Mehmet Tahir Özsoy / Kabil

30 Ağustos 2021'de işgalci ABD güçlerinin çekilmek zorunda kaldığı Afganistan'da hayat şartları iyileşmeye devam ediyor. 20 yıl boyunca süren işgalden geriye; yıkım, gözyaşı ve milyonlarca uyuşturucu bağımlısı Afganistan vatandaşı kaldı. İşgalci ABD güçlerinin Afganistan’dan çekildiği 2 yılın ardından yaşanan iyi gelişmeleri, Afganistan’a birkaç ay önce yaptığımız ziyarette gözlemlemekle birlikte yetkililerle konuşma fırsatı da oldu.

Konuyla ilgili gazetemize röportaj veren Kabil Belediyesi Kültür ve Fen İşleri Başkanı Kadı Veli Cevad, yaşanan süreci ayrıntılarıyla anlattı. Öte yandan, uyuşturucu bağımlılığıyla mücadeleden, belediyenin kültürel faaliyetlerine, ihtiyaç sahibi dilencilere yönelik çalışmalardan, Afgan yönetiminin Türkiye ve İslam aleminden beklentilerine kadar birçok konuyu konuştuk.

“UYUŞTURUCU BAĞIMLISI OLAN BİRÇOK KARDEŞİMİZ NAMAZA BAŞLADI”

İşgalci ABD’nin Afgan toplumunu içerden çökertme amacıyla yaygınlaştırdığı uyuşturucuya yaklaşık 6 milyon kişinin müptela olduğunu belirten Veli Cevad, bununla mücadele konusunda şunları kaydetti: “Müminlerin Emirinin yönlendirmesi ve bakanlar kurulunun resmi hükmüne göre ortak bir kuruluş kuruldu. Bu kuruluşun görevi bağımlıları toplamak, onları tedavi etmekti. Böylece gidip aileleriyle birlikte yaşayabilirlerdi. Kabil Belediyesi bu yönde çok fazla çaba sarf etti. Sukhte köprüsü uyuşturucu bağımlılarının toplanma alanıydı. Burası önceki dönem insanların kaçırılıp, eşyalarının çalındığı bir yere dönüşmüştü. Ancak Kabil Belediyesi, uyuşturucu bağımlılarını İçişleri Bakanlığımızın ve Sağlık Bakanlığımızın onlar için tahsis ettiği merkezlere gönderdi. Bütün bağımlılar orada tedaviye alındılar. Bazıları hocalardan eğitim alıyorlar. Görünüş olarak bayağı düzelme oldu. Uyuşturucu bağımlısı olan birçok kardeşimiz düzelip namaz kılmayı öğrendi, uygun ders ortamları onlar için hazırlandı. Birçoğu tedaviden sonra aileleriyle yaşamaya başladılar. İslam Emirliği onlara iyileşmeleri şartıyla iş sözü de vermişti. Birçoğu iyileşip çalışacak duruma geldiler.”  

"SUKHTE KÖPRÜSÜ KÜLTÜR MERKEZİNE DÖNÜŞTÜ"

İslam Emirliği döneminde bağımlılıkların büyük oranda önüne geçildiğini kaydeden Cevad, “Çok şükür biz bu konuda size birçok güzel kazanımları gösterebiliriz. Uzun bir süre bağımlı olan daha sonra iyileşen biri bizim merkezimize geldi ve kendi elleriyle bir hat yazısı yazdı ki; bu yazı şu anda burada asılı. Sukhte köprüsü gerçekten de adı gibi yanmış bir köprü olmuştu. Su bile gelmiyordu. Çok şükür bu köprü şu anda bir kültür merkezine dönüştü. Orada çok farklı kitap fuarları kuruldu. Oranın güzelliklerini ve yeşilliğini gidip görebilirsiniz. Bu köprüyü dost ülke Türkiye yapmıştı. Köprünün bir tarafında Afganistan İslam Emirliği bayrağı, diğer tarafında Türkiye bayrağı asılıdır. O bölgede çok fazla sorun vardı ki çok şükür İslam Emirliğinin gelmesiyle halloldu. Bağımlılığın önüne geçildi. Tedavi olanlar iş sahibi oldu ve artık aileleriyle yaşıyorlar. Uzun süreli tedaviye ihtiyaç duyanlar için de programlarımız var. Onlar gözetim altındalar.” şeklinde konuştu.

