Türkiye'de akaryakıt sektöründeki kayıp ve kaçakların önüne geçmek amacıyla geliştirilen Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), yılbaşında faaliyete geçiyor.

Araçların kimlik bilgilerini otomatik olarak tanımlayarak, yakıt alım süreçlerini daha güvenli ve verimli hale getirecek olan bu sistemin, Türkiye genelindeki akaryakıt istasyonları, ticari araçlar ve özel araçlar için uygulanması planlanıyor.

Cüneyt Tüzün, bir akaryakıt istasyonu işletme müdürü ve enerji mühendisi olarak, sistemin işleyişi ve sektördeki etkileri hakkında İLKHA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Cüneyt Tüzün

Tüzün, UTTS'nin Türkiye'deki akaryakıt sektöründe büyük bir dönüşüm yaratacağını vurgulayarak, sistemin 2025 yılının sonuna kadar tüm araçlar ve akaryakıt istasyonlarında eksiksiz şekilde uygulanacağı bilgisini verdi.

Tüzün, aynı zamanda sistemin sektör için önemli bir adım olduğunu ancak ekonomik yükünün oldukça büyük olduğunu belirtti.

UTTS'nin, özellikle akaryakıt istasyonları için maddi zorluklar oluşturabileceğine dikkat çeken Tüzün, sistemin ticari araçlar için öncelikli olarak uygulanacağını ifade etti. Türkiye'de yaklaşık 7 ile 9 milyon arasında ticari araç bulunduğunu aktaran Tüzün, bu araçların kullandığı akaryakıtın büyük gider kalemlerinden biri olduğunu vurguladı.

"Sistemin amacı kayıp kaçağın önüne geçmektir"

Tüzün, "Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) çok önemlidir. Bu sistemin amacı, Türkiye’deki akaryakıt sektöründe yaşanan kayıp ve kaçakların önüne geçmektir. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Gelir İdaresi Başkanlığı’na bağlı Darphane'nin çalışmalarıyla, Türkiye’deki akaryakıt istasyonlarına, ticari araçlara ve özel araçlara uygulanacak bir sistem geliştirilmektedir. Bu araçlara cip takılarak, akaryakıt istasyonlarındaki pompalara tim ve tapanca okuyucular yerleştirilecektir. Bu sistem, Türkiye'de 2025 yılının sonuna kadar faaliyete geçecektir." dedi.

"UTTS'nin getirdiği ekonomik külfet oldukça büyüktür"

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi olmayan hiçbir araç ve akaryakıt istasyonunun kalmayacağını vurgulayan Tüzün, "Yalnızca madencilik ve şantiye alanlarında kullanılan araçlar bu kapsam dışında tutulacaktır. Ancak, UTTS'nin getirdiği ekonomik külfet oldukça büyüktür ve çoğu akaryakıt istasyonunu maddi açıdan zor durumda bırakacaktır. Buna rağmen, bu sistemi destekliyoruz. Dileğimiz, UTTS’nin 2025 yılı içinde tamamen faaliyete geçmesi ve ülkemizin her yerinde eksiksiz ve sorunsuz bir şekilde çalışmasıdır." diye konuştu.

"Akaryakıt istasyonları çok zor duruma düşebilir"

"UTTS sistemi, tüm ticari ve binek araçlarda kullanılacaktır" diyen Tüzün, "Ancak öncelikli hedef ticari araçlardır. Türkiye’de yaklaşık 7 ila 9 milyon arasında ticari araç bulunmaktadır. Ticari araçlarda kullanılan akaryakıt, büyük gider kalemlerinden biri olarak gösterilmektedir. Bundan sonra, eğer araçların UTTS sistemi yoksa ve pompadan akaryakıt alırlarsa, alınan akaryakıtın faturası geçersiz sayılacak ve gider olarak gösterilemeyecektir. Bu, ticari açıdan oldukça önemli bir konudur. Bu şekilde, akaryakıt istasyonları çok zor duruma düşebilir ve zorlukla ayakta kalabilirler. Bizim sadece UTTS maliyetlerimiz yok, neredeyse 15 farklı kalemden giderimiz bulunmaktadır." ifadelerini kullandı.

UTTS'nin geliştirilme sürecinde sektör temsilcilerinin ve sendikaların yeterince dahil edilmediğini de belirten Tüzün, bu durumun maliyetlerin daha yönetilebilir hale getirilmesinin önündeki en büyük engel olduğunu dile getirdi. Sendika temsilcilerinin ve şirketlerin, kararlar alındıktan sonra yetkililerle görüşmeler yapmaya başladığını ancak bu görüşmelerde geç kalındığını söyledi.

"Sektör temsilcileri sürece dahil edilseydi sorun çözülebilirdi"

Türkiye'de yaklaşık 13 bin akaryakıt istasyonunun bulunduğunu aktaran Tüzün, "Sektör temsilcileri sürece dahil edilseydi, maliyetler konusunda vatandaşlar, istasyonlar ve Gelir İdaresi Başkanlığı üzülmeden bu sorunu çözebilirdi" diyerek, ilerleyen dönemde akaryakıt istasyonlarına yardımcı olabilecek adımlar atılmasını temenni etti.

UTTS sisteminin uygulanabilir olması için zaman, teknik altyapı, yetişmiş personel ve gerekli ekipmanların hazırlanmasının önemini vurgulayan Tüzün, başvuru tarihlerinin de uzatıldığını belirtti. İlk başvuruların çoğu tamamlanmış olsa da, başvuru süresinin 31 Aralık'tan 2025 Ocak ayının 24'üne kadar uzatılabileceği duyumlarını aldıklarını söyledi. Tüzün, UTTS'nin kısa zaman içinde eksiksiz olarak hayata geçmesi gerektiğini ifade etti.

İLKHA