Ekonomi yönetimi, bedelli askerliğin finansal ayağına ilişkin çalışmaları başlattı. Elde edilecek gelir miktarı da netleşti.

Zaman`ın haberine göre uygulama Hazine`nin yüzünü güldürecek. En az 100 bin kişinin yararlanması planlanan düzenleme için 15 bin dolar veya 10 bin Euro alınması seçenekleri üzerinde duruluyor. Maliye Bakanlığı bürokratlarının hesaplamalarına göre bedelli askerlikten yaklaşık 2,5 milyar lira gelecek. Bu paranın ne kadarının özel ödenekte kullanılacağı, ne kadarının genel bütçeye aktarılacağı konusu ise henüz netleşmiş değil. 30 yaş ve üzeri yükümlülerin yararlanmasının beklendiği tasarıya ilişkin yaş sınırının 25`e kadar çekilebileceği belirtiliyor.

Bedelli askerliğin sadece 35 yaş üstündeki yükümlüleri kapsaması halinde 100 bin kişinin bu haktan faydalanabileceği ifade ediliyor. Yaş sınırının 25`e inmesi halinde düzenlemeden yararlanacakların sayısı da artacak. Bedelli askerliğe ilişkin çalışma devam ederken, düzenlemenin yasalaşmasının ardından Milli Savunma Bakanlığı`nın kısa dönem erbaş ve yedek subay harcamaları da azalacak. Erbaş ve yedek subayın askeriyeye olan maliyetine ilişkin farklı rakamlar konuşuluyor. Bir ekonomi bürokratının hesaplamasına göre erin Türk Silahlı Kuvvetleri`ne (TSK) aylık yemek, giyim, sağlık hizmeti ve ısınma maliyeti 500 lirayı buluyor. Yedek subayın maliyeti ise maaş sebebiyle 2 bin liranın üzerine çıkıyor.

Genelkurmay Başkanlığı`nın da üzerinde çalıştığı bedelli askerlik taslağının ekonomik ayağına ilişkin değerlendirmede bulunan üst düzey bir Maliye Bakanlığı yetkilisi, buradan gelecek kaynağın nerede kullanılacağı konusunun netleşmediğini ifade etti. Geçmiş yıllardaki tecrübeler ışığında bedelliden yaklaşık 100 bin civarında kişinin yararlanmasını beklediklerini aktaran aynı yetkili, "Ücret konusunu da henüz netleştirmedik. Doların seviyesi de bunda etkili olacak. 10-15 bin dolar arasında bir rakam ya da 10 bin Euro gibi bir formül üzerinde hesaplamalarımızı yapıyoruz." dedi. 1999 yılında çıkan ve 2000 yılında uygulanan bedelli askerlikten 70 binin üzerinde vatandaş faydalanmıştı. Düzenlemeden yararlanmak için üç taksit halinde 15 bin mark ödeme yapılmıştı. Bugünkü rakamlara göre on yıl önceki bedelli askerlikten bütçeye giren rakam ise 1 milyar 100 milyon lirayı bulmuştu.

Başbakan Erdoğan ve Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz`ın bayramdan sonra başlayacağını açıkladığı çalışma ekonomi yönetimi tarafından iki yıl önce de gündeme getirildi. 2008 ve 2009 yıllarında etkisini hissettiren küresel krizde bütçe gelirlerini artırmak isteyen Maliye, tedbir paketi kapsamında bedelli askerliği de masaya yatırdı. 2,5 yıl önce hazırlanan pakette Maliye bürokratlarının hesaplamalarına göre bedelli askerlikten 2,6 milyar liralık gelir hedefleniyordu. Geçmiş yıllarda da benzer uygulamaların olduğuna dikkat çeken üst düzey bir ekonomi yetkilisi, üniversite mezunu on binlerce gencin askerlik çağında olduğuna dikkat çekiyor. Yetkililer bu kişilerin bedel ödeyerek 12 ay yerine bir ay askerlik yapma beklentisi içerisinde olduğunu vurguluyor. Milli Savunma Bakanlığı tarafından Meclis`te bir soru önergesine verilen cevaba göre 1987, 1992 ve 1999 yıllarında olmak üzere toplam 3 kez bedelli askerlikle ilgili düzenleme yapıldı. 1987`de 18 bin 433, 1992`de 35 bin 111 ve 1999 yılında da 72 bin 290 vatandaş bedelliden yararlandı. Bakanlık, ordunun ihtiyacı sebebiyle şimdiye kadar bu konudaki önerilere sıcak yaklaşmamıştı.

ASKERî HARCAMALAR AZALIRKEN MİLLî GELİR ARTACAK

Bedelli askerlik düzenlemesinin yasalaşmasının ardından Milli Savunma Bakanlığı`nın askeri harcamaları azalacak. 2012 için 18,2 milyar TL olarak öngörülen bakanlık bütçesinin önemli kısmı savunma harcamalarının dışında. Bu yılki 17 milyar liralık bütçenin 12 milyarlık kısmı personel giderleri, akaryakıt, ulaşım, beslenme ve barınma gibi ihtiyaçlara gidecek. Ödeneğin yüzde 50`den fazlası personel giderleri ile sosyal güvenlik kurumlarına ödenen prim giderlerinden oluşuyor. Her bir erbaş ve yedek subayın Türk Silahlı Kuvvetleri`ne (TSK) olan maliyetine ilişkin farklı rakamlar telaffuz ediliyor. Bir erin TSK`ya aylık yemek, giyim, sağlık hizmeti ve ısınma maliyetinin 500 lirayı bulduğu dile getiriliyor. Yedek subayın maliyeti ise 2 bin liranın üzerine çıkıyor. 100 bin kişinin bedelli olarak askerliğini bir ay yapması halinde TSK`nın harcamaları da önemli ölçüde azalacak. 100 bin kişinin altı ay yerine bir ay yapması halinde beş aylık tasarruf sağlanırken yedek subaylar için bu 11 aya çıkıyor. Sadece kısa dönem askerlik yapan üniversite mezunu birinin beş ay daha az askerlik yapmasının askeriyeye kazancının 3 bin lirayı bulabileceği ifade ediliyor. 100 bin kişinin yararlanmasının düşünüldüğü bedellinin Türkiye ekonomisinin büyüklüğüne de katkı sağlayacağı ifade ediliyor. Yıl sonunda 1,2 trilyon lira olması beklenen milli gelirin gelecek yıl daha az kişi askere gideceği için artması bekleniyor.