VAN - Yaklaşan Kurban Bayramı öncesi sağlık için önemli uyarılarda  bulunan Halk Sağlığı Müdür Yakup İmren, ülkemizdeki önemli paraziter hastalıklardan birisinin kist hidatit hastalığı olduğunu belirtti. Özellikle kurban bayramlarında kesilen hayvanların hastalıklı doku ve organlarının çevreye atılmasının sağlık açısından risk teşkil ettiğini belirten İmren, kist hidatik hastalığının insanların karaciğer, akciğer, dalak, beyin gibi iç organlarında kistler oluşturarak ölüme sebep olabilen bir hastalık olduğunu söyledi.

İmren, “Kurumuş köpek dışkısı içindeki yumurtalar toz halinde uçuşur ve rüzgar ile dağılarak insan yiyecek ve içeceklerinin üzerine konabilir. Meyve ve sebze gibi yiyecekler bu yumurtalarla kirlenir. Bu şekilde kirlenmiş yiyeceklerin yenilmesi,  rüzgâr ile uçuşan yumurtaların solunum yoluyla alınması ve paraziti taşıyan köpeklerin sevilip dokunulduktan sonra ellerin iyice yıkanmaması gibi nedenlerle hastalık insanlara bulaşır. Hasta koyunların, keçilerin ve sığırların kistli sakatatlarını yiyerek paraziti alan köpeklerin dışkıları ile parazit yumurtaları çevreye saçıldığından parazit yumurtalarının bulaştığı yiyeceklerin yenilmesi ve suların içilmesi hastalığın insanlara bulaşmasında önemli rol oynar.” diye konuştu.

“Kist patladığında alerjik reaksiyonlar ortaya çıkabilir”
kistlerin en sık karaciğer ve akçiğerde görüldüğü belirten Dr. İmren, “Diğer organ ve sistem tutulumlarında da bu bölgelere ait tablolar ortaya çıkar. Örneğin kafa içi tutulumlarda; baş ağrısı, kusma, şuur kayıpları görülebilir. Kalp tutulumunda kalp ritim bozuklukları, enfarktüs bulguları, hatta kalp duvarında yırtılma olabilir. Kemik tutulumlarında kırıklar olabilir. Kist patladığında alerjik reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Bu kistleri içeren hayvan etleri ve sakatatlar, köpekler tarafından yenince parazit  bağırsaklarda olgunlaşır. Parazitlerin belirli aralıklarla yumurtlayarak ana konakçı köpekler tarafından atılmasıyla enfeksiyon zinciri bir kısır döngüye dönüşür. Kişinin mesleği, hobileri, yaşam koşulları, eğitim ve sosyoekonomik düzeyi hastalığa yakalanma riskini etkilemektedir. En büyük risk grubunu parazit mücadelesi yapılmamış enfekte köpeklerle teması olan koyun, keçi, inek gibi hayvancılıkla uğraşan kişiler oluşturmaktadır.” ifadelerini kullandı.

Ülkemizde kist hidatiğin sorun olmasının nedenlerinden birisi de özellikle kurban bayramlarında yapılan kesimler sonrası  kistli sakatatları gömmek yerine, köpeklere yedirmek ya da rastgele ortada bırakarak sokak köpeklerinin bu sakatatlarla beslenmelerinden kaynaklandığını belirten İmren, kurban seçimi ve kesiminde dikkat edilecek hususlar hakkında bilgi verdi.

Kurban Bayramı sebebiyle hayvanlarla daha fazla temas edilmesi ve kurban eti tüketilmesi bazı zoonotik hastalıklara maruz kalma riskini de arttığını söyleyen İmren, “Bu nedenle Kurban Bayramında kurbanlık hayvan alımından başlayarak etlerin tüketilmesine kadar sağlık ve hijyen kurallarına azami dikkat edilmesi gerekmektedir.” dedi.

Dr. İmren Kurban Bayramı’nda dikkat edilmesi gerekenlerdi şu şekilde sıraladı:
- Kurban Bayramında kurbanların belediyelerin belirlediği kurban kesim yerlerinde ya da mezbahalarda kestirilmesi,

- Kurbanlık hayvanın kesinlikle veteriner hekim kontrolünden geçmiş sağlıklı hayvan olduğuna dikkat edilmesi,

- Kesim işleminin hijyenik yerlerde ve ehil insanlar tarafından yapılması,

- Kesim sonrası hayvanların hastalıklı organlarının ve atıklarının gelişi güzel ortalığa atılmaması ve köpek gibi etçil hayvanlara kesinlikle çiğ olarak yedirilmemesi,

- Kesilen hayvanlara ait kistli iç organlar ve her türlü atığın derin bir çukura gömülüp bulunabiliyorsa sönmemiş kireç dökülerek kapatılması,

- Kurban kesen, hayvanı yüzerek et taksimi yapan kasap ve yardımcıları ile kurban sahiplerinin etle temas eden uzuvlarında yara olmaması, bu durumda olanların kesim, yüzme ve et taksimi işini yapmaları zorunlu ise hijyenik eldiven kullanmaları, Kurban etlerinin iyi muhafaza edilmesi ve iyice pişirildikten sonra tüketilmesi önemlidir.

- Kişisel temizlik kurallarına dikkat edilmeli, içme ve kullanma suları temiz olmalı, çiğ yenen sebze ve meyveler bol su ile iyice yıkandıktan sonra tüketilmelidir.

- Parazit mücadelesi yapılmadan serbest dolaşan köpeklerin okşanması ve sevilmesi sırasında parazit yumurtaları ellere geçebilir. Bu şekilde kirlenen ellerin yıkanmadan ağza götürülmesi ile parazitin yumurtası alınır. Bu nedenle, özellikle çocukların köpeklerle temasından sonra ellerini bol su ve sabunla yıkamaları sağlanmalıdır.

- İlimizde belediyelerce belirlenen kurban kesim yerlerinin haricinde bu yıl oto yıkamalar da hayvan kesim noktası olarak belirlenmiştir. Vatandaşlarımızın bu merkezlerde kurbanlarını kesmeleri çevre sağlığı ve bulaşıcı hastalıkların yayılmasının önlenmesi açısından büyük önem arz etmektedir. (Hacı Yılmaz-İLKHA)