Nagaa Hammadi'de kurulacak olan “Obelisk” adlı tesis, 1,1 gigawatt’lık güneş enerjisi üretimini 200 megawatt saatlik batarya depolama kapasitesiyle birleştirecek. 590 milyon dolarlık bu proje, çoğunlukla gelişmekte olan pazarlarda faaliyet gösteren Norveçli yenilenebilir enerji şirketi Scatec tarafından inşa ediliyor.
CNN'nin haberine göre Scatec’in Mısır’da halihazırda dört yenilenebilir enerji projesi bulunuyor. Kuzey Afrika ülkesi, 2023'te %13 olan yenilenebilir enerji üretim payını 2030 yılına kadar %42’ye çıkarmayı hedefliyor. Şu anda Mısır’daki elektriğin yaklaşık dörtte üçü doğalgazdan elde ediliyor. Ancak son yıllarda yerli doğalgaz üretimi azaldığı için ithalata bağımlı hale gelen ülke, yükselen gaz fiyatlarıyla birlikte art arda yaşanan elektrik kesintileriyle karşı karşıya kaldı.
Scatec CEO’su Terje Pilskog, yenilenebilir projelerin özellikle yakıt fiyatlarındaki artışlardan en çok etkilenen gelişmekte olan ekonomiler için giderek daha cazip hale geldiğini belirtti. “Yenilenebilir kaynaklarla, yakıt ithalatına bağımlı olmazsınız,” diyen Pilskog, “Bu aynı zamanda öngörülebilirlik demektir,” dedi.
Küresel Güneş Enerjisi Konseyi’ne göre, dünyanın güneş enerjisi gelişimi için en uygun topraklarının %60’ı Afrika’da bulunuyor. Ancak 2023’te kıtanın enerjisinin sadece %3’ü güneşten sağlandı. 2024’teki yeni güneş projelerinin %75’i Güney Afrika ve Mısır’da gerçekleştirildi. Ancak 2025’te 18 Afrika ülkesinin 100 megawatt’tan büyük projeler kurma potansiyeli bulunuyor (2024’te bu sayı yalnızca ikiydi). Afrika kıtası, 2030’a kadar 300 GW’lık güneş enerjisi kapasitesine ulaşmayı hedefliyor – bu, ABD’nin mevcut kapasitesinden bile fazla.
Mısır yeni yerli doğalgaz kaynakları aramaya devam etse de, yenilenebilir enerji hedeflerini oldukça iddialı biçimde belirlemiş durumda. 2022’de COP27 iklim konferansına da ev sahipliği yapan ülkenin bu projelerdeki asıl motivasyonu ise çevresel değil ekonomik nedenler, diyor Orta Doğu ve Kuzey Afrika için enerji ve iklim düşünce kuruluşu Carboun Institute’un direktörü Karim Elgendy.
Aşırı doğalgaz bağımlılığı ve amiral gemisi Zohr gaz sahasında üretimin düşmesi nedeniyle Mısır, elektriği açık tutmakta zorlanıyor.
Mısır, Mayıs ve Haziran aylarında yaklaşık 2 milyon ton fuel oil ithalatı için ihale açtı çünkü gaz ithalatı artık çok pahalı hale geldi. Yaz aylarında, klima kullanımı nedeniyle elektrik talebi zirveye ulaşıyor – ülkenin güneyinde ortalama sıcaklıklar 42 dereceye (108 Fahrenheit) kadar çıkabiliyor. Başbakan Mustafa Madbouly kısa süre önce halktan enerji tüketimini kısmalarını, aksi takdirde kesintilerin yaşanabileceğini söyledi. Ancak bu aşırı sıcaklar, aynı zamanda bir çözüm de sunuyor. Scatec’in yeni projesinin başladığı güney Mısır, Elgendy’nin ifadesiyle “sihirli güneş kuşağında” yer alıyor. Global Solar Atlas’a göre, Mısır, güneş enerjisi potansiyeli açısından dünyada dördüncü sırada.
Tarihsel olarak, güneş enerjisi “süreksizlik” problemi nedeniyle sınırlı kullanılıyordu – paneller sadece gündüz çalışıyor ve büyük ölçekli batarya depolama ise çok pahalıydı. Ancak batarya fiyatlarının düşmesiyle ve güneş enerjisinin düşük işletme ve kurulum maliyetleri sayesinde, Obelisk gibi güneş + batarya projeleri bu sorunu aşabilecek gibi görünüyor.