tabi sulama yapılırken de bilinçli yapılması gerekiyor. Yazın ortasında da su verseniz bu fayda değil zarar verir ağaca. Yetkili mercilere müracaat edilerek nasıl sulama yapılması gerekiyor bunun eğitiminin alınması gerekiyor.” dedi.

“3 yıl önce Cumhurbaşkanı söz vermişti su sorununu halledecekti ama…”

Fıstığın susuz yetiştiği zaman verimin düştüğünü belirten Ali Bakır, “Bu yıl üretim bakımından mahsul fazla ama fiyatlar çok düşük. Fıstığa kooperatif kursa ve fiyatı belli olsa hem biz hem de üretici çok mağdur olmayacaktır. Çok fazla zarar ettik, İran`dan ithal ettirildi. İran sulu fıstık ürettiği için ucuza satabiliyor. Biz satamıyoruz, bu açıdan biz ciddi zararlar ettik. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Şanlıurfa ziyaretinde sorunlarımızı dile getirmiştik, fıstığa su verilmesi için çalışmaların yapılacağını söylemişti aradan 2-3 yıl geçti hala değişen bir şey yok. Fıstık susuz yetişince bir yıl ürün elde ediliyor bir yıl elde edilemiyor. Hem geç yetişiyor.” dedi.

“Barajın dibinde ağaçlarımız susuzluktan kuruyor”

Fıstık üreticilerinden Mehmet Bakır ise, “Devlet su vermiyor bize, yıllardır dikili olan ağaçlar kurumuş durumda. Harran`a veya daha uzak yerlere su veriliyorsa Atatürk Barajının yanı başında bulunan köylere (fıstıklı alanlara) da su verilmesi gerekir.” dedi.

Devletten su istediklerini çünkü fıstığın suya ihtiyaç duyduğunu söyleyen Bakır, “Atatürk Barajı ile aramızda 5 kilometre var, Atatürk barajının suyu nasıl diğer illere gidiyorsa fıstığın üretildiği yerlere de suyun verilmesi gerekir.” şeklinde konuştu.  (Osman Gülebak, Mustafa Bikeç - İLKHA)