Dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen göz kuruluğu, yaklaşık yüzde 35 oranında gözleniyor. 40 yaşın üstündeki kadınlarda daha sık rastlanan göz kuruluğu, hava kirliliğinin yüksek olduğu büyük şehirlerde daha yüksek oranlarda görülüyor. Uzun süre bilgisayar veya televizyon başında ekrana bakmak, yaşın ilerlemesi, çevresel faktörler, menopoz, klimalı ortamlar, kontakt lens kullanımı, göz ameliyatları, sigara kullanılan ortamlarda bulunmak da göz kuruluğunun artmasına neden olabiliyor.

Göz kuruluğu, özellikle akşam geç saatlerde bulanıklık veya gözlerde yorgunluk ya da sabah uyanınca gözü açmada zorlanma, gözlerde yanma batma şeklinde kendini gösteriyor. Bugün en fazla görülen göz hastalıklarından birinin kuru göz olduğunu ifade eden göz hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Emrullah Taşındı, göz kuruluğu bulguları ve göz kuruluğunun tedavi yollarıyla ilgili bilgi verdi.

Gözyaşı salgısı, erkek ve kadınlarda ilerleyen yaşla birlikte azalıyor. Oysa insan ömrünün uzamasıyla ileri yaşlarda da net görmeye ihtiyaç duyuyoruz. Teknolojinin gelişmesiyle insanların günlük faaliyetleri değişiyor. Eskiden görme ihtiyacı uzağı veya ince ayrıntıları fazla gerektirmezken, günümüz yaşantısında bilgisayar, televizyon, HD yayın, 3D yayın gibi giderek artan sayıda ortamda net görmeye ihtiyacımız var. 

Göz hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Taşındı, polikliniklere başvuran hastaların yüzde 70’inin yanma, batma, yabancı cisim hissi ve bulanıklıktan şikayet ettiğini ifade ediyor. “Bu rahatsızlığın günlük yaşantıyı etkilemesinin dışında progresif yani ilerleyici olduğunu vurgulamamız gerekiyor.” diyen Doç. Dr. Emrullah Taşındı, “Günlük yaşantınızda sizin konforunuzu bozan her şey sizi rahatsız eder. Her sabah gazete okuyorsanız, göz kuruluğu yüzünden bunu yapamamaya başlarsanız, bu sizi rahatsız eden bir unsurdur. Her gün sekiz saat bilgisayar kullanırken bu altı saate düşüyorsa bu konforunuzu ve yaşam kalitenizi bozan bir şeydir. Bunun altında yatan sebeplerden en önde geleni kuru gözdür.” şeklinde konuştu. 

Kuru göz semptomlarının tedavi edilmezse bir sonraki aşamaya ilerlediğini ifade eden Doç. Dr. Taşındı “Gözü nemli tutabilmek için, gözyaşının yerini tutan birçok suni gözyaşı damlası var. Birinci aşamada günde iki defa damla damlatıyorsanız, tedavi edilmezse ikinci basamakta bu beşe çıkıyor. Yanına ek ilaçlar almak durumunda kalıyorsunuz. Bu yaşam kalitesini de olumsuz etkiliyor. Kişi gözünde devamlı bir yanma batma ve yabancı cisim hissi olduğu için sosyal ve görsel olarak rahatsızlık hissediyor. Kişinin hem kendi görüşü bozuluyor, hem de sık göz kırpma ve kızarık göz karşıdaki kişileri rahatsız edebiliyor” dedi.

Estetikle Gençleştirilemeyen Tek Şey

Doç. Dr. Taşındı işin estetik boyutuna şöyle vurgu yaparak: “Estetikle her şeyi gençleştirebilirsiniz, bir tek göz hariç. Çünkü iki göz kapağı arası sürekli havayla temas ettiği için seneler içinde giderek sararıyor. ‘Gözlerimin parlaklığı azaldı’ sık kullanılan bir deyimdir. Gözyaşı yapısı sağlıklı olanlarda bu parlaklık azalması daha geç oluşuyor. Vücudumuzda havayla temas eden iki önemli yer var. Ağzımız ve göz kapağı aralığımız. Sağlıklı ve yeterli gözyaşınız yoksa enfeksiyonlara da daha açık hale geliyorsunuz. Konjonktivit, alerji, kirpik dibi iltihabı gibi birçok hastalığa daha yatkın oluyorsunuz.”