“İÇİŞLERİ BAKANLIĞI VE İSTİHBARAT UYUŞTURUCU KONUSUNDA ÇOK CİDDİ ÇALIŞIYOR”

Afganistan’daki uyuşturucu kaçakçılığına da değinen Veli Cevad, “Amerikalılardan önceki dönemde Rahmetli Müminlerin Emirinin emri ile ülkedeki bütün uyuşturucu maddelerinin önüne geçilmişti. Kimse bu tarz bir şeyi ekmeye cesaret edemiyordu. Yine fetihten sonra (işgal sonrası dönem) Müminlerin Emirinin emriyle Afganistan İslam Emirliği ülkedeki bütün haşhaş ve uyuşturucu maddelerinin önüne geçti. Hiç kimse haşhaş ekmeye ya da uyuşturucu kaçakçılığı yapmaya cesaret edemiyor. O musibetten de kurtulduk. Cumhuriyet döneminde uyuşturucu maddelerinin ithalatı ve ihracatı çok fazlaydı. Çeşitli uyuşturucu maddeleri ülkeye giriyordu. Çok şükür hepsinin önüne geçildi. İçişleri Bakanlığı ve istihbarat bu konuda çok ciddi çalışıyor. Allah’ın izniyle gizli olarak bulunanlar da en kısa sürede yavaş yavaş yok edilecektir. Biz kimsenin ülkeye uyuşturucu maddesi getirmesine ve ülkeden uyuşturucu çıkarmasına izin vermeyeceğiz.” dedi.

DİLENCİLİK SORUNU BÜYÜK ORANDA ÇÖZÜLDÜ

Afganistan’da işgalci ABD döneminde bazı şebekelerin halkı dilenciliğe alıştırarak iş yapamaz hale getirdiğinin altını çizen Kültür İşleri Başkanı Kadı Veli Cevad, “Ülkedeki ihtiyaç sahiplerini özellikle Kabil’dekileri toplamak, Müminlerin Emirinin talimatıydı. İktisadi bir komisyon oluşturuldu. Asıl ihtiyaç sahiplerini ve dilencilik için kullanılanları belirledik. Cumhuriyet döneminde bazı şirketler kurulmuştu. Bunlar halkın çocuklarını sokak ve caddelerde dilendiriyorlardı. Bu çocuklar milletten para dilenip akşamüstü toplayıp bu şirketlere veriyorlardı. Bunlara maaş veriliyordu. İhtiyaç sahibi olmamalarına rağmen halkımızın bir kısmı buna bağımlı olmuştu. Bu konuda da çalışmalar yaptık. Gerçekten ihtiyaç sahibi olanlar belirlendi. İnsanları kandıranlar da ortaya çıktı. İhtiyaç sahiplerinin de ellerinden tutuldu. Artık güvenlik sorumluları şehirde dolaşıp dilencilik yapanları topluyorlar. İhtiyaç sahibi olup olmadığı araştırılıyor, daha sonra bırakılıyorlar.” cümlelerini kullandı.

