Qian Xuesen, hem Çin'in uzay programının kurucusu hem de ABD'nin en büyük bilimsel kayıplarından biri olarak tarihe geçti. ABD’de roket biliminin temellerini atan ve Jet Propulsion Laboratory'nin kuruluşunda yer alan Qian, McCarthy dönemiyle birlikte hedef haline geldi. Komünizmle suçlanarak 1955’te sınır dışı edilen bilim insanı, Çin’e döndükten sonra ülkenin füze ve nükleer programını inşa etti. Geliştirdiği sistemler, yıllar sonra ABD’ye karşı kullanıldı.

Qian Xuesen, Çin'in füze ve uzay programının babası olarak kabul ediliyor. Çin’in ilk uydusunu uzaya gönderen roketlerin geliştirilmesine katkı sağlayan Qian, ABD’de aldığı eğitim ve yaptığı çalışmalarla da dikkat çekmişti. Ancak kariyerinin zirvesindeyken, Soğuk Savaş döneminde komünist olmakla suçlandı ve ABD’den sınır dışı edildi.

Ülkeden Sınır Dışı

Massachusetts Institute of Technology (MIT) ve Caltech’te eğitim gören ve roket bilimi üzerine öncü çalışmalar yapan Qian, ABD ordusu tarafından desteklenen Jet Propulsion Laboratory’nin (JPL) kuruluşunda önemli rol oynadı. II. Dünya Savaşı sonrası Nazi mühendislerle görüşmeler yapmak üzere görevlendirildi.

Ancak McCarthy dönemiyle birlikte, komünist olduğu iddialarıyla suçlandı. Güvenlik erişimi kaldırıldı, ev hapsine alındı. Tüm itirazlara rağmen 1955’te Çin’e sınır dışı edildi. Çin'de yeniden yükseldi, füze ve uzay programını inşa etti. Yıllar sonra geliştirdiği silahlar ABD’ye karşı kullanıldı.

Qian’ın hikâyesi, ABD'nin siyasi kaygılarla nasıl stratejik bir bilimsel değeri yitirdiğini gösteren çarpıcı bir örnek olarak değerlendiriliyor.

Muhabir: Mehmet Bozdaş