Kuru göz belirtileri nelerdir?

Gözlerinizde aşağıdaki belirtiler varsa göz doktorunuza başvurmalısınız.

•          Kuruluk

•          Kaşıntı

•          Yanma, batma

•          Yabancı cisim hissi

•          Işığa duyarlılık

•          Aşırı gözyaşı

•          Bulanık görme veya geceleri görmede zorluk

•          Yorgunluk 

Kimlerde kuru göz oranı daha yüksektir?

Yaşlanma: Gözyaşı salgısı, erkek ve kadınlarda, ilerleyen yaşla birlikte azalır. Kuru göz semptomları hormonal değişimlere bağlı olarak özellikle kadınlarda daha sık görülmektedir. 

Çevresel faktörler: Nemi düşük, sıcak veya rüzgarlı ortamlar, radyasyon veya kimyasal maddelere maruz kalma, yüksek yerlerde bulunma kuru göze neden olabilir. 

Menopoz: Kuru göz her yaş grubunu etkileyen bir hastalık olmakla beraber, menopoza bağlı hormonal değişimler sebebiyle genelde kadınlarda daha sık gözlenmektedir. 

Klimalı ortamlar: Klima kullanımı ortamın kurumasına neden olarak gözyaşının buharlaşmasını hızlandırmakta ve Kuru göze yol açmaktadır.

Kontakt lens kullanımı: Kontakt lens kullanımı gözyaşının daha hızlı buharlaşmasına neden olacağından Kuru göze yol açmaktadır.

Göz ameliyatları: Operasyonlara bağlı olarak göz yüzeyi ve gözyaşı bezleri etkilenmekte ve Kuru göz belirtileri ortaya çıkabilmektedir.

Yoğun bilgisayar kullanımı: Gözyaşının göz yüzeyine yayılmasını sağlayan “göz kırpma” hareketinin sıklığı, yoğun bilgisayar kullanımında azalmaktadır. Daha az göz kırpma da buharlaşmayı artıracağı için kuru göze neden olmaktadır. Sadece bilgisayar değil, TV ekranı karşısında uzun saatler geçirme ya da uzun süreli okumalarda da göz kırpma sayısının azalmasına bağlı olarak kuru göz oluşabilmektedir.

Sigara kullanımı: Sigara dumanındaki maddeler göz yüzeyini olumsuz yönde etkilemektedir. 

Romatizma: Bağışıklık sistemi ile ilişkili romatizmal hastalıklarda gözyaşı salgılayan bezler de etkilenmekte ve kuru göz tetiklenmektedir.

Hastalıklar ve tedavide kullanılan ilaçlar: Hipertansiyon, kalp hastalıkları, diyabet, tiroid (guatr), alerji ve depresyon gibi çeşitli hastalıklar ve bu hastalıklarda kullanılan ilaçlar kuru göz hastalığını tetikleyebilmektedir. 

Göz tansiyonu: Bu rahatsızlığın tedavisinde kullanılan göz damlaları göz kuruluğuna yol açabilmektedir.

Yaşam şartlarını değiştirerek kuru göz bulgularının azalmasının  mümkün olduğunu ifade eden Doç. Dr. Emrullah Taşındı, günlük yaşamda rahat etmek için yapılacakları şöyle sıralıyor:

Otomobil, uçak gibi yerlerde havalandırma doğrudan gözünüze gelmesin.

Uyuduğunuz oda nemli olsun.

Güneşli ve rüzgarlı havalarda mutlaka koruyucu güneş gözlüğü takın.

Bilgisayara belli bir seviyede karşıdan ışık ve klima rüzgarı gelmesin.

Kuru göz bulgularınız varsa bol su için.

Özellikle bilgisayar kullanırken daha az göz kırpma buharlaşmayı artıracağı için kuru göze neden olur. Bilgisayar başındayken gözlerinizi sık sık kırpıştırmayı unutmayın ve zaman zaman uzağa bakarak gözlerinizi dinlendirin. (İLKHA)