Süt Kardeşliği Nedir ve Hangi Şartlarda Oluşur?
Süt kardeşliği, bir kadının kendi çocuğu olmayan bir bebeği emzirmesiyle oluşan manevi bir akrabalık bağıdır. Bu bağ, İslam’da kan bağı gibi evliliğe engel teşkil eder. Şafiî ve Hanefî mezheplerine göre süt kardeşliğinin oluşma şartları şöyle:
● Şafiî Mezhebi: Süt kardeşliğinin oluşabilmesi için, çocuğun iki yaşından küçükken, örfen emzirme sayılacak şekilde en az beş defa süt içmesi gerekir (Dimyâtî, İânnetü’t-Tâlibîn, III, 523).
● Hanefî Mezhebi: Süt kardeşliği, çocuğun en az bir defa emzirilmesiyle meydana gelir (İbn Âbidîn, Reddü’l-Muhtâr, III, 229).
Bu şartlar doğrultusunda, süt kardeşliği kesinleşirse, bu kişiler arasında evlilik İslam’a göre caiz değildir.
Evlilik Sonrası Süt Kardeşliği Ortaya Çıkarsa Ne Olur?
Evlilik gerçekleştikten sonra eşlerin süt kardeşi oldukları tespit edilirse, İslam fıkhına göre eşlerin birbirinden ayrılması gerekir. Bu hüküm, evliliğin süresi veya çiftlerin çocuk sahibi olup olmaması gibi durumlardan etkilenmez.
Süt kardeşliği, Kur’an-ı Kerim’de (Nisa, 4/23) evliliğe engel olan akrabalık türleri arasında sayılmıştır. Bu nedenle, süt bağıyla akrabalık kesinleşirse, evliliğin feshedilmesi (bitirilmesi-sonlanması) zorunludur.
Süt Kardeşliğinin İspatı İçin Gerekli Şartlar
Süt kardeşliğinin geçerli sayılması ve evliliğin feshedilmesi için, bu durumun kesin delillerle ispatlanması gerekir. Fıkıh alimlerine göre şu şartlar aranır:
Şahitlik: Süt hısımlığının gerçekleştiğini doğrulamak için, en az iki erkek ya da bir erkek ve iki kadın şahitlik etmelidir. Alternatif olarak, en az dört kadının şahitliği de kabul edilir (Aynî, Umdetu’l-Kârî, XX, 140).
Şahitlerin Nitelikleri: Şahitlerin âdil (güvenilir ve dürüst) olmaları ve süt emzirme olayını bizzat görmüş olmaları gerekir. Ayrıca, şahitler, sütün kaç defa ve çocuğun hangi yaşta emzirildiğine dair net bilgi vermeli, bu konuda şüphe taşımamalıdır.
Tek Başına İddia Yetersiz: Sadece süt veren kadının (süt annenin) iddiası, evliliğin feshi için yeterli kabul edilmez. İddianın şahitlerle desteklenmesi şarttır.