Akdeniz’in derinliklerinde konuşlandırılan KM3NeT dedektörü, şimdiye dek gözlemlenmiş en yüksek enerjili nötrinoyu tespit etti. 2023 yılının Şubat ayında gerçekleşen olayda, 220 petaelektronvolt (PeV) enerjili bir nötrino Dünya’ya çarparak bilim dünyasında büyük heyecan oluşturdu. Bu enerji, önceki 10 PeV'lik rekoru neredeyse 22 kat aşıyor.
KM3-230213A adı verilen bu olay, başlangıçta bazı kuşkularla karşılandı. Ancak yapılan detaylı analizler, tespitin gerçek bir nötrinoya ait olduğunu ve hata olasılığının dışlandığını doğruladı. Uzmanlar, bu nötrinonun dedektör yakınlarında gerçekleşen bir etkileşimle oluştuğunu ve geride bıraktığı müon izleri sayesinde tespit edildiğini belirtti.
Nötrinolar, evrende en yaygın parçacıklardan biri olsa da, elektrik yükleri olmaması ve neredeyse sıfır kütleye sahip olmaları nedeniyle maddeyle çok nadiren etkileşime girerler. Bu özellikleri nedeniyle "hayalet parçacıklar" olarak anılırlar. Her saniye trilyonlarcası bedenimizden geçerken, fark edilmeden yollarına devam ederler.
Ancak nadiren de olsa bir nötrino başka bir parçacığa çarpıp müon ve foton gibi izler bırakabilir. İşte KM3NeT gibi karanlık derinliklere yerleştirilmiş dedektörler bu izleri tespit edebiliyor.
Henüz nötrinonun tam olarak nereden geldiği bilinmiyor. Ancak eldeki veriler, bu parçacığın Samanyolu Galaksisi’nden gelmiş olma ihtimalinin oldukça düşük olduğunu gösteriyor. Bu da onun evrenin çok uzak ve ekstrem bir bölgesinden geldiğini düşündürüyor.
KM3-230213A olayı, bilim dünyasında ultra yüksek enerjili nötrinoların izini sürmekte devrim niteliğinde bir adım olarak görülüyor
