Paris’teki “Euronext” borsasında buğday vadeli işlemleri, Mısır’ın en az 200 bin ton Fransız buğdayı satın aldığını açıklamasının ardından, Avrupa’da hasat sezonunun ilerlemesiyle birlikte yükseldi. Mısır’ın devlet tahıl alım kurumu “Geleceğin Mısır Projesi”, Reuters’a pazartesi günü yaptığı açıklamada, Fransız ihracatçılarla yakın zamanda yapılan özel anlaşmalar kapsamında en az 200 bin ton buğday alımı yapıldığını, ayrıca Ukrayna ve Romanya’dan toplamda 30 bin tonluk çeşitli sevkiyatlar gerçekleştirileceğini duyurdu.
Ticaret kaynaklarına göre, Mısır geçtiğimiz iki hafta içinde, biri en az 63 bin ton kapasiteli olmak üzere, 7 büyük gemiyle 400 bin tonun üzerinde Fransız buğdayı rezerv etmiş olabilir. Bu gemilerden biri 10–20 Eylül tarihleri arasında teslim edilecek ve ödemesi 270 günlük akreditif ile yapılacak. Diğer sevkiyatların ise önümüzdeki haftalarda acil teslimat kapsamında yapılması bekleniyor.
Buğday, Mısır için temel bir gıda maddesi konumunda. 108 milyonluk nüfusunun üçte ikisinden fazlası, devlet sübvansiyonlu ekmek üretiminde kullanılan buğdaya bağımlı yaşıyor. Yüksek enflasyon ve kötüleşen yaşam koşulları nedeniyle halkın alım gücü ciddi şekilde etkilenmiş durumda.
Mısır, dünyanın en büyük buğday ithalatçısı
Mısır, yıllık ortalama 12 milyon tonu aşan toplam ithalat hacmiyle dünyanın en büyük buğday ithalatçısı konumunda. Bunun yaklaşık 5 milyon tonunu devlet kuruluşları tedarik ediyor. Ancak Kahire, geçtiğimiz cuma sona eren 2024–2025 yerli buğday alım sezonunda hedeflenen 4 ila 5 milyon ton alıma ulaşamadı.
Aralık ayında, uzun süredir devlet alımlarını yürüten Sivil Tedarik Kurumu yerine, orduyla bağlantılı “Geleceğin Mısır Projesi” dış alım yetkisini devraldı. Önceki sistemde uluslararası ihalelerle alım yapılırken, yeni kurum yerli ve yabancı tedarikçilerle doğrudan özel anlaşmalar yapıyor. Bu değişiklik sonrası bazı anlaşmaların gözden geçirildiği veya ertelendiği yönünde piyasa gözlemleri mevcut.
Euronext’te buğday fiyatları yükselişte
Bu gelişmeler ışığında, Euronext borsasında buğday vadeli kontratları pazartesi günü yükseldi. Eylül vadeli buğday kontratları ton başına %0,2 artışla 196 euroya (228,59 dolar) ulaştı. Aralık ayı kontratları ise, geçen çarşamba kaydedilen 194,25 euro seviyesinden toparlanarak 195,25 euroda sabitlendi.
Tüccarlar, Mısır’ın geçtiğimiz iki haftada Fransa’dan 400 bin tonun üzerinde buğday rezerve ettiğini doğruluyor. Hasat fazlalığı beklentileri piyasayı baskılamaya devam etse de, Eylül kontratlarında yoğun kısa pozisyonların kapatılması fiyatları destekliyor.
Bir vadeli işlemci, “Euronext hâlâ fiziksel piyasada görülen fiyat primleri sayesinde destek buluyor, çünkü anlık talep devam ediyor gibi görünüyor,” dedi.
Fiyat ve tedarik tahminleri
Tüccarlar, sevkiyat fiyatlarının ton başına 265–270 dolar arasında değiştiğini, bazı anlaşmalarda ise bu rakamın 275 doları aştığını belirtti. “Geleceğin Mısır Projesi” ise fiyat ve ödeme şartları hakkında açıklama yapmadı.
Bir Alman tüccar, “Fransa’daki hasat neredeyse tamamlandı ve tedarik hazır,” diyerek Mısır’ın tercihini genellikle Rus buğdayından yana kullandığını, ancak bu yıl Rusya’daki yeni mahsulde ciddi arz sıkıntısı olduğunu söyledi. “Özellikle %11 proteinli buğdayda çiftçiler yeterince satış yapmıyor,” dedi.
Mısır’ın ithalatı düşüşte
2025’in ilk yarısında Mısır’ın buğday ithalatı %30 azalarak 4,9 milyon tona geriledi. Bu rakamlar hem “Geleceğin Mısır Projesi” hem de özel sektörün ithalatını kapsıyor. Nisan ayında Mısır’ın yaklaşık 180 bin ton Fransız buğdayı için rezerv yaptığı, bu sevkiyatların Mayıs ve Haziran’da yüklenmesi planlandığı ancak teslimatın Ağustos başına kadar yapılamadığı bildirildi.
Almanya’da geçen hafta ve bu haftanın başlarında güneşli ve kuru havayla birlikte hasat hız kazandı. Daha önceki yoğun yağışlar hem hasadı geciktirmiş hem de ürün kalitesine zarar vermişti. Polonya’da ise hasadın yaklaşık %80’inin tamamlandığı bildirildi.
