TÜRK-İŞ kayıt dışı istihdam maliyetini açıkladı

KONYA - Türk İş Konya İl Temsilciliği, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) hane halkı işgücü araştırması 2013 yılı sonuçlarına göre kayıt dışı istihdamın maliyetini açıkladı.

“Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmayanların sayısı 9 milyon 379 bin kişi”

Türk İş Konya İl Temsilcisi Necati Kökat , “Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Hane halkı işgücü araştırması 2013 yılı sonuçlarına göre; esas işlerinden dolayı herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmayanların toplamı 9 milyon 379 bin kişidir. Bunların 3 milyon 258 bini ücretli veya yevmiyeli ve 2 milyon 985 bini ise kendi hesabına çalışan konumundadır. İşveren olarak çalışan 181 bin kişi, ücretsiz aile işçisi ise 2 milyon 955 bin kişidir.

Sosyal güvenlik kapsamında olmayan toplam 9,4 milyon kişinin 5,0 milyonu tarım kesiminde, 4,4 milyonu ise tarım dışı sektörlerde istihdam edilmektedir. Kayıtdışı istihdamın yaklaşık yüzde 58’i erkek (5,4 milyon kişi), yüzde 42’si ise kadındır (4 milyon kişi) TÜİK verilerine göre 2013 itibariyle Kayıtdışı istihdam oranı yüzde 36,75’dir.” ifadelerini kullandı.

“Kayıt dışı istihdamın ülke ekonomisine maliyeti çok fazla”

Ülkemizde işveren ve kendi hesabına çalışan dışında, ücretli veya yevmiyeli ile kendi hesabına çalışan ve fakat herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmayanların toplam sayısı 6 milyon 243 bin kişi olduğunu söyleyen Kökat, “ Türkiye’de kayıt dışı istihdamın sosyal güvenlik sistemine ve daha da önemlisi ülke ekonomisine maliyeti fazladır. Asgari ücret temel alınarak yapılacak bir hesaplama, kayıtdışı istihdam nedeniyle alınamayan sosyal güvenlik prim ve vergi kaybının boyutunu ortaya koymaktadır.

2013 yılının ilk altı aylık döneminde geçerli olan asgari ücret tutarı brüt 978 TL/ay’dır. İkinci altı aylık dönemde geçerli olan brüt asgari ücret ise bin 21 TL/ay’dır. 

Kayıt dışı istihdam edilen ücretli veya yevmiyeli ile kendi hesabına çalışan toplam 6 milyon 243 bin kişinin, ortalama yıllık asgari ücret tutarı üzerinden kayıtlı duruma getirilmesi durumunda, devletin gerek sosyal güvenlik primi (işsizlik sigortası primi dâhil) ve gerek gelir vergisi açısından -yıllık bazda- önemli geliri söz konusu olacaktır.” dedi.

Ücretli veya Yevmiyeli Çalışanlar için hesaplama yapıldığında devletin uğradığı zararı açıklayan Kökat, “Kayıt dışı işçi veya yevmiyeli istihdamdan dolayı devletin yıllık kaybı;  işçi-işveren SGK primi olarak 11,1 milyar lira,  işçi gelir ve damga vergisi olarak 2,4 milyar lira, işçi-işveren işsizlik sigortası olarak 1,2 milyar lira olmak üzere toplam 14,7 milyar lira olarak hesaplanmaktadır. 

Kendi hesabına çalışan ve fakat Kayıtdışı çalışanlardan devletin sadece yıllık sosyal güvenlik primi (asgari ücretin yüzde 33,5’i) kaybı 12 milyar lira olarak hesaplanmaktadır. Bu kişilerin, en azından asgari ücretli kadar vergi ödeyecekleri varsayıldığında ise bu tutar 14,2 milyar liraya ulaşmaktadır.   

Böylece, kayıt dışı istihdam edilen sadece ücretli veya yevmiyeli ile kendi hesabına çalışan toplam 6 milyon 243 bin kişinin sosyal güvenlik ve vergi kaybı toplamı yıllık 28,9 milyar lira olmaktadır.”dedi.  (İlyas Yavuz, İsmail Yılmaz-İLKHAK