Ev işleri, çocuk bakımı ve yaşlılara bakım gibi görünmeyen fakat toplum için kritik görevleri üstlenen ev kadınları, çoğu ülkede resmi bir iş gücüne dahil olmadıkları için emeklilik hakkı elde edemiyor. Ancak bazı ülkeler, ev kadınlarının da yıllar süren bu emeğini göz önünde bulundurarak onları emeklilik sistemine dahil eden uygulamalar başlatmış durumda. İşte o ülkeler ve sistemleri...
İrlanda – Homemakers Scheme
İrlanda’da yürürlükte olan Homemakers Scheme, 1994 yılından bu yana yürürlükte. Bu sistem sayesinde çocuk yetiştiren kişiler, bu süre boyunca çalışamasalar bile emeklilik primi eksikliği yaşamıyorlar.
12 yaşından küçük çocuklarına ya da hasta bireylere bakanlar bu kapsamda değerlendiriliyor.
Kişi çalışmasa bile, bu süreler “sigortalı prim günü” gibi sayılıyor ve emekliliğe hak kazanılmasına yardımcı oluyor.
Kanada – Caregiver Credit
Kanada’da evde çocuk bakımını üstlenen kişilere yönelik “Caregiver Credit” (bakım veren kişi katkısı) sistemi uygulanıyor.
Bu sistemde bakım süresi boyunca kazanılamayan prim günleri, devlet tarafından “sanal katkı” olarak sisteme işleniyor.
Böylece bakım veren kişinin emeklilik prim geçmişinde boşluk oluşması engelleniyor.
Ayrıca çocuk bakımına katkı sağlayan “Child Rearing Dropout” adlı sistemle de prim günleri korunuyor.
Almanya – Kindererziehungszeiten (Çocuk Yetiştirme Süresi)
Almanya, çocuğu olan annelere ve bakım verenlere, çocuk yetiştirme süresini emeklilik sistemine sayıyor.
Her bir çocuk için anneye 3 yıl boyunca sigorta primi ödenmiş gibi işlem yapılıyor.
Bu prim devlet tarafından yatırılıyor ve kadın, bu süreleri çalışmamış olsa bile emekliliğe hak kazanma açısından avantaj sağlıyor.
Fransa – Aile Yardımları ve Emeklilik İçin Puan Sistemi
Fransa, çocuk sahibi olan kadınlara büyük destek veriyor.
Her çocuk için emeklilik puanı veriliyor, puan emekli maaşını yükseltiyor.
Engelli çocuğu olan annelere ek prim desteği sağlanıyor.
3 çocuk sahibi kadınlar, emeklilik yaşında otomatik indirim alıyor.
Japonya – Ulusal Emeklilikte Devlet Prim Ödemesi
Düşük gelirli ya da hiç geliri olmayan ev kadınları için devlet emeklilik priminin tamamını veya bir kısmını ödüyor.
Ev hanımları, eşleri çalışıyorsa otomatik olarak prim ödemeden emeklilik sistemine dahil oluyor.
Güney Kore – Ev Kadınlarının Emeklilik Kaybını Azaltan Sistem
Çocuk bakım dönemleri için kadınlara prim kredisi tanınıyor.
Ev kadınlarının isteğe bağlı sigorta primi devlet tarafından kısmen sübvanse ediliyor.
Hollanda – Ev Kadınlarına Temel Emeklilik Hakkı
Ülkede yaşayan herkes, çalışsa da çalışmasa da, belli bir süre ülkede ikamet ettiğinde temel emeklilik hakkı kazanıyor.
Bu sistem ev hanımlarına otomatik emeklilik garantisine yakın bir model sunuyor.
Norveç – Bakım Yılları İçin Emeklilik Puanı
Evde çocuk yetiştiren veya engelli bireye bakan kişilere emeklilik puanı veriliyor.
Puan, emeklilik hesabına doğrudan yansıyor.
Türkiye’de ev kadınlarına doğrudan emeklilik hakkı tanınmıyor, ancak isteğe bağlı sigorta sistemi ile bu hak edinilebiliyor
