Diyarbakır`da soğukların etkisini göstermesiyle beraber oluşan don olaylarının sebze/meyve piyasasını olumsuz etkilediğini ve bu olumsuzluğun da haliyle fiyatlara yansıdığını belirten Diyarbakır Sebze-Meyve Halı müdürü Mansur Kılıç ve Hal esnafı, bu durumun hem aracı kurumlar olan kendilerini hem de tüketiciyi olumsuz etkilediğini söyledi.

“Diyarbakır, tüketici bir bölgedir.”

Diyarbakır`ın gerek sebze gerekse de meyve açısından üretici bir bölge olmanın ötesinde tüketici konumda olduğunu belirten Diyarbakır Sebze Halı Müdürü Mansur Kılıç, bu durumun ürünün elde edilmesinde de sıkıntılar oluşturduğuna dikkat çekti.

Kılıç, “Tüccar istediği malı burada bulmadığı için dışarıdan almak durumunda kalıyor. Haliyle bu malı buraya getirinceye kadarda bir miktar maliyeti artıyor. Böylesine zahmetlerle buraya getirdiği mal da soğuktan dolayı zarar gördüğünde tüccar o malı satamıyor. Bu durumdan da esnaf zarar ediyor. Zararının önüne geçmek içinde malı az getiriyor. Piyasada az olan malında her zaman için fiyatı yüksek oluyor.” ifadelerini kullandı.

Diyarbakır Sebze halinde esnaflık yapan Fırat Taş isimli esnaf ise, Diyarbakır`da soğukların fiyatları olumsuz etkilediğini ancak bu durumun önünün alınmasının mümkün olduğunu söyledi.

“Diyarbakır`da ıspanak 70 kuruşken, İstanbul`da 4 TL olabiliyor. Fiyatın böyle uçuk olmasının sebebinin, sadece kış şartları ile değerlendirilmemesi gerekir” diyerek piyasada olan bazı farklı faktörlerin varlığına işaret eden Taş,  kendilerine asıl zararın esnaflar arasındaki olumsuz rekabetten geldiğini söyledi.

 “Marulun çoğu heba oldu.”

Yaşanan kış şartlarının olumsuzluğu hakkında konuşan bir diğer hal esnafı olan Mehmet Çelik ise 40 yıla yakın bir süredir sebze meyve komisyonculuğu yaptığını belirterek, bu süre zarfından soğuk havaların Diyarbakır`da kendileri öylesine büyük oranda zarar verdiğini söylemenin mümkün olmadığını söyledi.

Çelik, “Dondurucu soğuk, batı tarafında fiyatlara yansır mı bilmem ama Diyarbakır`da gözle görülür bir etki meydana getirmemiştir. Soğuktan etkilenen bir tek marul oldu. O da Diyarbakır`dan kaynaklanan bir sebep değildir. 10 gün önce tanesi 60 kuruş olan marul, şimdi 1 TL oldu. Çünkü marulun çoğu heba oldu. Marulu eken çiftçi, ekmeğe muhtaç hale geldi.” ifadelerini kullandı.

“Komisyoncunun ne suçu var?”

Komisyoncular arasında yaşanan olumsuz rekabetten yakınan Çelik, bu durumdan dolayı ıspanağı 70 kuruştan vermek zorunda kaldıklarını söyledi.

Çelik, “Genellikle meyve ve sebzelerdeki fiyat kabarıklığı komisyonculara bağlıdır. Kapımız basına da halka da açıktır. Gelip görsünler kaç kuruştan aldığımızı ve ne kadardan verdiğimizi. Kilosu 80 kuruşa verdiğimiz karalâhanayı, Ulusal marketler kilosu 2 TL`den vatandaşa satıyor. 70 kuruşa verdiğimiz ıspanağı 2 TL`ye satan esnaflar var. Komisyoncunun ne suçu var. 1 TL`den havucu veriyoruz. Pazarda 2 TL`den satıyorlar. Denetimsizlik var.” şeklinde konuştu.  (M. Sıddık Bilge/ Ali Adiyaman - İLKHA)