BATMAN - Ramazan ayında müminlerin en çok merak ettiği konulardan biri olan ‘Fitre’ ile ilgili olarak sorularımızı yanıtlayan Batman İl Müftülüğü Vaizi Murat Kurt, sadakanın toplumdaki sınıf farklılığını ortadan kaldırdığını söyledi.

Fıtır sadakası nedir?

Fıtır sadakası her Müslümanın Ramazan ayı içerisinde fert başına ailesinde bulunan kişi başına düşecek şekilde fakir ve muhtaçlara sarf edilecek şekilde vermesi anlamında kullanılan bir ibadettir. Ramazan ayının en önemli özelliklerinden bir tanesi oruçla kişinin kendi nefsini tezkiye etmesidir. Fıtır sadakasıyla da malını temizlemesi ve fakirlerin halinden anlamasıdır. Çünkü oruç tutan kişi aç kalmak suretiyle fakirlerin halinden de anlamış oluyor ve bunu da fıtır sadakasıyla taçlandırmış oluyor.

Ne zamana kadar verilir?

Fıtır sadakasını özellikle bayram namazının öncesine kadar her Müslümanın vermesi gerekiyor. Aksi takdirde vakti geçtikten sonra verilen sadaka yerine geçer, fıtır sadakası olmaktan çıkar.

Fitre kimlere verilir?

Fitre, Kur’an-ı Kerim’de zikredildiği gibi muhtaç fakirlere, yetimlere, kimsesizlere verilmesi önceliklidir. Öncelikle bunlara verilmesi ve yetimlerin özetilmesi gerekiyor. Bunlara verildiği zaman inşallah fıtır sadakası yerine gelmiş olmaktadır. Öncelikli olarak kişinin kendi ailesinde, akrabaları içerisinde yetimi, fakiri varsa öce onları gözetmesi elzemdir. Daha sonra gelen komşulardır.

Fitrenin manası nedir?

Fitre fıtrattan gelmektedir. Baş sadakası anlamına gelir. Aile içerisinde aile efradı sayısınca maldan çıkarılıp fakirlere, ilgili yerlere verilmesi için kullanılan bir tabirdir.

Fitre ne için verilir?

Fitre toplumsal düzeni sağlamaya yönelik en önemli ibadetlerdendir. Zekâtla birlikte düşündüğümüz zaman önemi bariz bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Çünkü fitremizi verdiğimiz zaman bayram sevincini yaşayamayacak olan kişilerinde böyle bir sevinci yaşamalarına sebep olduğumuz için Allah katında da ecir kazanmış oluruz.

Fitreyi kimler verir?

Fitreyi normalde zenginler verir fakat Şafi Mezhebinin koymuş olduğu ayrı bir ayrıntı vardır. Şafii Mezhebine göre, herkesin fitre vermesi gerekmektedir. Bununla birlikte fitrenin miktarı da son derece önemlidir. Şafi Mezhebinde biliyoruz ki buğday cinsinden fitrenin verilmesi şuan toplumda daha yaygın bir şekildedir. Fakat Şafi Mezhebinde herkesin fitre vermesi gerçeğini ya da bu şekildeki fetvayı göz önünde bulundurduğumuzda durum uygun olmayanlar buğday cinsinden verebilirler. 2 buçuk kilo buğdayı miktarı fakirlere, ya da yakınlarına, komşularına fitre verebilirler. Ama hali vakti yerinde olan insanların bu şekilde yetinmeleri doğru değildir. Çünkü İmam Şafi döneminde buğday, hurma ve keş peyniri üçü aynı fiyata tekabül edecek şekilde piyasadaki yiyeceklerdi.

Özellikle bugün hali vakti yerinde olduğu halde sadece ‘buğday vermem yeterlidir’ diyen kardeşlerimize mesajımız bu şekilde olsun. Bu tür fetvalar zamana göre değişebilmektedir. İmam Şafi döneminde buğday çok önemliydi fakat günümüzde fiyat itibariyle daha az miktara düşmüştür. Maksadı da karşılayacak durumda değildir. Diyanet İşleri Başkanlığının belirlemiş olduğu fitrenin miktarı 10 liradır.  O da asgaridir. Fitre belirlenirken bir fakirin günlük ihtiyacı göz önünde bulundurularak belirlenir. Fakat her insanın kendi hali vaktini göz önünde bulundurarak kendi yaşam standardına göre fitre miktarını belirlemesi daha güzel olacaktır.

“Sadaka vererek Allah’a karşı vazifemizi yerine getirmiş oluruz”

Sadakanın Kur’an-ı Kerim’de kullanılan bir ifade olduğunu hatırlatan Kurt, “Fakat sadakanın içerisinde zekât, fıtır sadakası ve diğer infak cinsinden olan bütün sadaklarda bunun içerisine girmektedir. Ama daha sonra sadaka ve zekât birbirinden ayrıştırılmış ve zekât özel bir terimin adı olmuştur. Fakat Kur’an-ı Kerim’de sadaka zekâtı da kapsayacak şekilde daha geniş bir manada zikredilmektedir. İnfakın yapılması Allah’ın bir emridir ve Müminleri diğer insanlardan ayıran en önemli özelliklerindedir. Sadaka vermekle insan hem kendi nefsini tezkiye etmiş olur, nefsini cimrilikten kurtarmış olur ve bu şekilde topluma katkı sağlamış olur. Toplumdaki sınıf farklılığını ortadan kaldırdığı için hem topluma karşı vazifesini yerine getirmiş olur hem de Allah’a karşı vazifesini yerine getirmiş olur.” dedi.(M.Fatih Akgül-İLKHA)