Aynı zamanda Birlemiş Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı Başkanı da olan Sachs, ABD'deki başkanlık seçimlerinin ardından Trump'ın zaferinin küresel ekonomi, Türkiye-ABD ilişkileri, Orta Doğu ve Çin ile ilişkileri nasıl etkileyebileceğine ilişkin konuştu.

Trump'ın tahmin edilemez bir yapısı olduğu için başkanlığı dönemindeki politikalarını öngörmenin zor olduğunu, olumlu ve olumsuz tarafların olacağını söyleyen Sachs, "Bir olumlu etkisi Ukrayna'daki savaşı bitirme ihtimali. Bu savaş, temel olarak ABD'nin NATO'ya Ukrayna'yı dahil etme niyetinden ve Rusya'nın buna direnç göstermesinden kaynaklandı. Bu ABD'nin 30 yıldır sürdürdüğü kötü bir fikirdi ve sonunda savaşa yol açtı." diye konuştu.

Sachs, Trump'ın bu savaşı bitirmek istediğini ve bunun temel yolunun Ukrayna'nın NATO'ya dahil edilmemesi ve Rusya'nın da böylece saldırmayı bırakması olduğunu dile getirdi.

Ancak Trump'ın Orta Doğu politikalarının daha kötü olabileceğine dikkati çeken Sachs, şöyle devam etti:

"Trump her zaman güçlü bir İsrail destekçisiydi ama şu an gerekli olan bu değil. Trump'ın en büyük finansal destekçileri Siyonist aşırıcılar. Şu an gerekli olan iki devletli çözüm. Trump bir diplomat gibi mi yoksa Netanyahu'nun destekçisi gibi mi hareket edecek? Asıl soru bu. Netanyahu, Gazze'de soykırıma yol açıyor ve ABD'yi de İran ile bir savaşa çekmeye çalışıyor. Trump'ın İsrail'e desteğinin sınırı olup olmadığını göreceğiz. Belki Trump Orta Doğu'da büyüyen bu savaşı bitirmesi gerektiğini anlayacak. Trump, barış için tek çözüm olarak Filistin devletinin yanında olmalı."

"İsrail pervasız, ciddi savaş suçları işliyor"

Sachs, Donald Trump'ın Orta Doğu ile ilişkilerinin bu anlamda önemli olacağını belirterek, Arap dünyası, Türkiye ve daha geniş çapta İslam dünyasıyla iyi ilişkilerin Trump ve ABD'nin çıkarına olacağını söyledi.

Trump'ın bunu anlaması gerektiğini vurgulayan Sachs, "Çünkü İsrail şu anda pervasız, tamamen aşırılık yanlısı, ciddi savaş suçları işliyor ve şiddeti yayıyor. Netanyahu kontrol edilemiyor. ABD ve İsrail hariç neredeyse tüm dünya bir Filistin devleti olması gerektiğini söylüyor. ABD'nin bunu dinleyip dinlemeyeceği büyük bir soru işareti. Dinlemezse, ABD diplomatik olarak kendini dünyanın geri kalanından izole etmiş olacak. Arap ülkeleri, İslam İşbirliği Teşkilatı, BRICS, Afrika Birliği ve neredeyse tüm diğer ülkeler ABD'ye gidişatı değiştirmesi ve Filistin'in BM'ye tam üyeliğini veto etmeyi sonlandırması çağrısında bulunuyor." değerlendirmesini yaptı.

"Türkiye, Rusya ve Orta Doğu'yu çok iyi tanıyor"

Sachs, Trump'ın "savaşları bitireceğini" söylediğini anımsatarak, bu konuda Türkiye'nin "diplomasideki ustalığından" faydalanabileceğine işaret etti.

Dünyada, Karadeniz, Doğu Akdeniz ve Orta Doğu'yu Türkiye'den daha iyi anlayan bir ülke olmadığını dile getiren Sachs, "Türkiye, ABD'nin Ukrayna ve Orta Doğu'daki savaşları bitirmesinde iyi bir danışman olabilir. Dünyada ayrıca Türkiye'den daha yoğun bir diplomasi yürüten bir ülke de yok. Türk politikacılar ve diplomatlar, Rusya ve Orta Doğu'yu çok iyi biliyor ve Türkiye, ABD'nin Ukrayna'daki savaşın bitebileceğini anlamasına yardımcı olabilir. Zaten bu savaş Mart 2022'de Ankara'daki müzakerelerde neredeyse bitmişti." diye konuştu.

Sachs, Orta Doğu'daki savaşın ancak bir Filistin devleti olduğunda biteceğinin altını çizerek, "Türk diplomatlar bunu ABD'ye anlatabilir. Türkiye, ABD'nin doğru bir dış politika oluşturmasına yardımcı olabilir. Türkiye'nin diplomasideki ustalığı özellikle şu anda çok önemli." dedi.

Bölgede barış olmasının Türkiye için de çok önemli olduğunu vurgulayan Sachs, Karadeniz ve Orta Doğu'daki savaşlar devam ettiği sürece, Türkiye'nin başarmak istediği dinamik ekonomik büyüme ve kalkınma için daha az şans olduğunu anlattı.

CAFER SELÇUK