ABD'nin İran nükleer tesislerine düzenlediği saldırı, küresel piyasalar yeniden açıldığında ani bir tepkiye yol açabilir; bu da petrol fiyatlarını yükseltebilir ve güvenli limanlara kaçışı tetikleyebilir. Yatırımcılar, son gerilimin küresel ekonomi üzerindeki etkilerini değerlendirdi.
Başkan Donald Trump tarafından sosyal medya platformu Truth Social üzerinden duyurulan saldırı, ABD’nin Orta Doğu’daki çatışmalara katılımını derinleştirdi. Bu durum, yatırımcıların hafta sonu boyunca farklı piyasa senaryolarını değerlendirdiği bir ortamda gerçekleşti. Açıklamanın hemen ardından, yatırımcılar ABD’nin müdahalesinin hisse senetlerinde satışa ve dolar ile diğer güvenli liman varlıklarına yönelişe neden olabileceğini düşündü. Ancak çatışmanın nasıl seyredeceği konusunda hala büyük bir belirsizlik söz konusu.
Trump saldırıyı "başarılı" olarak nitelendirse de, çok az ayrıntı biliniyor.
Reuters'a konuşan Potomac River Capital Baş Yatırım Sorumlusu Mark Spindel şunları söyledi:
“Piyasalar başlangıçta endişelenecek ve petrol fiyatlarının daha yüksek açılacağını düşünüyorum. Henüz hasar değerlendirmesi yapılmadı ve bu zaman alacak. Her ne kadar Trump bunu 'tamamlandı' diye nitelese de, hâlâ dahiliz. Şimdi ne olacak? Bu belirsizlik piyasaları saracak. Çünkü artık her Amerikalı risk altında. Bu da özellikle petrol piyasasında belirsizlik ve dalgalanmayı artıracak.”
Ancak Spindel, piyasa açılmadan önce bu haberin sindirilebileceğini ve diğer piyasa katılımcılarıyla temas kurduğunu belirtti.
PETROL FİYATLARI VE ENFLASYON
Piyasalar açısından en önemli endişe, Orta Doğu’daki gelişmelerin petrol fiyatlarına ve dolayısıyla enflasyona etkisi olacak. Enflasyondaki bir artış, tüketici güvenini azaltabilir ve kısa vadeli faiz indirimi ihtimalini ortadan kaldırabilir.
Cresset Capital Baş Yatırım Sorumlusu Jack Ablin, ''Bu, dikkate almamız gereken karmaşık ve yeni bir risk katmanı. Bu kesinlikle enerji fiyatları ve muhtemelen enflasyon üzerinde bir etki yaratacak.” dedi.
Haziran 10’dan bu yana küresel gösterge Brent petrol vadeli işlemleri %18’e kadar yükselerek perşembe günü 79.04 $ ile beş ayın zirvesine ulaşmıştı. Ancak S&P 500 endeksi (SPX) israilin 13 Haziran’da İran’a saldırısıyla düşüş yaşasa da, sonrasında çok az değişim gösterdi.
ABD saldırısından önce Oxford Economics analistleri üç senaryo modelledi: çatışmanın düşürülmesi, İran petrol üretiminin tamamen durması ve Hürmüz Boğazı’nın kapanması.
Bu senaryolardan en ciddisi, küresel petrol fiyatlarının varil başına 130 $’a çıkması ve ABD enflasyonunun yıl sonuna kadar %6’ya yaklaşmasıydı.
Oxford Economics şöyle yazdı:
“Fiyat şoku tüketici harcamalarını azaltır çünkü reel gelirler düşer. Enflasyondaki bu artış ve ikincil enflasyon etkileri hakkındaki endişeler, bu yıl ABD'de faiz indirimi ihtimalini ortadan kaldırır.”
