Ortadoğu son birkaç yılda kelimenin tam anlamıyla bir yangın yerine döndü. Libya, Mısır, İran ve Suriye`deki karışıklıklar ortadan kalkmadan Irak`ta dengeler alt üst oldu. Bir yandan da Filistin- israil ilişkileri dramatik bir boyut kazandı. Gazze`de Filistinliler`in roketli saldırılarına sert karşılık veren siyonist israil ordusu ise bölgedeki gerginliği krize dönüştürdü. ABD`nin bölgedeki etkisi ise şu sıralar hiç hissedilmiyor.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry`nin inisiyatifinde Filistin ve israil arasında sürdürülen barış görüşmelerinin sekteye uğraması, ABD`nin Orta Doğu`daki etkisini de azalttı. German Marshall Fund Temsilcisi Hassan Mneimneh bu durumdan ABD Başkanı Obama`nın izlediği Ortadoğu politikasını sorumlu tutuyor.

Basından eleştirel bakış
Kaliforniya`daki Standford Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Victor Davis Hanson, National Review adlı internet haber sitesinde “Obama Ortadoğu`yu nasıl kaybetti?” başlığıyla yayımlanan yorumunda, ABD Başkanını politika ve ideolojiyi bölgedeki kazanımlardan yeğ tutmakla eleştiriyor.

Washington Post gazetesi ise Irak`ta şu an yaşanan krizi Amerika`nın Ortadoğu politikasının başarısız olmasına bağlıyor.
Hassan Mneimneh`ın eleştirdiği nokta, ABD`nin bir eylem planı geliştirmeden Ortadoğu`ya müdahil olması.

Mneimheh görüşlerini şu sözlerle özetliyor:

“Zannımca, mesele yanlış hesap değil, asıl mesele hiçbir şekilde bir tahmin yürütülmemiş olması. Biliyorum, sert bir ifade bu ama Suriye`nin neden Afganistan`dakilerden de tehlikeli olan cihatçıların beşiği haline getirildiği sorusuna başka yanıt vermem mümkün değil. Pro aktif önlemler almadan, maliyet artmadan bu sorun çözülebilirdi. Bugün Suriye ve Irak`ta yaşananlara engel olabilmek için büyük kaynakları mobilize etmemiz gerekiyor.”

ABD`nin kötü alışkanlığı
Washington Post gazetesinde diğer eleştiri konusu olarak da Obama hükümeti`nin "kötü bir alışkanlığından" söz ediliyor. ABD`nin Ortadoğu siyasetini "ümit ve beklenti" üzerine kurduğunu ileri süren gazete, bu durumun da hayal kırıklıklarına yol açtığını savunuyor. Örnek olarak, Suriye Devlet Başkanı Esad`ın koltuğundan indirileceği, Mısır`daki ihtilalci generallerin demokrasiyi tesis etmek üzere yeniden işbaşına gelebileceklerine olan kat`i inanç gösteriliyor.

Victor Davis Hanson, bir adım daha ileriye giderek ABD`nin izlediği yanlış politıkanın daha ağır sonuçları olduğunu belirtiyor. Hanson`a göre ABD bölgedeki dostlarını kaybetti, düşmanlarına da cesaret verdi. Radikal İslamcı örgütlerin güçlenmesine neden oldu.

Irak`ta neler olacak?
Peki ya Irak`taki durum ne? Şimdi Irak`ın ABD`nin istediği gibi şekillenip şekillenmeyeceği merak konusu oldu. Yani Irak Başbakanı Nuri El Maliki ABD`nin tüm dinlerin ve etnik grupların temsil edildiği bir yönetim oluşturulması talebini acaba yerine getirecek mi? ABD de Maliki`yi IŞID`le mücadelede destekleyecek mi? Ama Irak`ın şu sıralar Amerika`nın esirgediği desteği İran ve kendine yakın diğer ülkelerden aldığı da bir gerçek.

Hassan Mneimneh ABD`nin bölgede nüfuzunu yeniden arttırması için Obama hükümetinin pek sıcak bakmadığı kara operasyonlarına zaten gerek olmadığını belirtiyor. Ayrıca Amerikan halkının endişelerine karşın, o kadar yüklü maliyet gerektirecek bir operasyonun da şart olmadığını savunan uzman, ABD`nin stratejik bir vizyon geliştirip, bu yönde angaje olmasının bölgede yeniden etki kazanmasına yeteceğini vurguluyor.

DW