Arap zamkı, akasya ağaçlarının özsuyundan elde edilen organik bir emülgatördür ve dev içecek markalarının yanı sıra sabun, ilaç, şekerleme ve kozmetik ürünlerinde de yaygın olarak kullanılır.
Dünya çapında arzın yaklaşık %70’i Sudan’dan sağlanıyor. Bloomberg’e göre, bu ağaçlar ülkenin güneyinde 200.000 mil karelik bir alanda yetişmekte olup, bu bölge büyük ölçüde RSF’nin kontrolü altındadır.
Sudan’ın en büyük uluslararası tedarikçilerinden biri olan Afritec firmasının sahibi Hişam Salih Yakup, Bloomberg’e yaptığı açıklamada, ürünü ülkenin limanlarına taşıyabilmek için düzenli olarak RSF’ye kamyon başına 2.500 dolar ödeme yaptığını söyledi.
"Kamyonları durduruyorlar ve onların hareket edebilmesi için ödeme yapmanız gerekiyor," dedi. "Ya malların bir kısmını çalıyorlar ya da sizden ödeme talep ediyorlar."
Nisan 2023’ten bu yana Sudan, RSF ile Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) arasında şiddetli bir iç savaşın içine sürüklendi.
Ülke, 12,5 milyon Sudanlının evlerinden kaçmak zorunda kaldığı büyük bir insani krizle karşı karşıya. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne (UNHCR) göre, on binlerce insan öldü.
RSF, yağma, işkence ve sivillerin yargısız infazı ile suçlanırken, Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) de ayrım gözetmeyen bombalama kampanyaları nedeniyle eleştiriliyor.
Bloomberg tarafından elde edilen belgelere göre, Sudan Silahlı Kuvvetleri de Port Sudan'dan ihraç edilen her 100 kg Arap zamkı için yaklaşık 155 dolar tutarında bir dizi yeni ücret uygulamaya koydu. Bu durum, ülkeden yapılan Arap zamkı sevkiyatlarının savaş suçlarıyla suçlanan gruplara ödeme yapılmasını zorunlu hale getirdiği anlamına geliyor.
Bloomberg, Coca-Cola, PepsiCo ve Danone şirketlerine bu durum hakkında yorum yapmaları için başvurdu ancak herhangi bir yanıt alamadı.
Nestlé ise yaptığı açıklamada, "tüm hammaddelerimizi sorumlu bir şekilde tedarik etmeye kararlı olduğumuzu ve geçerli düzenleyici gerekliliklere uygun hareket ettiğimizi" belirtti.
Mars şirketi ise rüşvet veya yolsuzluğu asla tolere etmediğini vurgulayarak, "Sudan’daki son derece endişe verici durum konusunda tedarikçilerimizle aktif olarak iletişim halindeyiz ve politikalarımızın ihlal edilmesi durumunda uygun her türlü önlemi almaya hazırız." dedi.
Son dönemde Coca-Cola ve Pepsi, ABD’nin İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına verdiği destek nedeniyle Orta Doğu’da büyük çaplı bir boykotla da karşı karşıya kaldı. Ayrıca, Coca-Cola’nın yasa dışı Batı Şeria’daki Atarot yerleşiminde bir fabrikasının bulunduğuna dair haberler de tepki çekti.
Pazar araştırma şirketi NielsenIQ'ya göre, Batılı içecek markalarının Orta Doğu’daki satışları 2024’ün ilk yarısında %7 oranında düşüş yaşadı.
