İZMİR - İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şemsettin Karaca, günümüzde ilaç kullanımının artmasına bağlı olarak, ilaç reaksiyonlarının sağlığa yaptığı olumsuz etkilerinin de arttığını söyledi.

Prof. Dr. Karaca, yüksek maliyetlere yol açarak sağlık ekonomisini de olumsuz etkileyen ilaç reaksiyonlarının ciddi sağlık sorunlarına yol açtığına vurgu yaptı.

5,5 yıllık bir araştırma yapıldı
Karaca danışmanlığında Dr. Sinan Özçelik’in hazırladığı uzmanlık tezi bu anlamda önemli bilimsel verileri ortaya koydu. Tez oluşturulurken,  İKÇÜ Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesinde son 5,5 yılı içeren bir çalışma yapıldı. Çalışma çerçevesinde ilaç döküntüsü nedeniyle yatarak tedavi edilmiş ve diğer bölümlerden dermatolojiye danışılmış hastalar değerlendirildi.

“Antibiyotikler, ağrı kesiciler ve sinir sistemi ile ilgili ilaçlar risk grubunda”
Sonuçları dünyadaki verilerle karşılaştırıldığında, ilaç döküntülerinin tedavinin önemli bir yan etkisi olarak ortaya çıktığını söyleyen Prof. Dr. Karaca, araştırmalarında ayrıca literatüre benzer şekilde, kadınlarda biraz daha fazla yan etki görüldüğünü belirtti.

Prof. Dr. Karaca, “Çoklu ilaç kullanımı ile diyabet ve hipertansiyon gibi kronik bir hastalığa sahip olmanın risk faktörü olabildiğini gözlemledik. Çalışmamızda deride en fazla reaksiyon yapan ilaçların antibiyotikler, ağrı kesiciler ve santral sinir sistemi ile ilgili ilaçlar olduğunu gördük. Bu bakımdan hekimler klinik yaklaşımda, hastalar ise kullanırken bu gruptaki ilaçlara özellikle dikkat etmelidirler.” diye konuştu.

“Reaksiyonlar, daha çok açık tenli kişilerde görülmekte”
En sık kızamık benzeri ilaç döküntüsünü, ikinci sırada ise halk arasında ‘kurdeşen’ olarak bilinen ürtikeri saptadıklarını kaydeden Prof. Dr. Karaca, önemli oranda ilaçların güneş ışınları ile etkileşerek oluşturdukları ‘güneş alerjisi’ ile karşılaştıklarını vurguladı.

Etkileşimin  güneş yanığı ve güneş alerjisi olmak üzere iki şekilde görüldüğünü anlatan Prof. Dr. Karaca, “Güneş yanığı  genellikle ilaç alımından saatler sonra; güneş alerjisi  ise ilaç alımını takiben 1-2 hafta içinde oluşur. Reaksiyonlar, herkeste olabilmekle birlikte daha çok açık tenli kişilerde görülmektedir. Akne tedavisinde kullanılan ilaçlar deriyi güneşe karşı duyarlandırarak reaksiyona yol açabilmektedir. Çalışmamızda  kinolon ve betalaktam grubu içeren, antibiyotiklerin de güneş yanığı yapmış olduğunu tespit ettik.” diye konuştu.

“Reçetesiz ilaçlara, bitkisel ürünlere ve merhemlere dikkat”
Reçetesiz satılan ilaçlar, bitkisel ürünler ile bazı yiyecekler, toksinler, vitaminlerin de güneş alerjisi oluşturabildiğini söyleyen Prof. Dr. Karaca, “Çalışmamızda ilaca bağlı alerjik egzama görülen olguları da inceledik. Önemli sayıda yara merheminde (sarı merhem) alerjik egzama olgusu saptadık. Özellikle cerrahi branşlar tarafından kullanılan bir ilaç olan topikal nitrofurazonu reçete ederken alerjik ekzema yapma potansiyelinin göz önünde bulundurulması gerektiğini ve güncel kullanımının sorgulanması açısından  ileri çalışmalara ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz." dedi. (Muhammed Yıldız - İLKHA)