Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Cuma günü yaptığı açıklamada, dünya genelinde temel gıda maddelerinin fiyatlarının Ağustos ayında da son iki yılı aşkın sürenin en yüksek seviyelerinde seyrettiğini bildirdi. Bu durum, et, şeker ve bitkisel yağ fiyatlarındaki artışın, tahıl ve süt ürünlerindeki düşüşü dengelemesinden kaynaklandı.
FAO’nun dünya çapında işlem gören temel gıda maddelerinin aylık fiyat değişimlerini izleyen Gıda Fiyat Endeksi, Temmuz’daki revize edilmiş 130.0 puana kıyasla Ağustos’ta 130.1 puana yükseldi. Endeks yıllık bazda ise %6,9 artış gösterdi.
Bu seviye, Şubat 2023’ten bu yana görülen en yüksek seviye olmakla birlikte, Mart 2022’de Rusya-Ukrayna krizi sonrası kaydedilen zirvenin %18,8 altında kaldı.
Bitkisel yağ fiyatları Ağustos’ta %1,4 artarak son üç yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Endonezya’nın biyoyakıt ruhsatlarını artırma planları, palmiye, ayçiçeği ve kolza yağlarını desteklerken; soya yağı, arz fazlası beklentisi nedeniyle geriledi. Endonezya, ithal fosil yakıta bağımlılığı azaltmak amacıyla biyodizelde zorunlu palmiye yağı oranını artırmaya çalışıyor.
Tahıl fiyatları ise üst üste beşinci ay gerileyerek, Temmuz’a göre %0,8 düştü. Buğday fiyatları, AB ve Rusya’daki bol üretim nedeniyle gerilerken; mısır fiyatları, ABD’nin yem ve etanol talebinin artışıyla yükseldi. Pirinç fiyatları ise Hindistan rupisinin zayıflaması ve ihracatçılar arasındaki yoğun rekabet nedeniyle son üç yılın en düşük seviyesine indi.
Et fiyat endeksi %0,6 artarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Bu artış, özellikle ABD ve Çin’deki güçlü sığır eti talebinden kaynaklandı. Koyun eti fiyatları arttı, kanatlı eti fiyatları ise Brezilya’daki arz bolluğuyla geriledi.
Süt ürünleri fiyatları %1,3 düştü. Tereyağı, peynir ve tam yağlı süt tozu fiyatlarının Asya piyasalarındaki zayıf talep nedeniyle gerilemesi bu düşüşe yol açtı.
Şeker fiyatları ise beş ay süren gerilemenin ardından Ağustos’ta %0,2 arttı. Brezilya’nın şeker kamışı üretimine ilişkin endişeler ve küresel talebin artışı, Hindistan ve Tayland’daki iyileşen hasat beklentilerinin önüne geçti.
Ayrı bir raporda FAO, 2025 yılında küresel tahıl üretiminin 2,961 milyar tona ulaşarak rekor kırmasını beklediğini açıkladı. Daha önceki tahmin 2,925 milyar tondu.
Özellikle ABD, Brezilya ve Meksika’da mısır üretiminin rekor seviyelere çıkması ve ekim alanlarının genişlemesi bu artışı destekledi. Ancak Avrupa Birliği’nde kurak hava ve düşük verim nedeniyle üretimin azalacağı öngörülüyor.