Çocuklara uyku eğitimi nasıl verilir?
Çocukların ve ergenlerin yüzde 20-30'unda uyku sorunları görüldüğünü söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ebru Gözer, çocuklara nasıl uyku eğitimi verileceğini anlattı.
HABER MRK - Ebeveynlerin, aralarına yeni katılan bebekleriyle ilgili endişelerinden ve yönetmekte zorlandıkları konulardan biri de uyku düzeni. Çoğunlukla fiziksel ya da duygusal kaynaklı ortaya çıkan uyku bozuklukları ailelerin yetersiz yaklaşımda bulunması ya da konunun üzerine aşırı gitmesi sonucunda ciddi boyutlara varabiliyor. Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ebru Gözer konu ile ilgili olarak, "Burada bize düşen, aileleri uyku hijyeni açısından eğitmek ve davranış temelli uyku problemlerinin gelişmesini önlemek. Ailenin rahatlatılması ve bunun yanı sıra çocuğun temel uyku alışkanlıklarının yeniden kazandırılması yönünde anne ve babanın yönlendirilmesi önem taşıyor." dedi.
Uyku sorunları kronikleşebiliyor
Gece korkularının başlamasının uyku düzenine olumsuz etkileri olduğuna değinen Gözer, "Uyku rutini oluşturulmayan çocuklarda uykuya dalma bozukluğu ve uyku direnci sık görülüyor. Okul öncesi ve okul döneminde ise ebeveyn ve okul uygulamaları nedeniyle var olan uyku sorunları kronikleşiyor. Bu dönemde yine uykuya dalma bozukluğu, uyku terörü, obstrüktif uyku apnesi görülebiliyor. Ergenlik döneminde ise okul ve davranış sorunları uykuyu etkiliyor. Ödev veya sosyal nedenlerle uyku süresi kısaltılmaya çalışılıyor. Bunun sonucunda yetersiz uyku, gecikmiş uyku fazları, anksiyete ve kabuslar ortaya çıkıyor." İfadeleri kullandı.
Çocuğunuzun uyku günlüğünü tutun
Çocuklarda uyku bozukluklarının düzeltilmesinde uyku öyküsünün önemli olduğunu söyleyen ve bunun için bir uyku günlüğü tutulmasını öneren Dr. Gözer, "Uyku günlüğünün iki haftalık süre boyunca uykuya geçiş saati, uyku süresi, uyanmaların sayısı ve süresi, sabah uyanma zamanı, toplam uyku süresi, kestirmelerin sayısı ve süresi ile ailenin çocuğun uyku durumuna gösterdiği tepkileri de içermesi gerekiyor." diye konuşuyor.
Uyku eğitimi için kararlı olmak gerekiyor
Çocuğun anne ve baba yanında uyumak istediği için yatağına yatırıldığı zaman ağlayarak ya da başka bahaneler bularak ailenin yanına gidebildiğine değinen Dr. Gözer, bu sorunu çözmede ilk basamağın, saatleri düzenlenmiş bir uyku çizelgesi ve uyku zamanının alışkanlık haline getirilmesi olduğunu belirtiyor. Bir sonraki aşamanın bebeği yatağa uyanık olarak geri koymak veya her uyandığında kucağa almadan (sistematik ihmal etme veya aşamalı söndürme) uykuya geçişini kolaylaştırmak olduğunu dile getiren Dr. Gözer, "Ebeveynlerin ilk günlerde ağlama sıklığı ve şiddetinin aratabileceği unutmaması gerekiyor. Bu durumlarda alıştığı oyuncağıyla uyuması, sevdiği pijamasının giydirilmesi, sakin bir sesle masal okunması, yapmak istediği bir şeyin sonunda uykuya ikna edilmesi, odanın loş ışıklı olması, bebeklerin gece uyku öncesi banyo yaptırılması ve ihtiyaçlarının uyku öncesi karşılanması gibi önlemler uykuya geçişi kolaylaştırıyor. Bütün bunlara karşın devam eden uyku sorununda derinde var olan başka sorunların var olduğunu düşünmek gerekiyor" şeklinde konuşuyor.
Uyku hijyenin temel prensipleri
1- Uykuya başlama saati ve uyku süresi rutini oluşturun.
2- Uyku ve uyanma saatlerini okul geceleri ile okul olmayan gecelerde yaklaşık aynı zamanda ayarlayın.
3- Uyku saati öncesindeki zamanı, birlikte sessiz zaman yapın.
4- Çocuğunuzu yatağa aç göndermeyin. Yaklaşık bir saat önce süt ve bisküvi yedirebilirsiniz ancak ağır yemeklerden kaçının.
5- Uyku saatinden en az birkaç saat önce kafein içeren içeceklerden (kola, kahve, çay, çikolata) kaçının.
6- Çocuğunuzun mümkünse dışarıda vakit geçirdiğinden veya egzersiz yaptığından emin olun.
7- Yatak odasının karanlık ve sessiz; sıcaklığın 24 derecenin altında olmasına özen gösterin.
8- Çocuğunuzun yatak odasını cezalandırmak için kullanmayın.
9- Televizyonu çocuğunuzun yatak odasında tutmayın.(İLKHA)