“KABİL İÇİN İHTİYAÇ DUYDUĞUMUZ ÇOK ŞEY VAR”

Kabil Belediyesi olarak imkanlarının kısıtlı olmasına rağmen çok sayıda büyük projenin uygulanma aşamasında olduğunu ifade eden Veli Cevad, şöyle devam etti: “Ancak bizim şehri abat etmeye ihtiyacımız var. Kabil Belediyesi Kültür İşleri Başkanlığı toplumun ıslahı için, İslam kültürünün inşası için, asil Afgan kültürünün uygulanması için çok çaba sarf ediyor. Kabil için ihtiyaç duyduğumuz çok şey var. Camilere çok ihtiyacımız var. İmkânlarla dolu güzel camilere. Kabil’deki parkların içinde kütüphanelere ihtiyacımız var. Değerli gençlerimiz parklara giderken orada bir kütüphane olduğunu görüp gidip kitap okusunlar. Yeniden imar edilen sokaklara ihtiyacımız var. Belediyenin bu yönde çok güzel projeleri var. Çok şükür bu konuda iyi bir gelişim sağlandı. Vatandaşlarımız Kabil belediyesini yaptıklarından ötürü teşekkür ediyor ve biz de gece gündüz milletimiz mutlu olsun diye çalışıyoruz.”

“İŞGAL DÖNEMİNDE HER YER GASP EDİLMİŞTİ”

Afganistan’ın işgal altındaki dönemiyle, mevcut Taliban yönetiminin arasındaki farkları kıyaslamasını istediğimiz Veli Cevad, şunları kaydetti: “20 yıllık Cumhuriyet Dönemi (işgal dönemi) özellikle Kabil için çok değişik bir dönemdi. Afganistan’ın başkenti Kabil’de çok büyük sorunlar vardı. Bir taraftan zorbalar ve gaspçılar Kabil’in büyük bölgelerini ele geçirmişlerdi. Hiç kimsenin şehir planını hayata geçirme izni yoktu. Kabil belediyesinin bazı sorumluları gaspçılarla ortaktılar, onları yönlendiriyorlardı. Caddeler, sokaklar gasp edilmişti. Parklar gasp edilmişti, sokaklar gasp edilmişti. Kabil’de suç oranı çok fazlaydı. 20 yıl boyunca Kabil’de gerçekleşen her şey şehircilik kurallarına aykırıydı. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız fetihten sonra Kabil’e geldiklerinde gerçekleşen değişiklikleri görebilirler. 20 yıllık Cumhuriyet Döneminin mirası; sadece yasadışı işler, zulüm ve zorbalık idi. Kabil’in ortasında yasadışı işler gerçekleşiyordu. Allah’a şükür şimdilik Kabil Belediyesi, gasp edilmiş caddeleri kurtardı. Gasp edilmiş parkları ve yeşil alanları gasptan kurtardı. Bir müddet önce Müminlerin Emirinden gelen yeni hükme göre artık kimse Kabil belediyesinin parklarını ve yeşil alanlarını farklı amaçlar için kullanamayacak. 20 yıllık Cumhuriyet Döneminde Kabil’de cami yapılmaması büyük bir sorundu. Camiler bizim insanımızın en belirgin ihtiyaçlarındandır. Orada birçok sorunlarını çözebilirler ve 5 vakit namazlarını kılabilirler. Ayrıca İslam Emirliği döneminde yasadışı bütün işler engellendi. Şehit Komutan Muhammed Davut Han zamanında Kabil için çizilen şehir planının 50 bölümünü 2 yıl içinde yapma fırsatı bulduk. 50 bölümü ise şu anda hazırlanıyor. “

“TÜRKİYE İLE DAHA İYİ İLİŞKİLERİMİZİN OLMASINI İSTİYORUZ”

Son olarak, Dünya Müslümanlarına ve Türkiye halkına destek çağrısında bulunan Kadı Veli Cevad, “Afganistan İslam Emirliği bütün dünya ile iyi diplomatik ilişkilere sahip olmak istiyor. Ancak İslam ülkeleriyle daha iyi ilişkilere sahip olmak zorunda. Özellikle dost ülke Türkiye ile daha iyi ilişkilerimizin olmasını istiyoruz. Çünkü ortak kültürümüz var. Ülkemizin ekonomik sorunlarını bitirmek ve diğer sorunları gidermek için iş birliğine ihtiyacımız var. Daha sonra ihtiyaç duyulan diğer İslam ülkeleriyle iş birliği yapabiliriz.” ifadelerini kullandı.