İSTANBUL - TESEV'in İstanbul Beşiktaş'ta düzenlediği "Anayasa ve hükümet tercihi" konulu panelin Moderatörlüğünü Gazeteci Yazar ve TESEV Üyesi Etyen Mahçupyan yaptı.

Panele AK Parti Ankara Milletvekili ve Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyesi Ahmet İyimaya, Barış ve BDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Meral Danış Beştaş, CHP İzmir Milletvekili ve Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyesi Rıza Türmen ile MHP Konya Milletvekili ve Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyesi Faruk Bal katıldı.

TESEV'in "Hükümet sistemi ne olursa olsun demokratik hukuk devleti ilkelerine sadakat elzemdir" dediği basın toplantısının ardından gerçekleştirilen panelde katılımcılar başkanlık sistemi, parlamenter sistem ve demokratik özerkliği tartıştı.

"Başkanlık sistemi demokratik bir modeldir"
Panelde ilk olarak söz alan AK PARTİ Milletvekili Ahmet İyimaya, başkanlık sisteminin parlamenter sistem kadar demokratik olduğunu söyledi. İyimaya, "İlk defa muhalefetin başkanlık sistemiyle ilgili somut eleştirilerini öğrenmiş oluyoruz. Çünkü uzlaşma komisyonunda başkanlık sisteminin tartışılmasını özellikle kendileri istemedi. Şu ortaya çıktı, AK Parti'nin ortaya koyduğu başkanlık modelinin demokratik bir model olduğu hususunda. Sorulan sorulara, hocaların değerlendirmeleriyle esasen bilimsel olarak bir gerçek ortaya çıktı. Eleştirilerin kabul edilebilir bir yanı yok. Çünkü başkanlık sistemindeki yasama organı ile başkan arasındaki çatışmaların meydana getirdiği hareketsizliği çözebilecek tek seçenek Amerikan Başkanlık Sistemine yöneltilen eleştirilere de çare olarak ortaya konduğu gibi, başkanın parlamentonun görevine son vermesi durumunda kendi görevinin de sona ereceği, buna fesih değil fesihleşme diyoruz." dedi.

Parlamenterlik veya başkanlık sistemi
Rapor hazırlayan ve sonuçlarını açıklayan Levent Köker de, "Raporun konusu Türkiye'nin yeni anayasa çalışmalarında karşı karşıya geldiği yasama- yürütme ilişkilerinin nasıl düzenleneceği konusu. Parlamenterlik ve başkanlık sistemi diye 2 sistem var. Bu sistemler açısından biz yasama-yürütme ilişkilerini nasıl düzenlersek iyi olur diye mukayeseli bir çalışma ve Türkiye için öneriler yaptık. Bunun başında da ister parlamenter sistem, ister başkanlık sistemini benimseyelim, hangi sistem olursa olsun Türkiye'nin yeni anayasasında vazgeçilmez temel ilkeler ne olmalıdır? Sorusuna da bir cevap vermek istedik. Bunların arasında insan haklarının temel özgürlüklerine bağlı devlet düzeni, yargı bağımsızlığı ve yerel yönetimlerin demokratik özerkliği. Bunlar eni anayasanın temel özelliklerini oluşturmalı." diye konuştu.

"Türkiye artık Ankara merkezli bir yerden yönetilemez"
Bölgesel yönetimden bahseden Meral Beştaş ise şunları söyledi: "Hükümet sistemleriyle ilgili Türkiye'nin uzun zamandır tartıştığı konuydu. Raporda önemli tespitler var. Asıl önemli olan Türkiye modeli açısından ve anayasa taslağı açısından boyutu daha farklı aslında. Şu anda ister parlamenter sistem olsun ister başkanlık sistemi olsun demokratik yerinden yönetimin gereklerini yerine getiren yeni bir inşaya ihtiyacımız var o da bölge yönetimi. Biz parti olarak parlamenter sistemle birlikte bölgesel yönetimleri önerdik. Türkiye'nin artık Ankara merkezli bir yerden yönetilemeyeceğini bunun demokratik olmadığını ve Avrupa'nın bunu çoktan aştığını gördük." ifadelerini kullandı. (Enes Durmaz, Erkan Yavuz - İLKHA)