Çocukların anne ve babaya karşı görevleri

Çocuklar anne ve babalarına itaat etmeli ve iyilikte bulunmalıdırlar: “Biz insana, ana-babasına iyilik yapmasını tavsiye ettik.” (Lokman, 14) Çünkü bir çocuğun terbiye ile yetişip büyümesinde en büyük fedakârlığı, anne ve baba gösterir. Çocuklar anne ve babalarına karşı saygı ve şefkat göstermeli, istediklerini yerine getirmeli, onları memnun etmelidir.

“Ana-babaya güzellikle muamele edin, eğer onlardan biri veya ikisi senin yanında ihtiyarlık haline ulaşırsa sakın onlara “öf” bile deme, onları azarlama, ikisine de iyi ve yumuşak söz söyle.”* (Lokman, 14) “Rabbin şunları kesin olarak buyurdu: Ancak O`na ibâdet edin, ana-babaya iyilik yapın. Onlardan birisi veyahut ikisi de yanında ihtiyarlarsa sakın onlara “öf” bile deme, onlara darılma ve yüzlerine bağırma, ikisine de ikram et ve tatlı söz söyle. İkisine de merhamet besleyerek tevazu göster ve deki: ‘Rabbim ikisine de merhamet et, onlar beni küçükken nasıl terbiye etmişlerse sen de her ikisine merhamet et.” Rabbiniz gönlünüzdekini daha iyi bilir. Ana-baba haklarında iyilik ederseniz Allah size mağfiret eder. Çünkü O, günaha tevbe edenleri muhakkak affedicidir.” *(İsra, 23-25)

Abdullah bin Mes`ud diyor ki: “Peygamberimiz sallallahu aleyhi veselleme: “Allah katında en sevimli amel hangisidir?” diye sordum, O: “Vaktinde eda olunan namazdır” buyurdu. “Namazdan sonra hangisidir? Dedim. “Ana-babaya iyilik etmektir” buyurdu. “Sonra hangisidir?” dedim. “Allah yolunda cihattır” buyurdular. (Buhari, Müslim, Tirmizi)

Çocuklar anne-babaları hakkında kötü konuşmamalı, onlara saygılı davranmalı, vasiyetlerini yerine getirmeli, dostlarına ikramda bulunmalıdırlar: “Ey Rabbim! Kıyamet günü, beni, anne-babamı ve bütün müminleri mağfiret eyle.”* (İbrahim, 41) diye dua etmelidir.

Buluğ çağına gelmiş olan çocuklar, anne ve babalarının yatak odalarına her zaman izin alarak girmelidirler. Küçük olanlar da şu üç vakitte ana-babalarının veya başkalarının odalarına izin ile girmelidirler: Sabah namazından önce, yani yataktan kalkıp giyinileceği zaman; öğle uykusu sırasında ve yatsı namazından sonra yatılacağı zaman. Çünkü bu vakitler karı-koca arasında mahrem vakitlerdir. Allah`u Teâlâ, bütün müminlere bunu çocuklarına öğretmelerini emretmiştir. (Nur, 58)

Peygamberimiz sallallahu aleyhi vesellem, “kime iyilik yapayım?” diye soran bir sahabiye şu karşılığı vermiştir: “Ananıza (bunu üç defa tekrarlamıştır) sonra babanıza, sonra en yakın olanlara” (Buhari, Müslim, Ebu Davud). Yine bir başka hadisi şeriflerinde şöyle buyurur: *“Anne Cennet kapılarının ortasındadır*.” (Ahmed bin Hanbel, Nesei)

Şu halde çocuklar, ana-babaya karşı daima saygılı olmalı, tatlı dilli ve güleryüzlü davranmalıdırlar. Ana-babanın bütün söylediklerini Allah`a itaatsizlik söz konusu olmadıkça dinlemeli ve gereği yerine getirilmelidir. Her işte onların rızasını almaya çalışmalı, onların hizmetlerini kendi hizmetinden önce görmelidirler. Öldüklerinde de onları rahmetle anmalı, daima onlar için hayır dua etmeli, hayır yapmalı, vasiyetlerini yerine getirmelidirler.

Allah`a şirkten sonra en büyük günah ana-babaya itaatsizliktir. Ana baba İslami emirleri yerine getirmede ve yasaklardan kaçınmada titizlik göstermiyorlarsa ve hatta kâfir iseler bile bu onların doğan haklarını ortadan kaldırmaz. Belki o zaman onlara nasihat ederek bu görevi bir şekilde devam ettirmek gerekir.