CNN’e konuşan kaynaklara göre, değerlendirme aşamasındaki bu değişiklik, Grönland’ın sorumluluğunu Avrupa Komutanlığı’ndan alarak Kuzey Amerika Komutanlığı’na devretmeyi içeriyor. Kuzey Amerika Komutanlığı, esas olarak ABD topraklarını korumakla görevli ve şu anda güney sınırları gibi özel görevleri denetliyor.
Grönland’ın bu komutanlığa bağlanması, sembolik olarak da olsa, Avrupa’dan ve özellikle Danimarka’dan ayrılması anlamına gelebilir. Danimarka ise hâlâ Avrupa Komutanlığı'nın yetki alanında kalacak. İki ülke arasında, ABD ordusunun İskandinav ülkesi üzerindeki ayrıcalıklarını genişleten bir savunma iş birliği anlaşması bulunuyor. Ancak kaynaklar, Danimarka’nın bu değişikliğin Grönland’ın kendi toprağı olmadığını ima etmesinden endişe ettiğini belirtiyor. Grönland, yüksek derecede özerkliğe sahip olsa da resmî olarak Kopenhag’a bağlı bir bölge.
CNN’e göre, Grönland’ın Kuzey Amerika Komutanlığı’na bağlanması, coğrafi olarak Kuzey Amerika kıtasına ait olduğu için görünüşte mantıklı olsa da, politik ve kültürel olarak Avrupa ile ilişkili bir yarı bağımsız bölge olduğu da unutulmamalı. Kaynaklar, bu planların bazılarının Trump’ın bu yıl göreve dönmesinden önceye dayandığını belirtiyor.
Aynı bağlamda, bazı yetkililer bu adıma temkinli yaklaşıyor çünkü Trump daha önce Grönland’a sahip olma ihtiyacını ısrarla vurgulamış ve askerî müdahale seçeneğini dışlamayı reddetmişti. Geçtiğimiz hafta NBC’de yayımlanan bir röportajda Trump bu tehdidi yineleyerek, “Askerî seçeneği göz ardı etmiyorum. Uygularım demiyorum ama hiçbir şeyi dışlamıyorum” dedi.
Trump ayrıca şunları söyledi; “Grönland’a ciddi şekilde ihtiyacımız var. Nüfusu çok az, onlarla ilgileniriz, onları önemseriz ama biz Grönland’ı uluslararası güvenlik için istiyoruz.”
Trump’ın bu açıklamaları, Danimarka ve Grönland makamlarıyla büyük gerginliklere neden oldu. CNN’e konuşan bazı kaynaklar, ABD’nin Grönland’da zaten bir askerî üssü bulunduğunu ve adanın, Rusya ve Çin’in Kuzey Kutbu üzerindeki etkisini artırma çabalarına karşı hayati stratejik bir konumda olduğunu belirtti. Buna rağmen, Avrupa Komutanlığı’nın adaya gereken ilgiyi göstermediği ifade ediliyor.
Kuzey Amerika Komutanlığı için Grönland, ABD’ye yönelebilecek düşman hava araçlarının ya da tehditlerin gözlemlenebileceği önemli bir izleme noktası olarak görülüyor.
Grönland, Amerikan istihbarat topluluğunun yayımladığı gizli olmayan yıllık tehdit raporunda dört kez anılmıştı. Raporda, Çin ve Rusya’nın burada nüfuzlarını artırmaya çalıştığı vurgulanıyordu.
Grönland’ın sorumluluğunu Kuzey Amerika Komutanlığı’na devretme tartışmaları, aynı zamanda Amerikan istihbaratının adada casusluk faaliyetlerini artırdığına dair “Wall Street Journal” haberleriyle eş zamanlı yürütülüyor.
Perşembe günü Danimarka, ABD büyükelçiliğinden üst düzey bir yetkiliyi çağırarak, ABD hükümetinin Grönland’daki bağımsızlık eğilimlerine dair bilgi toplaması iddiasına resmî açıklama talep etti.
